<<FACTORING>>
ΠΡΑΚΤΟΡΕΥΣΗ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ Ή ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ.
Συγκέντρωση στοιχείων Επιμέλεια Μ.Παναγιώτου
ΕΝΝΟΙΑ: Το Factoring (σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων κατά τα άρθρο 1 του ν. 1905/1990) είναι μια σύμβαση μεταξύ ενός πράκτορα επιχειρηματικών απαιτήσεων, που είναι είτε τράπεζα είτε ειδική ανώνυμη εταιρία (συνήθως θυγατρική τράπεζας), και μιας επιχείρησης – εμπορικής εταιρίας ή και φυσικού προσώπου, που ασχολείται κατ’ επάγγελμα με την πώληση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών. Περιεχόμενο της σύμβασης Factoring είναι ότι η εταιρία Factoring (πράκτορας) αναλαμβάνει να παρέχει στην επιχείρηση του πελάτη της (προμηθευτής), για το διάστημα που συμφωνείται και έναντι αμοιβής, υπηρεσίες σχετικές με τη προεξόφληση, τη λογιστική και νομική παρακολούθηση καθώς και την είσπραξη των χρηματικών απαιτήσεων κατά των πελατών της (οφειλέτες). Η σύμβαση Factoring είναι δημιούργημα της πράξης και επιδιώκει σκοπούς χρηματοδοτικούς, ασφαλιστικούς και διαχειριστικούς. Στη σύγχρονη μορφή της εμφανίσθηκε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ κατά τα τέλη του 19ου αιώνα και μεταφέρθηκε από εκεί στη Δυτική Ευρώπη στις αρχές της δεκαετίας του 50, όπου γνώρισε και γνωρίζει ακόμα μεγάλη ανάπτυξη, με αποτέλεσμα σήμερα ο κύκλος εργασιών των εταιριών Factoring στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υπερβαίνει σημαντικά των ΗΠΑ.
TO FACTORING ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Στην Ελλάδα με νόμο 1905/1990, που αφορά <<τη σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων και άλλες διατάξεις>> και με μετέπειτα τροποποιήσεις (ν. 2367/1995) και βάσει τις Π.Δ.Τ.Ε 2168/8.193 δημιουργήθηκε το θεσμικό πλαίσιο για να λειτουργήσει οι θεσμός της πρακτορείας. 2 2.3. ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ FACTORING ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Μέχρι το 1995 προσφέρθηκαν κάποιας μορφής εργασίες πρακτορείας στη ελληνική αγορά από σχετικά λίγες τράπεζες, διαμέσου των υπηρεσιών τους, για την ικανοποίηση της πελατείας τους. Όμως η ουσιαστική και σε πλήρη μορφή έναρξη παροχής υπηρεσιών πρακτορείας τοποθετείται εντός του 1995 με τη λειτουργία των πρώτων αμιγών εταιριών, που υπήρξαν θυγατρικές εταιρίες μεγάλων ελληνικών τραπεζών..
ΙΔΡΥΣΗ ΕΤΑΙΡΙΑΣ FACTORING ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία στην Ελλάδα, οι εργασίες πρακτορείας μπορούν να διεκπεραιωθούν μόνο από τράπεζες που λειτουργούν νόμιμα στην Ελλάδα και ανώνυμες εταιρίες που έχουν σαν αποκλειστικό σκοπό τους την πρακτορεία και ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο το μισό που απαιτείται για την σύσταση τράπεζας. Οι μετοχές των εταιριών αυτών είναι ονομαστικές και η λειτουργία τους υπόκειται στον έλεγχο της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι εταιρίες πρακτορείας μπορούν να διενεργούν τόσο εγχώρια όσο και διεθνή πρακτορεία. Οι συμβάσεις πρακτορείας καταρτίζονται εγγράφως και είναι δυνατόν να αφορούν και απαιτήσεις που δεν πραγματοποιήθηκαν κατά το χρόνο σύναψής τους. Εξ άλλου, τα συνολικά έσοδα των εταιριών πρακτορείας δεν υπάγονται στο καθεστώς του ΦΠΑ και οι συμβάσεις πρακτορείας δεν υπάγονται σε ειδικό φόρο τραπεζικών εργασιών έστω και αν πραγματοποιούνται από τράπεζες, στοιχείο που ακόμη αποδεικνύει ότι η πρακτορεία δεν αποτελεί τραπεζική εργασία. Ακόμη οι εταιρίες πρακτορείας 54 δεν επιτρέπεται να προεξοφλούν σ’ έναν συγκεκριμένο προμηθευτή απαιτήσεις που υπερβαίνουν το 25% των ιδίων κεφαλαίων της εταιρίας.
2. Στην Ελλάδα τέλος, θα πρέπει να προσεχθούν ιδιαίτερα οι ιδιομορφίες της ελληνικής αγοράς όπως για παράδειγμα: α) οι μεγάλοι χρόνοι αποπληρωμής των απαιτήσεων ορισμένων κλάδων, β) η κίνηση του εμπορίου με μεταχρονολογημένες επιταγές, γ) η σημαντική αύξηση των ακάλυπτων επιταγών και δ) οι προσωπικές σχέσεις στη συναλλακτική διαδικασία και αφ’ ετέρου η ανάγκη της περαιτέρω εξυγίανσης και ανάπτυξης τν ελληνικών επιχειρήσεων και προσαρμογής τους στους διεθνείς κανόνες και ειδικότερα αυτούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΠΡΑΚΤΟΡΑ (FACTOR). Οι κύριες υπηρεσίες τις οποίες προσφέρει ένας πράκτορας είναι οι εξής: 7 α) Θέτει υπό έλεγχο την πίστωση (credit checking). Ένας πράκτορας ενεργεί σαν <<χέρι>> που θέτει υπό έλεγχο την πίστωση της επιχείρησης. Όταν η επιχείρηση λαμβάνει μια παραγγελία για πώληση με πίστωση, αναζητά την έγκριση της πώλησης αυτής από τον πράκτορα. Αν ο πράκτορας εγκρίνει την πώληση και είναι πρόθυμος να αγοράσει την απαίτηση, τότε η επιχείρηση προχωρεί στην εκτέλεση της παραγγελίας. Αν ο πράκτορας, δεν εγκρίνει την πώληση και δεν αγοράσει την απαίτηση, τότε η επιχείρηση έχει να διαλέξει μεταξύ του να απορρίψει την παραγγελία ή να την εκτελέσει και να αναλάβει 55 την είσπραξη με δική της ευθύνη. Οι πράκτορες διαθέτουν ειδικά τμήματα υψηλής εξειδίκευσης για τον έλεγχο των πιστώσεων. Έτσι, μια μικρομεσαία επιχείρηση αντιμετωπίζει συχνά το δίλημμα να διαλέξει μεταξύ του πράκτορα και της ενίσχυση και υποστήριξης του δικούς της τμήματος διαχείρισης των πιστώσεων. Ο πράκτορας στα πλαίσια του πιστωτικού ελέγχου και της διαχείρισης των απαιτήσεων διαβιβάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα στον πελάτη του όλες τις αναγκαίες πληροφορίες ή στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις εκχωρηθείσες απαιτήσεις, δηλαδή ποια είναι τα ανείσπρακτα, τα ληξιπρόθεσμα και τα εξοφλούμενα τιμολόγια, τα υπόλοιπα κατά αγοραστή, την κίνηση των λογαριασμών, κ.α. Εξ άλλου, ο πράκτορας εκτός από την εργασία είσπραξης των οφειλών επιβαρύνεται και με τα σχετικά έξοδα που προκύπτουν σ’ όλα τα στάδια των δικαστικών και εξωδίκων ενεργειών μέχρι να πραγματοποιηθεί η είσπραξη της απαίτησης. Ακόμη η πρακτορεία συμβάλλει αφ ενός στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου δημιουργίας επισφαλών απαιτήσεων και στην μείωση της διστακτικότητας στην ανάπτυξη των εργασιών και αφ ετέρου στην άντληση ρευστότητας σε απόλυτη σύνδεση με την πορεία των πωλήσεων μέσω των χορηγούμενων προκαταβολών ή της απλής προεξόφλησης τιμολογίων. β) Διαθέτει το χρηματικό κεφάλαιο πριν από την πληρωμή του λογαριασμού. Ενώ η πώληση έχει γίνει με πίστωση για μια ορισμένη χρονική περίοδο, ο πωλητής μπορεί να λάβει αμέσως την αξία των πωλήσεων από 56 τον πράκτορα. Εξ ίσου σημαντικό είναι όταν γίνεται η συγκέντρωση όλων των λογαριασμών από τον πράκτορα, γεγονός που οδηγεί την επιχείρηση σε μείωση των αναγκών της σε προσωπικό και επομένως συντελεί αφ ενός στην μείωση του κόστους και στην αποδέσμευση των πωλητών (sales force) από τον αντιφατικό ρόλο του εισπράκτορα με ταυτόχρονη εξασφάλιση περισσότερου χρόνου για τις πωλήσεις και αφ ετέρου στη μείωση του λειτουργικού κόστους της διαχείρισης και της λογιστικής παρακολούθησης των εμπορικών απαιτήσεων. Ακόμη συμβάλλει στην διαχείριση των αγοραστών σχετικά με την τακτικότερη και αποτελεσματικότερη αποπληρωμή των υποχρεώσεών τους, στην ταχύτερη λήψη αποφάσεων για την ανάληψη νέων πελατών και την ανάπτυξη εργασιών. γ) Αναλαμβάνει τον πιστωτικό κίνδυνο. Υπάρχουν δύο περιπτώσεις. Άλλοτε ο πράκτορας αναλαμβάνει και άλλοτε όχι τον κίνδυνο. Αν η πρακτορεία γίνεται με δικαίωμα αναγωγής (with recourse) τότε ο πράκτορας δεν υφίσταται τον κίνδυνο από την μη εξόφληση του λογαριασμού. Συγκεκριμένα, στην πρακτορεία με δικαίωμα αναγωγής οι απώλειες από επισφαλείς απαιτήσεις επιβαρύνουν ένα αποθεματικό που δημιουργείται από την επιχείρηση. Στην περίπτωση με δικαίωμα αναγωγής ο πράκτορας υφίσταται την ζημία από τις επισφαλείς απαιτήσεις και αναλαμβάνει τον υφιστάμενο κίνδυνο. Στην περίπτωση της πρακτορείας χωρίς δικαίωμα αναγωγής, ο κίνδυνος από τις απώλειες των επισφαλών απαιτήσεων μεταβιβάζεται από την επιχείρηση στον πράκτορα. Η πλειοψηφία των συμβάσεων πρακτορείας αναφέρονται σε μεταβιβάσεις λογαριασμών απαιτήσεων χωρίς δικαίωμα αναγωγής. Σύμφωνα με την υπηρεσία της πρακτορείας χωρίς δικαίωμα αναγωγής ο πράκτορας καταβάλλει από δικά του διαθέσιμα την τιμολογιακή αξία των απαιτήσεων που του έχουν εκχωρηθεί και εφ όσον ο πελάτης του πωλητή δεν καταβάλλει την αντίστοιχη οφειλή εντός καθορισμένου χρονικού διαστήματος. Το διάστημα αυτό, τις περισσότερες περιπτώσεις ορίζεται 3 – 4 μήνες μετά τη λήξη της προθεσμίας πληρωμής της απαίτησης. Ο πράκτορας για να αναλάβει την κάλυψη του κινδύνου θα πρέπει οι απαιτήσεις να είναι νομικά άψογες. Αυτό σημαίνει ότι, για παράδειγμα, εάν ο παραλήπτης των εμπορευμάτων εγείρει ένσταση επικαλούμενος κακή εκτέλεση της παραγγελίας τότε ο πράκτορας δεν υποχρεούται να καταβάλλει από τα διαθέσιμά του το ισόποσο της αντίστοιχης απαίτησης. Ο πράκτορας μέσα στους κινδύνους που αναλαμβάνει να καλύψει δεν περιλαμβάνει το πολιτικό κίνδυνο μιας χώρας (country risk). Στην περίπτωση της πρακτορείας χωρίς δικαίωμα αναγωγής, εφ όσον ο αγοραστής των εμπορευμάτων βρεθεί σε αδυναμία να εξοφλήσει την οφειλή, ο πελάτης του πράκτορα δεν έχει καμία υποχρέωση να επιστρέψει στον πράκτορα το ποσό της προκαταβολής εφ όσον φυσικά τηρήθηκαν όλα όσα συμφωνήθηκαν. Οι προκαταβολές αυτές δεν εμφανίζονται στο παθητικό του ισολογισμού της επιχείρησης που κάνει χρήση της πρακτορείας αλλά 58 εμφανίζονται στο ενεργητικό της σαν ¨Διαθέσιμα¨ προερχόμενα από τη πώληση των εμπορευμάτων της. Το υπόλοιπο ποσό πέρα της προκαταβολής και μέχρι την εξόφληση της συνολικής οφειλής εμφανίζεται σαν μια απαίτηση της επιχείρησης κατά του πράκτορα. Εξ άλλου, στην περίπτωση που μια επιχείρηση πουλά τα εμπορεύματά της σε άλλη επιχείρηση θυγατρική της με την οποία ανήκουν στον ίδιο όμιλο και μεταβιβάσει την απαίτηση στον πράκτορα πριν την κατάρτιση του ενοποιημένου ισολογισμού τους, τότε η απαίτηση παύει να εκφράζεται στα βιβλία της μητρικής κατά την ημερομηνία της σύνταξης του ενοποιημένου ισολογισμού, ενώ εξακολουθεί να υπάρχει στα βιβλία της θυγατρικής σαν οφειλή της προς τον πράκτορα και όχι προς την μητρική επιχείρηση. 8 2.6. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΑΚΤΟΡΑ. Ο πράκτορας αφού δώσει την έγκρισή του για τη χορήγηση της πίστωσης η επιχείρηση (προμηθευτής) θα εκτελέσει την παραγγελία με την αποστολή των εμπορευμάτων. Στην περίπτωση αυτή στο τιμολόγιο θα εμφανισθούν οι εξής ενδείξεις: α) Το όνομα του αγοραστή των εμπορευμάτων, β) ότι ο λογαριασμός έχει πωληθεί και γ) ότι η πληρωμή θα γίνει απ’ ευθείας στον πράκτορα. Επίσης ο πωλητής των εμπορευμάτων θα πρέπει να εφοδιάσει τον πράκτορα με τα αποδεικτικά στοιχεία της συναλλαγής. Δηλαδή με το 59 αντίγραφο του τιμολογίου και τα κατάλληλα έγγραφα φόρτωσης των εμπορευμάτων. Από την ημέρα που ο πράκτορας θα λάβει το τιμολόγιο, τα χρήματα θα είναι διαθέσιμα στον πωλητή των εμπορευμάτων. Από τη πλευρά της επιχείρησης, κάθε πώληση με πίστωση καταλήγει να είναι ισοδύναμη με πώληση τοις μετρητοίς με έκπτωση αντίστοιχη των επιβαρύνσεων της σύμβασης πρακτορείας.
ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ FACTORING. 1. Εγχώριο (Cosmetic Factoring). Το εγχώριο Factoring αφορά την εσωτερική αγορά της χώρας. Δηλαδή την ανάληψη της ευθύνης είσπραξης των τιμολογίων που αφορούν τις πωλήσεις προϊόντων και υπηρεσιών που πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας. Επίσης τη λογιστική παρακολούθηση των πωλήσεων, τη χρηματοοικονομική διαχείριση της επιχείρησης. Το εγχώριο Factoring εφαρμόζεται σε όλες τις επιχειρήσεις και για κάθε προϊόν και υπηρεσία. Κυρίως αντιπροσωπεύει τις μικρομεσαίες και μεταποιητικές επιχειρήσεις. Στο Εγχώριο Factoring υπάρχουν τρεις βασικοί παράγοντες που λαμβάνουν μέρος. α) ο Προμηθευτής – εκχωρητής, ο Factor και ο Πελάτης
Λειτουργία Εγχώριου Factoring.
ΠΛΗΡΩΜΗ – ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ – ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ- ΕΓΓΡΑΦΑ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΗ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ FACTOR – ΠΕΛΑΤΗΣ – ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ 2. Διεθνές (International) Factoring. Το διεθνές Factoring ασχολείται κυρίως με τις εξαγωγές – εισαγωγές προϊόντων. Δηλαδή την ανάληψη της ευθύνης της είσπραξης και εξόφλησης των απαιτήσεων των τιμολογίων εξαγόμενων προϊόντων. Ακόμα ασχολείται με τη χρηματοδότηση, προκαταβολή, διαχείριση τιμολογίων, μηχανογράφηση κ.λπ. Με το διεθνές Factoring αναμένεται ότι θα διευκολυνθούν κατά πολύ οι εξαγωγές γι’ αυτό και προηγείται σε σχέση με τα άλλα είδη πρακτορείας. Οι συμμετέχοντες στο διεθνές Factoring είναι: α) ο Πωλητής, που εκδίδει το τιμολόγιο και εκχωρεί στον Factor εξαγωγής 61 τη σχετική απαίτηση. β) ο Πελάτης, ο οποίος είναι αυτός που αγοράζει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες και οφείλει να πληρώσει τα αναγραφόμενο ποσό του τιμολογίου. γ) ο Factor Εξαγωγής, ο οποίος δέχεται την ανάληψη των εισπρακτέων απαιτήσεων του πωλητή και τέλος δ) ο Factor Εξαγωγής, που αναλαμβάνει να εισπράξει ή να εγγυηθεί τις απαιτήσεις, όπως αναγράφονται στο τιμολόγιο του πωλητή. Αναλυτικότερα: Το διεθνές Factoring προϋποθέτει τις εξής ενέργειες. α) Ο εξαγωγικός Factor που βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με τον εισαγωγικό Factor του εξωτερικού συνάπτει σύμβαση συνεργασίας με τον εξαγωγέα. β) Ο εξαγωγέας κάνει αίτηση στον εξαγωγικό Factor για να καθορίσουν το όριο πίστωσης ¨πλαφόν¨ κάποιου εισαγωγέα στο εξωτερικό. γ) Ο εισαγωγικός Factor αξιολογεί τη φερεγγυότητα του υποψήφιου εισαγωγέα. Αν αυτός εγκρίνει τη χορήγηση πίστωσης αναλαμβάνει τον πιστωτικό κίνδυνο μέχρι το ποσό του ¨πλαφόν¨ που έχει εγκρίνει. δ) Ο εισαγωγικός Factor πληροφορεί τον εξαγωγικό Factor για το ύψος του πλαφόν που εγκρίνει και ο εξαγωγικός ενημερώνει με τη σειρά του εξαγωγέα. ε) Ο εξαγωγέας στέλνει τα εμπορεύματα πριν αναγγείλει στον εισαγωγέα ότι το οφειλόμενο ποσό πρέπει να πληρωθεί στον εισαγωγικό Factor. (Εφόσον η σύμβαση Factoring περιλαμβάνει και χρηματοδότηση ο 62 εξαγωγικός Factor προκαταβάλλει στον εξαγωγέα μέχρι και το 80% της αξίας της απαίτησης.) στ) Ο εξαγωγικός Factor στέλνει αντίγραφο του τιμολογίου στον εισαγωγικό Factor. η) Ο εισαγωγικός Factor καταχωρεί το τιμολόγιο στο λογιστήριό του και φροντίζει για την είσπραξη του ποσού. Θα πληρώσει στον εξαγωγικό Factor το 100% της αξίας του τιμολογίου εκτός της προμήθειάς του στην προκαθορισμένη ημερομηνία πληρωμής. θ) Όταν ο εισαγωγικός Factor πληρώσει τον εξαγωγικό, αυτός με την σειρά του θα πληρώσει το υπόλοιπο του τιμολογίου στον εξαγωγέα. Αν σε κάποια χώρα δεν υπάρχει εξαγωγικός Factor, ο εξαγωγέας πηγαίνει κατευθείαν στον εισαγωγικό Factor. Σ’ αυτή την περίπτωση ζητείται εγγυητική επιστολή. 11 Λειτουργία Διεθνούς Factoring. (Διάγραμμα 3) 63 ΧΩΡΑ ΕΞΑΓΩΓΗΣ ΧΩΡΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΙ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ ΑΝΤΙΓ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΤΙΜ ΕΓΓΡΑΦΑ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΠΛΗ -ΡΩ ΜΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ ΠΛΗΡΩΜΕΣ
3. Factoring με δικαίωμα αναγωγής. Γενικά αυτού του είδους Factoring στηρίζεται στο ποιος θα αναλάβει το ρίσκο των απλήρωτων τιμολογίων. Αν δηλαδή ο Factor έχει το δικαίωμα να επιστρέφει τα απλήρωτα τιμολόγια στον προμηθευτή – εκχωρητή, έναντι καταβολής του αντιτίμου. Συνήθως ο Factor αρχίζει με το δικαίωμα αναγωγής ώστε να πειστεί για τη φερεγγυότητα των πελατών του και στη συνέχεια εφαρμόζει το θεσμό χωρίς δικαίωμα αναγωγής. Επίσης αυτό το είδος το εφαρμόζουν στις επιχειρήσεις που δεν ενδιαφέρονται για τις δραστηριότητες του Factoring, παρά μόνο για τη μείωση του κόστους είσπραξης ενός μέρους ή ενός συνόλου των τιμολογίων μέσω του Factoring ΕΞΑΓΩΓΕΑΣ – ΕΚΧΩΡΗΤΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΑΣ – ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ FACTOR ΕΞΑΓΩΓΗΣ FACTOR ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ
4. Χωρίς δικαίωμα αναγωγής. Στην περίπτωση αυτή ο Factor δεν έχει το δικαίωμα να επιστρέφει τα απλήρωτα τιμολόγια στον προμηθευτή – εκχωρητή. Το ρίσκο αναλαμβάνει ο Factor. Υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες ο Factor περιλαμβάνει την ευθύνη είσπραξης των τιμολογίων μέχρι ενός σημείου που καθορίζει ο ίδιος χωρίς αναγωγή και πέρα από αυτό να εισπράττει με δικαίωμα αναγωγής. 5. Εμπιστευτικό Factoring. Κατά το εμπιστευτικό Factoring η συμφωνία μεταξύ Factor και προμηθευτή διατηρείται μυστική και δεν ανακοινώνεται στον πελάτη εκτός αν αυτός δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις το. Αυτό γίνεται για να προστατευθεί ο Factor από πελάτες που έχουν υψηλό ρίσκο. 6. Μη εμπιστευτικό Factoring. Στην περίπτωση αυτή έχει ανακοινωθεί στον πελάτη η συμφωνία που έχει προηγηθεί μεταξύ του προμηθευτή και του Factor. Η ανακοίνωση αυτή γίνεται με διάφορους τρόπους. Συνήθως αναγράφεται πάνω στα τιμολόγια το όνομα Factor στο οποίο αυτά έχουν εκχωρηθεί. 7. Factoring χωρίς χρηματοδότηση (Maturity Factoring). Το Factoring αυτής της μορφής καλύπτει όλες τις διοικητικές δραστηριότητες των πωλήσεων, την είσπραξη των τιμολογίων και την ασφάλιση του πιστωτικού κινδύνου. Ο Factor με τον προμηθευτή συμφωνούν στην πλήρη εξυπηρέτηση αλλά χωρίς την προπληρωμή του προμηθευτή 65 από τον Factor και χωρίς την αύξηση του χρηματοδοτικού κόστους. Οι πληρωμές του προμηθευτή από τις οφειλές του Factor γίνονται: α) Μετά από μια σταθερή περίοδο που βασίζεται στις αναμενόμενες πληρωμές του μέσου όρου της πιστωτικής περιόδου κατόπιν συμφωνίας του οφειλέτη (Maturity Period). β) Σύμφωνα με την πληρωμή του Factor από τους οφειλέτες ή με τη ρευστοποίηση των χρεών ή όπως αλλιώς συμφωνηθεί. γ) Σύμφωνα με την ημερομηνία μεταφοράς των χρεών του Factor και της υποβολής αντιγράφου τιμολογίου, από τον προμηθευτή. Το κόστος του προμηθευτή κυμαίνεται 1 – 2% σ’ αυτή την περίπτωση. Ενώ το κόστος πιστωτικού κινδύνου από 0,5 – 1,0% δεν συνυπολογίζεται πάντα στο κόστος προμήθειας του προμηθευτή.
5. Factoring για χρηματοδότηση (Bulk Factoring). Κατά αυτή τη μορφή του Factoring ο προμηθευτής – εκχωρητής χρηματοδοτείται στο ύψος των εισπρακτέων λογαριασμών χωρίς την εγγύηση της ρευστοποίησης ή της εξασφάλισης της είσπραξης των τιμολογίων. Τα τιμολόγια εδώ λειτουργούν σαν εγγύηση.
6. Factoring μέσω αντιπροσώπου (Agency Factoring). Το Factoring με αυτή τη μορφή αποτελεί μια μέθοδο ή διαδικασία κατά την οποία μπορεί να υπάρξει εμπιστευτική χρηματοδότηση έναντι πιστωτικού κινδύνου (Bad Debts). Χωρίς άλλες διοικητικές υπηρεσίες
Factoring τριμερούς συνεργασίας. Σ’ αυτή τη μορφή Factoring συμμετέχουν ο Factor, ο προμηθευτής και η Τράπεζα. Ο Factor αναλαμβάνει να παρέχει ότι προβλέπεται ενώ η τράπεζα χρηματοδοτεί απευθείας τον προμηθευτή, σύμφωνα με τις απαιτήσεις που έχουν εκχωρηθεί στον Factor.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ FACTORING. Οι διαδικασίες λειτουργίας του θεσμού ξεκινούν με τα εξής βήματα
1. Σύμβαση. Η υπογραφή σύμβασης και άλλων απαραίτητων εγγράφων από την Factor και τον προμηθευτή, που δηλώνουν το ξεκίνημα μιας νέας εργασίας.
2. Συμμετέχοντες. Οι κύριοι παράγοντες που παίρνουν μέρος είναι ο εξαγωγικός Factor, ο εισαγωγικός Factor, ο προμηθευτής – πωλητής και ο πελάτης – αγοραστής.
3. Στοιχεία προμηθευτή, ο προμηθευτής θα πρέπει να γνωρίζει πληροφορίες σχετικά με την είσπραξη των απαιτήσεων (πχ επικοινωνία με τους πελάτες), όρους πληρωμής, οφειλόμενα υπόλοιπα σε κάθε πελάτη αναλυτικά. κ.λπ.
4. Λογαριασμός πελάτη – αγοραστή με Factor. Ειδικός λογαριασμός χρέωσης θα γράφεται στην υποβαλλόμενη ¨πιστωτική έγκριση¨ αλλά και έπειτα σε κάθε αντίγραφο τιμολογίου. Εκχώρηση τιμολογίου – πιστωτικού σημειώματος. Ο προμηθευτής εκχωρεί τα σχετικά έγγραφα (τιμολόγια κ.λπ.) Σε περίπτωση λάθους ή ακύρωσης των τιμολογίων πρέπει να εκχωρούνται σε 7 μέρες από την ημέρα που ανακαλύπτει το λάθος.
5. Πιστωτικοί όροι. Αυτοί αναγράφονται πάνω στα τιμολόγια. Πάνω σε κάθε τιμολόγιο που απευθύνεται στον Factor θα πρέπει να αναφέρεται ο συγκεκριμένος Factor, όπως επίσης και οι όροι σύμφωνα με τους οποίους θα πληρώσει ο πελάτης – αγοραστής. Ο εκχωρητής στέλνει το πρωτότυπο στον Factor ένα αντίγραφο στον πελάτη.
6. Σχετική ειδοποίηση και μεταβίβαση των τιμολογίων για είσπραξη. Ο εκχωρητής αφού κλείσει συμφωνία με τον Factor του στέλνει τα τιμολόγια και συμπληρώνει κι ένα έντυπο για το ότι εκχωρήθηκαν τα τιμολόγια προς είσπραξη. Στο ειδοποιητήριο αναφέρεται η ημερομηνία των τιμολογίων που είναι και η ημερομηνία έναρξης της τοκοφόρου περιόδου. Γι’ αυτές τις περιπτώσεις έχει από πριν κανονισθεί με ειδικές ρυθμίσεις από τον Factor και τον εκχωρητή, να υπάρχει ένα επιτόκιο για ασυνεπείς πελάτες. Ένα αντίγραφο του ειδοποιητηρίου θα επιστραφεί στον εκχωρητή με την υπογραφή του Factor.
7. Διαφωνίες – Απλήρωτοι λογαριασμοί – Αφερέγγυοι πελάτες. Αν ο πελάτης διαφωνήσει με τον προμηθευτή ή τον Factor ή τον αρνηθεί να πληρώσει το τιμολόγιό του, αμέσως ο Factor ειδοποιεί τον προμηθευτή. Αν η διαφωνία παραμείνει τότε πρέπει μέσα σε 20 μέρες να γίνουν οι 68 ανάλογες ρυθμίσεις για τη λύση της διαφωνίας. Αν αυτή η διαφωνία αφορά απλήρωτο τιμολόγιο, αυτό θα εμφανιστεί στο βιβλίο απλήρωτων απαιτήσεων και θα πρέπει να επιβληθεί και ελάχιστο όριο ποινικής ρήτρας. Για μεγάλα ποσά ο Factor χρησιμοποιεί νομικές διαδικασίες. Ο Factor λοιπόν, στέλνει ειδοποιήσεις υπενθύμισης στον πελάτη. Ο τελευταίος λαμβάνει δύο περίπου υπενθυμίσεις και έχει 35 μέρες για να πληρώσει τους λογαριασμούς πριν αρχίσει οι νομικές διαδικασίες. Εκτός αν ο Factor έχει αναλάβει τον κίνδυνο του πελάτη, οπότε αυτός αποφασίζει αν θα εφαρμοσθούν οι νομικές διαδικασίες ή όχι.
8. Κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου. Η πιστωτική κάλυψη παρέχεται μόνο σε επισφαλείς πελάτες, έτσι ο Factor πληρώνει τον προμηθευτή μόνο σε περιπτώσεις αφερεγγυότητας του πελάτη. Η κάλυψη συμφωνείται είτε μ’ ένα πιστωτικό όριο, που ανανεώνεται σε κάθε πελάτη και ο Factor αναλαμβάνει τον κίνδυνο ως αυτό το όριο, είτε με τον καθορισμό μιας αξίας μηνιαίων φορτώσεων σε κάθε πελάτη, οπότε ο Factor παρέχει πιστωτική κάλυψη αν ο προμηθευτής δεν ξεπεράσει το όριο αυτό.
9.Υποχρεώσεις του Factor προς τον πελάτη και προμηθευτή. Ο Factor είναι υποχρεωμένος να τηρεί σωστά τα λογιστικά αρχεία από τη συνεργασία του πελάτη με τον προμηθευτή. Πρέπει σ’ αυτά να αναφέρονται πολλές λεπτομέρειες σχετικά με τα οφειλόμενα ποσά όπως και οι πληροφορίες διαχείρισης πχ καθημερινή ταμειακή αναφορά 69 για ποσά όπως αφορά για ποσά που πληρώνει κάθε πελάτης, μηνιαίες εισπράξεις πωλήσεων κατά πελάτη, αναφορά για πελάτες που έκλεισαν τους λογαριασμούς τους ή ξεπέρασαν το πιστωτικό όριο κ.λπ. Ο Factor στέλνει τα οφειλόμενα ποσά από τον πελάτη στον προμηθευτή. Επίσης, ως προς τον προμηθευτή πρέπει να τηρεί μία έκθεση των απαιτήσεων που αγοράσθηκαν και ανά τακτά χρονικά διαστήματα να δίνει την αξία των απλήρωτων απαιτήσεων ή αυτών που έχουν λήξει ή έχουν αγοραστεί από τον προμηθευτή. Παράλληλα τηρείται μία έκθεση με τα υπόλοιπα των απαιτήσεων που έχουν αναλάβει τον κίνδυνο, ο Factor και αυτές που έχει αναλάβει ο προμηθευτής. Επίσης μία έκθεση με λεπτομερείς αναφορές όλων των πράξεων καθώς και των εξόδων που κάνει ο Factor.
10.Προκαταβολή. Ο Factor δεν προεξοφλεί συνήθως την αξία του τιμολογίου αλλά δίνει μία προκαταβολή της τάξεως του 80% της αξίας του. Μπορεί κάποιες φορές να κάνει κάποιες κρατήσεις αν υπάρξουν κάποιες φορές να κάνει κάποιες κρατήσεις αν υπάρξουν κάποιες αμφισβητούμενες απαιτήσεις ή καθυστερούμενες ή κάποιες άλλες απρόβλεπτες. Ο Factor επιβαρύνει την προκαταβολή με μία επιπλέον επιβάρυνση, αυτήν της προεξόφλησης. Αυτή υπολογίζεται από το χρεωστικό υπόλοιπο του τρεχούμενου λογαριασμού του πελάτη, με ποσοστό πάνω από το τραπεζικό επιτόκιο. Συνήθως οι Factors ζητούν την είσπραξη των αμοιβών τους στο τοπικό νόμισμα ώστε να 70 αποφεύγονται τυχόν συναλλαγματικοί κίνδυνοι. Η επιβάρυνση προεξόφλησης χρεώνεται στον λογαριασμό του πελάτη στο τέλος κάθε μήνα. Με κάθε προκαταβολή κανονίζεται και ένας τόκος με τον οποίο επιβαρύνεται ο προμηθευτής, αν καθυστερήσει να πληρώσει τον Factor από την ημερομηνία που έχει συμφωνηθεί. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ FACTORING. Η πρακτορεία (Factoring) έχει βέβαια πλεονεκτήματα που κάνουν πολλές επιχειρήσεις να ενδιαφέρονται για τη χρησιμοποίησή τους. Δίνει τη δυνατότητα στην προμηθεύτρια επιχείρηση να μετατρέψει αμέσως τους λογαριασμούς απαιτήσεων σε μετρητά χωρίς να ανησυχεί σχετικά με την είσπραξή τους
2.. Εξασφαλίζει ένα γνωστό υπόδειγμα χρηματορροών. Μια επιχείρηση που χρησιμοποιεί το Factoring για τους λογαριασμούς της, γνωρίζει με ακρίβεια ποιες θα είναι οι χρηματορροές που θα λάβει από τους λογαριασμούς μια συγκεκριμένη ημερομηνία, μείον την αμοιβή για την πρακτορεία. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να απλοποιεί το σχεδιασμό των χρηματορροών της επιχείρησης.
3. Ακόμα, αν η πρακτορεία χρησιμοποιείται επί μιας συνεχούς βάσης, έτσι ώστε όλοι οι λογαριασμοί να πουλιούνται στον Factor, τότε 71 υπάρχουν και άλλα πλεονεκτήματα όπως είναι η απομάκρυνση του τμήματος των πιστώσεων της επιχείρησης. Πολλές επιχειρήσεις δεν είναι σε θέση με το ίδιο κόστος και με τα δικά τους μέσα πραγματοποιούν την υπηρεσία αυτή. Το κόστος τους θα μειωθεί σημαντικά με τη μη ύπαρξη των δαπανών που οφείλονται στην προσεκτική έρευνα των πιστώσεων, τους λογαριασμούς που δεν πρόκειται να εισπραχθούν, στη διατήρηση του τμήματος πιστώσεων. Ο προμηθευτής θα μπορέσει να αφιερώσει περισσότερο χρόνο για την παραγωγική διαδικασία και το μάρκετινγκ και θα αφήσει τους κατ’ επάγγελμα ασχολούμενους με την πίστωση να φροντίσουν για τους λογαριασμούς απαιτήσεων για την είσπραξή τους.
