Σοβαρές ευθύνες και καίρια ερωτήματα για το μεγάλο «ριφιφί» του Ιανουαρίου προκύπτουν από τον γενικό επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης. Μεγάλες οι ελλείψεις σε συστήματα και προσωπικό
(φώτο) Το «Γυναικείο κεφάλι» του Πικάσο, το έργο του Μοντριάν και το σχέδιο της φλαμανδικής σχολής που κλάπηκαν από την Εθνική Πινακοθήκη
Σοβαρές ευθύνες και καίρια ερωτήματα προκύπτουν για το υπουργείο Πολιτισμού & Τουρισμού και την Εθνική Πινακοθήκη, μετά την κοινοποίηση του πορίσματος του γενικού επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, Λέανδρου Ρακιντζή, σχετικά με την κλοπή της 9ης Ιανουαρίου στην Εθνική Πινακοθήκη.
Το αποτέλεσμα των μεγάλων ελλείψεων στη φύλαξη του μουσείου, όπως αποδεικνύεται, ήταν να κάνουν φτερά η μοναδική σε ελληνική μουσειακή συλλογή ελαιογραφία του Πικάσο, δωρεά του ίδιου προς τον ελληνικό λαό για τη γενναία αντίστασή του στους Γερμανούς κατακτητές, ένα έργο του Μοντριάν κι ένα ιταλικό σχέδιο του 19ου αιώνα.
Ευθύνες προκύπτουν και από την ΕΔΕ που διενεργήθηκε από το ΥΠΠΟΤ, τα συμπεράσματα της οποίας σκεπάζει πέπλο σιωπής.Οι δηλώσεις περί «σύγχρονων συστημάτων ασφαλείας» τόσο του υπουργού Πολιτισμού Παύλου Γερουλάνου όσο και της διευθύντριας Μαρίνας Λαμπράκη – Πλάκα, αμέσως μετά την κλοπή, καταρρίπτονται τώρα με την έκθεση Ρακιντζή, μετά τον αυτεπάγγελτο έλεγχο που διεξήχθη: τα τελευταία δώδεκα χρόνια, από το 2000,
οπότε με αφορμή την έκθεση «Ο αιώνας του Πικάσο» έγινε μια βελτίωση και αναβάθμιση των συστημάτων ασφαλείας (τοποθετημένων το 2000 στο πλαίσιο της διεθνούς έκθεσης «Από τον Θεοτοκόπουλο στον Σεζάν»), μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει κανένας εκσυγχρονισμός τους.
Τα στοιχεία
Τα επιμέρους στοιχεία, αυτά που προκύπτουν από τις ένορκες καταθέσεις ανθρώπων της Εθνικής Πινακοθήκης, σχετικά με την ετοιμότητα των συστημάτων ασφαλείας, τη λειτουργικότητα των μόνιτορ στο κοντρόλ ρουμ και γενικότερα την εκπαίδευση των φυλάκων και τον τρόπο αντίδρασής τους σε περίπτωση ενεργοποίησης του συναγερμού, είναι τραγελαφικά:
Δεν υπάρχουν οδηγίες για τους φύλακες σε περίπτωση ληστείας, κλοπής ή ενεργοποίησης του συναγερμού.
Δεν υπάρχει στην παρούσα περίοδο δυνατότητα ενδοεπικοινωνίας. Οι φύλακες σε περίπτωση ανάγκης επικοινωνούν μέσω των προσωπικών κινητών τηλεφώνων τους.
Δεν υπάρχει on line σύνδεση με ΥΠΠΟΤ, αστυνομία και εταιρεία security. Η αστυνομία μάλιστα ειδοποιείται από την εταιρεία «Ερμής» και όχι από τον φύλακα.
Καμία ειδική εκπαίδευση δεν καλύπτει τους φύλακες για τον τρόπο φύλαξης και αντίδρασης σε περίπτωση ανάγκης.
Πολλές φορές ο συναγερμός χτυπάει γιατί έχουν λήξει οι μπαταρίες, ενώ οι κασέτες που καταγράφουν τα συμβάντα από τις κάμερες συχνά είναι άχρηστες, λόγω παλαιότητας. Οσο για τη φύλαξη, αυτή γίνεται συνήθως την ημέρα
από 11 φύλακες (σύνολο 18), επειδή οι υπόλοιποι είτε λείπουν, είτε απασχολούνται στο πωλητήριο, στα εισιτήρια, στην γκαρνταρόμπα κ.λπ., ενώ τη νύχτα στην καλύτερη περίπτωση φυλάσσουν τους θησαυρούς 2 νυχτοφύλακες, εκ των οποίων ο ένας λείπει σε άδεια ή ασθενεί.
Το κλιμάκιο ελέγχου επισημαίνει ότι η διευθύντρια του μουσείου επανειλημμένα είχε θέσει στο ΥΠΠΟΤ το θέμα της ανεπαρκούς φύλαξης.
Το βασικό συμπέρασμα του πορίσματος είναι ότι η διοίκηση της Εθνικής Πινακοθήκης και οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΤ «δεν είχαν επαρκώς αξιολογήσει τον κίνδυνο πιθανής διάρρηξης ή κλοπής και δεν είχαν λάβει τα ενδεικνυόμενα μέτρα για την αποτροπή του».
Το γεγονός ότι μετά την κλοπή ελήφθησαν επιπλέον μέτρα φύλαξης και ασφάλειας δηλώνει ότι τουλάχιστον μέχρι τον Ιανουάριο του 2012 το σύστημα φύλαξης δεν ήταν επαρκές.
Και η τελευταία φράση – καταπέλτης της έκθεσης: «Η διοίκηση της Εθνικής Πινακοθήκης θα έπρεπε να έχει επιδείξει μείζονα επιμέλεια για την αποτροπή τυχόν διάρρηξης ή κλοπής και εντεύθεν ανακύπτουν ευθύνες».
ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΡΤΙΟ ΤΟ ΠΟΡΙΣΜΑ
Αν και το πόρισμα, με ημερομηνία 21 Μαρτίου 2012, έχει κοινοποιηθεί στο ΥΠΠΟΤ και στην Εθνική Πινακοθήκη, από τις 22 Μαρτίου, σύμφωνα με δήλωση του κ. Ρακιντζή, μόλις χθες έγινε γνωστό, μετά τη διαρροή του σε ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης. Με σιωπή όμως καλύπτονται και τα συμπεράσματα της ΕΔΕ, η οποία ολοκληρώθηκε περί τα τέλη Μαρτίου, μετά και τη συμπληρωματική ΕΔΕ που ζήτησε η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΤ. Ευθύνες προκύπτουν κι εδώ. Αυτό που μένει είναι να αποδοθούν, αλλά και να δοθεί οριστική λύση στη φύλαξη των θησαυρών μας. Μην ξεχνάμε ότι μετά την κλοπή της Εθνικής Πινακοθήκης, ακολούθησε η ληστεία στο Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας.
Τεράστιο κενό στη νομοθεσία διαπιστώνεται στην έκθεση του γενικού επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης. «Δεν κατέστη δυνατόν να ευρεθεί επαρκές νομοθετικό υλικό με το οποίο να περιγράφονται αναλυτικά όλα τα μέτρα που απαιτούνται για την ασφάλεια και τη φύλαξη των μουσείων και να προσδιορίζονται οι υποχρεώσεις των εμπλεκόμενων φορέων».
H ANAKOINΩΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
«Θα γίνει η απόδοση των ευθυνών»
Το ΥΠΠΟΤ εξέδωσε την εξής ανακοίνωση:
«Τα αποτελέσματα της έκθεσης θα αξιοποιηθούν πλήρως, όπως άλλωστε και τα αποτελέσματα της ΕΔΕ που διενεργήθηκε από τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟΤ.
Ειδικότερα, η πορισματική έκθεση του γενικού επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, συμπληρωματικά προς την οποία λειτουργούν όσα διαπιστώνονται στο πόρισμα της ΕΔΕ του ΥΠΠΟΤ, αποτελεί τη βάση των εισηγήσεων των αρμόδιων οργάνων για την απόδοση πειθαρχικών ευθυνών όπου αυτές εντοπίζονται.
Η απόδοση των ευθυνών θα γίνει σύμφωνα με όσα ορίζει η ισχύουσα νομοθεσία».
ΔΗΜΗΤΡΑ ΡΟΥΜΠΟΥΛΑ
dirouboula@pegasus.gr
