Ολα τα ευρήματα από το διάσημο ναυάγιο των Αντικυθήρων και τα 72 θραύσματα του Μηχανισμού παρουσιάζονται για πρώτη φορά μαζί σε μία έκθεση
To περίφημο άγαλμα του Εφήβου των Αντικυθήρων θα κοσμεί την έκθεση, μαζί με τα θραύσματα του Μηχανισμού που έχουν διασωθεί
Αστρολάβος; Πλανητάριο; Αστρονομικό ρολόι; Υπολογιστής της αρχαιότητας; Κάτι που δεν μπορούμε να εικάσουμε;
Το τετράγωνο κουτί που ανελκύστηκε στα Αντικύθηρα μαζί με έργα τέχνης είναι κάτι εντελώς ξεχωριστό. Μια έκθεση που θα γίνει τον ερχόμενο μήνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο θα το έχει ως επίκεντρο.
Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, από το β’ μισό του 2ου αιώνα π.Χ., δεν είναι απλώς ο πιο σύνθετος μηχανισμός της αρχαιότητας, αλλά ούτε βρέθηκε παρόμοιός του ποτέ μέχρι σήμερα.
Περιλαμβάνει οδοντωτούς τροχούς, κλίμακες, άξονες και δείκτες και αξιοποιώντας γνωστές αστρονομικές αρχές χρησιμοποιήθηκε για τον προσδιορισμό της ακριβούς θέσης του Ηλιου, της Σελήνης, ίσως και των πλανητών, υπολόγιζε τις φάσεις της Σελήνης, προέβλεπε εκλείψεις και έδινε την ημερομηνία τέλεσης των αρχαίων στεφανιτών αγώνων.
Επιπλέον, διευκόλυνε την επίδειξη και τη διδασκαλία αστρονομικών φαινομένων. Αλλωστε είχε και οδηγίες χρήσης, στα ελληνικά βεβαίως, γραμμένες στις επιφάνειές του και στις πλάκες των καλυμμάτων του.
Τα 72 θραύσματα του Μηχανισμού που έχουν διασωθεί θα παρουσιαστούν στην έκθεση. Δίπλα τους το κοινό θα βλέπει θέματα που αφορούν τις αστρονομικές παραμέτρους και την τεχνολογία της εποχής κατασκευής του.
Η έκθεση «Το ναυάγιο των Αντικυθήρων. Το πλοίο – Οι θησαυροί – Ο μηχανισμός» θα εγκαινιαστεί στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στις 5 Απριλίου και θα διαρκέσει ένα έτος.
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο συζήτησε τη μετακίνηση ενός ξύλου από το πλοίο που ναυάγησε, 42 αρχαίων νομισμάτων και δύο χάλκινων αγαλματιδίων ώστε να προστεθούν στα εκθέματα.
Το πλοίο ήταν ρωμαϊκό, κατά πάσα πιθανότητα έκανε εμπόριο έργων τέχνης και ναυάγησε κοντά στα Αντικύθηρα.
Το βρήκαν στις αρχές του 20ού αιώνα σφουγγαράδες οι οποίοι είχαν αποκλειστεί στο νησί. Τα ευρήματα από αυτό το ναυάγιο θα παρουσιάζονται για πρώτη φορά μαζί. Πρόκειται για 378 αντικείμενα με γνωστότερο τον περίφημο Εφηβο των Αντικυθήρων. Ανάμεσά τους θα είναι και τα ευρήματα της δεύτερης αρχαιολογικής έρευνας στο ναυάγιο που πραγματοποιήθηκε το 1976 με τη βοήθεια του ωκεανογραφικού πλοίου του Κουστό, της περίφημης «Καλυψώς».
Αγγεία και κοσμήματα
Γλυπτά και σκεύη πολυτελείας, γυάλινα, κεραμικά και χάλκινα αγγεία, κοσμήματα, νομίσματα, τμήματα μιας κλίνης, κομμάτια και από το ίδιο το πλοίο, κατάλοιπα ακόμη και τροφών, και φυσικά ο Μηχανισμός, στον οποίο αφιερώνεται μία ολόκληρη αίθουσα, ανασυνθέτουν το ταξίδι αυτού του άτυχου σκάφους που ναυάγησε γύρω στο 60-50 π.Χ.
Μια εποχή που η εμπορική ναυσιπλοΐα και οι θαλάσσιες μεταφορές έργων τέχνης από την Ανατολή προς τη Δύση είχαν φθάσει στο απόγειό τους. Το φορτίο ωστόσο χρονολογείται κυρίως στην Ελληνιστική Εποχή (τέλη 2ου – αρχές 1ου αιώνα π.Χ.), με μία εξαίρεση: το εξαιρετικής τέχνης χάλκινο άγαλμα του λεγόμενου Εφήβου των Αντικυθήρων, που ανήκει στον 4ο αιώνα π.Χ.
Είναι ένα από τα ωραιότερα μεγάλα χυτά χάλκινα αγάλματα της ελληνιστικής εποχής. Ανασύρθηκε σε θραύσματα από ναυάγιο του 1ου αι. π.Χ. και έχει αποκατασταθεί σχεδόν ολόκληρο. Ο νεαρός άνδρας παριστάνεται όρθιος και γυμνός. Πατά σταθερά στο αριστερό σκέλος, ενώ το άνετο δεξί κινείται πίσω και πλάγια δημιουργώντας έντονη αντιθετική κίνηση στο σώμα. Αποδίδεται σε πελοποννησιακό εργαστήριο και ίσως είναι έργο του γλύπτη Ευφράνορα, από τη Σικυώνα της Κορινθίας.
ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ
«Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι ένας αναλογικός υπολογιστής εκπληκτικής τεχνολογίας» έχει πει ο αστρονόμος Γιάννης Σειραδάκης, μέλος της διεθνούς Ομάδας Μελέτης Μηχανισμού Αντικυθήρων.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ
akotti@pegasus.gr
Πηγή: Έθνος
