Η σκηνοθέτις και ηθοποιός μιλάει για το «Ξύπνημα των νεκρών», το κύκνειο άσμα του μεγάλου συγγραφέα, που παρουσιάζεται σε πανελλήνια πρώτη
(φωτό) Ο Ακις Βλουτής και η Ρούλα Πατεράκη πρωταγωνιστούν στο «Ξύπνημα των νεκρών», ίσως το σημαντικότερο έργο του Ιψεν
Ο Αρνολντ Ρούμπεκ, διάσημος γλύπτης και μέλος της Ακαδημίας Τεχνών της Νορβηγίας, έχει βρεθεί σε ένα παραθαλάσσιο σπα μαζί με τη σύζυγό του Μάγια. Η σχέση τους περνάει κρίση.
Η Μάγια παρασύρεται από έναν βάναυσο κυνηγό, τον Ούλφχαϊμ, σε ένα ανοδικό ταξίδι γεμάτο πάθος προς την κορυφή ενός γειτονικού βουνού. Ο Ρούμπεκ από την άλλη αναγκάζεται να αποτινάξει την ψυχρότητα και τον κυνισμό του όταν συναντάει μια όμορφη γυναίκα από το παρελθόν του, την Ειρήνη. Ξυπνώντας μέσα του μνήμες ενός άλλου εαυτού, πόθους, και αναγκάζοντάς τον να έρθει αντιμέτωπος με τη δημιουργική του δύναμη, η Ειρήνη τον οδηγεί στη βουνοκορφή.
Αναφερόμαστε στο κύκνειο άσμα του Χένρικ Ιψεν «Το ξύπνημα των νεκρών», που παρουσιάζεται σε πανελλήνια πρώτη από την Εταιρεία Θεάτρου Συν-Επί (+,Χ), στο «Από Μηχανής Θέατρο». Είναι το τελευταίο από τα έργα που ξεκίνησαν με το «Κουκλόσπιτο», ένας σπουδαίος δραματικός επίλογος.
«Φαίνεται πως η προχωρημένη ηλικία του Ιψεν, αντί να λειτουργήσει ανασταλτικά, διόγκωσε τη φαντασία, το μυστήριο και τη διάθεσή του για ακραίο πειραματισμό και μείξη των πιο ετερόκλητων ειδών – σε αυτό το έργο συνδυάζονται αλχημικά το οικογενειακό δράμα, ο νατουραλισμός, με την οριακή ποιητικότητα και τα ριζοσπαστικά ”ονειρικά δράματα/dream plays” του Στρίντμπεργκ» σημειώνει η Ρούλα Πατεράκη, υπεύθυνη για τη σκηνοθεσία και συνυπεύθυνη για τη μετάφραση, μαζί με τη Λιβ Νίλσεν Γάρρα.
«Οι πρωταγωνιστές του περιμένουν πάντα το αναπάντεχο, δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις για να μετατεθεί ο χώρος του δράματος στο πνεύμα, στη φαντασία, στα πιο κρυφά μονοπάτια του εγκεφάλου και της παγκόσμιας συνείδησης».
Το έργο, υπερθεματίζει η ίδια, στην ύστατη ανάσα του 19ου αιώνα, ενώνει δεξιοτεχνικά «ρεαλισμό, συμβολισμό, μυθική σκέψη και συγκρητισμό, έως και κλοουνερί στα όρια της αυτοπαρωδίας και προμηνύει θεατρικές συνθέσεις και κινήματα του 20ού αιώνα, όπως τον εξπρεσιονισμό και το παράλογο. Οπου και να προσπαθήσουμε να το κατατάξουμε και με όποια κλειδιά να προσπαθήσουμε να το αποκρυπτογραφήσουμε, δεν θα πάψει ποτέ να είναι ένα ερωτηματικό».
«Δεν πρέπει να σταματήσω να εργάζομαι -να δημιουργώ το ένα έργο μετά το άλλο- μέχρι τη μέρα του θανάτου μου». Οταν έδινε αυτά τα λόγια ο Ιψεν στον Ρούμπεκ, δεν γνώριζε ότι το «Ξύπνημα των νεκρών» θα ήταν το κύκνειο άσμα του – ο επίλογος σε μια μακρά σειρά έργων που ακολουθούσαν το ένα το άλλο σε απόσταση αναπνοής από το «Κουκλόσπιτο» κι έπειτα: τα περίφημα δραματικά του πορτρέτα.
Το «Ξύπνημα των νεκρών» συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα έργα του συγγραφέα. Δεν είναι απίθανο να είναι το καλύτερό του. Η μακρά αλυσίδα του θεάτρου, αρχαίου ή σύγχρονου, έχει να παρουσιάσει ελάχιστα ανώτερα δείγματα από αυτά τα κείμενα – έξοχα από όλες τις απόψεις εξίσου, τη δραματουργική τους τέχνη, τους χαρακτήρες και το εξαιρετικό ενδιαφέρον τους.
Τα σκηνικά φιλοτέχνησε η Λίλη Πεζανού, τα κοστούμια η Αση Δημητροπούλου, τη σκηνοθεσία βίντεο ανέλαβε ο Γιώργος Σκεύας. Ερμηνεύουν οι Ακις Βλουτής, Γιώργος Γιαννώτας, Δέσποινα Γκάτζιου, Γιώργος Ντούσης, Ρούλα Πατεράκη, Σαράντος Ρηγάκος, Τασία Σοφιανίδου.
Το 1899
Το «Ξύπνημα των νεκρών» κυκλοφόρησε στην Κοπεγχάγη τον Δεκέμβριο του 1899. Παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ενώ έχει διαγράψει μεγάλη πορεία στο εξωτερικό με ρηξικέλευθες ερμηνείες όπως αυτή του Μπομπ Ουίλσον.¨
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ
