του Διονύση Μεσσάρη
Εμείς οι νεοέλληνες έχουμε μια ισχυρή ροπή προς τον εύκολο και αμετροεπή λόγο. Αυτή είναι μία καλά στατιστικά θεμελιωμένη άποψη, που ακόμη και αν δεν σας έχει απασχολήσει ποτέ, σίγουρα θα το έχετε παρατηρήσει στις οικογενειακές συναθροίσεις μεταξύ τυρού και αχλαδιού, στα βαφτίσια, στα γενέθλια, στις γιορτές γενικά, στις κηδείες υπερηλίκων
συγγενών μας και στις καφετέριες όπου από το διπλανό τραπέζι κάποιος έχει αλαλιάσει την παρέα του και την δική σας δογματίζοντας σαν καρδινάλιος συνεχώς «στεντορεία τη φωνή» (δοτική πτώση για τον διορθωτή κειμένων). Πάντως μην υποκύψετε στην παρόρμηση να του περάσετε κολάρο το τραπεζάκι, θα έχετε νομικές συνέπειες ακούστε με που σας λέω.
Τα αίτια είναι πολλά, ποικίλου χαρακτήρα και άξια διερεύνησης. Πρώτο και κυρίαρχο αίτιο η ανάκληση μνημών και εκφορά του εύκολου λόγου απαιτεί μικρή κατανάλωση γλυκόζης, του καυσίμου του εγκεφάλου δηλαδή και επομένως αυτό είναι καλό. Εξ άλλου αυτός είναι και ο λόγος γιατί καθόμαστε με τη μέση – σωσίβιο από το συσσωρευμένο λίπος στην καφετέρια δίπλα στον «καρδινάλιο» και δεν ιδροκοπούμε σε κανά συνοικιακό δημοτικό γυμναστήριο. Δεύτερο τη τάξει αίτιο (ωχ και άλλη δοτική) αποτελεί η μισαλλοδοξία που μας διακρίνει. Φαντάζομαι ότι θα σας έχει συμβεί, στο τραπέζι που μας παρέθεσε στη γιορτή του ο θείος ο Νέστωρας, θα παρατηρήσατε ότι στο βάθος, την συζήτηση μονοπωλούσε ένας διοπτροφόρος διανοούμενος. Όλοι κρέμονταν από τα χείλη του και αυτό μας προκαλούσε νυγμούς από ζήλεια στην καρδιά. Έτσι δοκιμάσαμε αντιπερισπασμό. Ψάξαμε την εύκολη λύση. Δεξαμενή με ατάκες: προτιμάμε οικολογικά προϊόντα (δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα), Παναθηναϊκός 2 – 1 (άσε πολλές γυναίκες στην παρέα), οι Εσκιμώοι μας καίνε τα δάση (ρε μπας και;), η κυβέρνηση φταίει για όλα (από πότε ο αυτόματος πιλότος ευθύνεται για την πτώση των αεροσκαφών;), στην δουλειά μου εφάρμοσα ένα νέο σύστημα επικόλλησης ετικετών και πέρασα στο πάνθεον των ηρώων (μπανάλ γαλλιστί), κοκ. Το θέμα είναι ότι τέλος πάντων πετάξαμε την ατάκα, δύο – τρεις τσιμπήσανε και έγινε χαμός. Αδελφέ μου γλυκό πιάτο η εκδίκηση!
Μην γελάτε ας το ψάξουμε λίγο ακόμη. Προφανώς το κοινωνικό αυτό φαινόμενο για να εκδηλωθεί απαιτεί την συνύπαρξη κυρίως δύο παραγόντων: αφενός αρβανιτιά, το διάχυτο φυλετικό μας χαρακτηριστικό και για το οποίο δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά πράγματα και αφετέρου χαμηλό επίπεδο κουλτούρας για το οποίο οφείλαμε και μπορούσαμε να είχαμε κάνει σαφώς περισσότερα. Είναι εξοργιστικό το πώς από αρχαίος λαός με έντονα φιλοσοφημένη διάθεση, με κριτηριακή τάση εμβάθυνσης, με ορμέμφυτο στην διερεύνηση του κόσμου, με φιλοσόφους πρώην λιθοξόους (Σωκράτης), φρεάντληδες (Κλεάνθης), δούλους (Μένιππος) αλλά φυσικά και πολλούς αστούς, τελικά καταντήσαμε εραστές της εύκολης ατάκας, του σκυλοτράγουδου, του πρωϊνάδικου, του έντονα καταγγελτικού λόγου και της συκοφαντίας. Παραδέχομαι βέβαια ότι μεσολάβησε ο ολέθριος Πελοποννησιακός πόλεμος, το κακό Αλεξανδρινό κληρονομικό δίκαιο, η Ρωμαϊκή εκδίκηση, ο Βυζαντινισμός, η θρησκευτική λαίλαπα και η προδοτική αναζήτηση της Τουρκικής βοήθειας. Αλλά η αδικαιολόγητη συνιστώσα έγκειται, κατά μεγάλο μέρος, στο χρονικό τμήμα μετά την ανασύσταση του Ελληνικού κράτους.
Η επαναφορά (ανασύσταση;) μίας ψευδεπίγραφης αρχαιοπρεπούς καθαρής γλώσσας οδήγησε σε ένα τεράστιο πλήθος κανόνων που θα έπρεπε να ήσουν πλούσιος για να λάβεις την κατάλληλη μόρφωση ώστε να καταστείς ικανός να τους αφομοιώσεις. Αυτό περιόριζε τον αριθμό των οξυδερκών ατόμων σε καμιά χιλιάδα ευπατρίδες και καμιά εκατοστή τρελαμένα φτωχόπαιδα, καληώρα μας. Ο αριθμός αυτός αυξήθηκε στην διάρκεια της ρομαντικής εποχής του μεσοπολέμου χάρη στην στρατοκρατική εκπαιδευτική αντίληψη και μέχρι το 1963. Το 1964 ο εκδημοκρατισμός της παιδείας ήρθε με την πολλά υποσχόμενη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του Παπανούτσου. Μα το παιχνίδι χάθηκε αμέσως μετά με την δικτατορία. Η έντονη καταπίεση έφερε με την μεταπολίτευση την τελείως εκ διαμέτρου αντίθετη τοποθέτηση ως προς τις αντιλήψεις μίας εύλογα και ισόμετρα πειθαρχημένης παιδείας. Όπως καταλαβαίνετε, δεν μπορείς να είσαι στην αντιδικτατορική δράση ή απλά στον πολιτικό αγώνα και ταυτόχρονα καλός φοιτητής και μετά να γίνεις και καλός γιατρός. Σας το εγγυώμαι προσωπικά και καλώ σε δημόσιο διάλογο όποιον έχει αντίθετη άποψη επί οποιουδήποτε επιστημονικού πεδίου. Να στρίψω το μαχαίρι στην πληγή; Το χειρότερο δεν είναι ο κακός γιατρός αλλά οι χίλιοι κακοί πανεπιστημιακοί δάσκαλοι που εξελέγησαν με πολιτική βοήθεια, άσχετοι και ημιμαθείς. Αντέχετε κι άλλο πόνο; Διότι αυτοί εκπαίδευσαν φτωχά δέκα χιλιάδες καθηγητές και δάσκαλους και επαγγελματίες που με την σειρά τους δεν πέρασαν την σωστή κουλτούρα στους κάτω των σαράντα ετών γονείς και όπως καταλαβαίνεται η πυραμίδα συνεχίζεται.
Φοβάμαι πως ξέφυγα λίγο και σας ζητώ συγγνώμη. Να δικαιολογηθώ λίγο; Δεν οφείλεται σε έλλειψη παιδείας αλλά στο γεγονός ότι διατελώ σε μέτρια προσωρινή σύγχυση φρενών. Θα μου περάσει. Ο ποδόγυρος είναι επίπονη υπόθεση αλλά διαχειρίσιμη μακροχρονίως. Με λίγα λόγια αυτό που έχω να πω, είναι στην ουσία μία συμβουλή. Όταν κάποιος λέει μία ατάκα, κάτι που θυμίζει τίτλο εφημερίδων, να σκέφτεστε πάντα ότι ο Φράνκο νίκησε στην πολιορκία της Μαδρίτης όχι με τις τέσσερεις φάλαγγες που είχε απέξω, αλλά με την πέμπτη φάλαγγα που είχε μέσα. Την φήμη, την ψευδή είδηση και την υποσκαφή του ηθικού των πολιορκημένων. Πρέπει να ψάχνετε πιο βαθειά στην ανάδειξη των κρυμμένων νοημάτων που μπορούν να οδηγούν σε αντίθετο τελικά και συνάμα επικίνδυνο συμπέρασμα ή σε ακόμη χειρότερο σε «παρόρμηση»! Παρόλο που πιστεύουμε ότι όλοι εμείς οι συνεργάτες της δικής μας ηλεκτρονικής εφημερίδας φροντίζουμε για την σε βάθος απόδοση της αλήθειας αποδίδοντας τα του Καίσαρος τω Καίσαρι. Επίσης, τελείως ιδεαλιστικά, σας προσκαλούμε να ελέγχετε και εμάς με τον ίδιο τρόπο. Με αυτό το σκεπτικό και αφού με κεράσετε μερικές μπύρες, επιφυλάσσομαι στο μέλλον να σας αποδείξω πχ ότι δεν «υποθηκεύουμε το μέλλον των παιδιών μας» αλλά «υπονομεύσαμε το μέλλον των γονιών μας». Τρελό; Και όμως αληθινό! Αν μάλιστα βάλλετε κάτω τον ορθό επαγωγικό και συμπερασματικό λόγο ίσως βρείτε πχ ότι δεν φταίνε οι πολιτικοί (εύκολος και βολικός λόγος) αλλά οι πολίτες (αδιανόητο). Με τις υγειές μας.