4. Με το σύνολο των παραπάνω υπηρεσιών που είναι δυνατόν να παρέχει ένας πράκτορας στο πελάτη του μπορούν οι δαπάνες μισθοδοσίας και άλλες σταθερές δαπάνες του πελάτη να αντικατασταθούν από διαχειριστικές προμήθειες οι οποίες είναι μεταβλητές δαπάνες και εξαρτώνται από τον κύκλο εργασιών του πωλητή. Όμως ο περιορισμός των σταθερών δαπανών έχει σαν συνέπεια να μετατίθεται το νεκρό σημείο του κύκλου εργασιών της επιχείρησης σε χαμηλότερο κύκλο εργασιών. Αυτό σημαίνει ότι με τη χρήση του τεχνικού Factoring είναι δυνατόν να μειωθεί ο βαθμός της λειτουργικής μόχλευσης της επιχείρηση και να αυξηθεί η ευελιξία της έναντι δυσμενών καταστάσεων
5. Το Factoring έχει εξαιρετική σημασία για τις επιχειρήσεις που ενδεχομένως έχουν αυξηθεί και επιθυμούν να έχουν αυξημένες χρηματορροές για να αντιμετωπίσουν την αύξηση της επέκτασής τους. Επίσης είναι χρήσιμη για τις επιχειρήσεις που αναζητούν μείωση των επισφαλών απαιτήσεών τους. Η πρακτορεία είναι σε θέση να προσαρμόζει τις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που χρειάζονται κεφάλαιο κίνησης ή έχουν πρότυπα εποχιακών πωλήσεων. Ακόμα, η διαβάθμιση των λειτουργιών του πράκτορα και τα εκτεταμένα πιστωτικά αρχεία που διαθέτει, τον καθιστούν ικανό στη λήψη πληροφοριών, γρήγορα και αποτελεσματικά, πάνω σε νέους πελάτες, για την επέκταση των πιστώσεων και στην αποφυγή χαμένων πωλήσεων.
6. Άλλο ένα πλεονέκτημα του Factoring είναι, ότι η διαβάθμιση των λειτουργιών του πράκτορα και τα εκτεταμένα πιστωτικά αρχεία που διαθέτει, τον καθιστούν ικανό στη λήψη πληροφοριών. Γρήγορα και αποτελεσματικά, πάνω σε νέους πελάτες, για την επέκταση των πιστώσεων και την αποφυγή χαμένων πωλήσεων. Ο πράκτορας διατηρεί εκτεταμένα αρχεία για τους πελάτες των προμηθευτών του. Μπορεί να εγκρίνει πιστώσεις πάνω σε μια ποιο ελεύθερη βάση και για μεγαλύτερα ακόμα ποσά, έτσι ώστε να αυξάνει ο όγκος των προμηθευτών του. Ο πράκτορας είναι σε θέση να υφίσταται 73 μεγαλύτερους κινδύνους εξαιτίας των μεγάλων οικονομικών πόρων του. Ακόμη μπορεί να αυξηθεί και ο όγκος των προμηθευτών του καθοδηγώντας τους σε πιθανούς επιθυμητούς πελάτες.
7. Τέλος, ο προμηθευτής είναι δυνατό να ωφεληθεί από τη βελτίωση των σχέσεών του με τους πελάτες του εξ αιτίας του ότι ο πράκτορας αναλαμβάνει την ευθύνη της είσπραξης των οφειλών. Οι πελάτες είναι δυνατόν να πληρώσουν γρηγορότερα τους λογαριασμούς τους όταν γνωρίζουν ότι αναπλέκεται σ’ αυτούς ένας Factor. Αυτό οφείλεται γιατί ένας πράκτορας μπορεί να χρησιμοποιήσει τους λογαριασμούς αρκετών από τους προμηθευτές του και η μη πληρωμή ενός από αυτούς είναι δυνατό να θέσει σε κίνδυνο την αξιοπιστία του πελάτη σε αρκετές επιχειρήσεις. Φυσικά υπάρχουν και επιχειρήσεις που δεν ικανοποιούνται από τη πρακτορεία, κι έτσι θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχουν και μερικά μειονεκτήματα.
1. Μερικές επιχειρήσεις δεν μπορούν να <<αντέξουν>> το κόστος του Factoring για την αξία των υπηρεσιών που δέχεται. Για παράδειγμα, μια επιχείρηση με επαρκείς πόρους ρευστών, που ασχολείται με ένα μικρό αριθμό πελατών που έχουν εξαιρετικά υψηλό βαθμό ρευστότητας, είναι πολύ πιθανό να μη κερδίσει και πολλά πράγματα από την υπηρεσία της πρακτορείας.. Η πιθανή αμφισβήτηση της θέσης της επιχείρησης στην κοινωνία. Γιατί με την εκχωρητική πίστωση στη οποία καταφεύγει μια επιχείρηση, δημιουργεί σύγχυση στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό περιβάλλον αυτής.
2. Μπορεί να υπάρξει πρόβλημα των σχέσεων μεταξύ επιχείρησης – αγοραστών, λόγω της επιθετικής πολιτικής που μπορεί να ακολουθεί ο Factor.
3 Τέλος, η εξάρτηση της επιχΠΡΑΚΤΟΡΕΙΑ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ Ή ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ. (FACTORING)