Πορτρέτα των Σεφέρη, Καλομοίρη, Κοραή, χαρακτικά και φωτογραφίες πριν και μετά την καταστροφή στο Eθνικό Iστορικό Mουσείο έως τις 16 του μήνα
(φωτό) Σμύρνη, Μάιος του 1918. Η απόβαση του ελληνικού στρατού Ανθρωποι περιμένουν στο λιμάνι της Σμύρνης ένα πλοίο για να φύγουν.
Με προϋπολογισμό μισό εκατομμύριο δραχμές θα ξεκινούσε η λειτουργία του ελληνικού Πανεπιστημίου στη Σμύρνη. Το «Φως εξ Ανατολών», όπως το είχαν βαφτίσει ο Ελευθέριος Βενιζέλος, που το οραματίστηκε, και ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, δεν έμελλε να λειτουργήσει. Λίγες μέρες πριν από το ξεκίνημα των μαθημάτων, η Σμύρνη έπεσε και ο Καραθεοδωρή, αφού κατάφερε να διασώσει την οικογένειά του, έμεινε πίσω, στην πόλη που φλεγόταν για να πάρει την περιουσία του ελληνικού κράτους να τη φέρει στην Ελλάδα. Τα γυάλινα όργανα του Χημείου σκονίζονται ακόμη σε κάποιες αίθουσες του δικού μας Χημείου. Κατά τα άλλα, λίγοι θυμούνται το γεγονός.
Στην έκθεση «H Σμύρνη των Eλλήνων» που λειτουργεί στο Eθνικό Iστορικό Mουσείο, (Mέγαρο Παλαιάς Bουλής) υπάρχει το επίσημο έγγραφο του Πανεπιστημίου. Φέρει τις υπογραφές του Καραθεοδωρή, όπως και του -μισητού ή τουλάχιστον αμφιλεγόμενου- αρμοστή της ελληνικής διοίκησης, Αριστείδη Στεργιάδη. Ο μισθός του οριζόταν σε 4.000 δρχ. κατ’ έτος, το ένα τέταρτο από τον μέσο αμερικάνικο μισθό της εποχής.
Στις μέρες ακμής
(φωτό) Η Μικρασιατική Καταστροφή αρχίζει
Το έγγραφο είναι από τα πλέον συγκινητικά αντικείμενα της έκθεσης, που οργάνωσε η Ενωση Σμυρναίων. Οι σημαίες, οι γαλανόλευκες που κυματίζουν στις μνήμες μας, τα ενθυμήματα του μεγαλομάρτυρα Χρυσοστόμου, του μητροπολίτη Σμύρνης, η πένα με την οποία ο Βενιζέλος υπέγραψε τη συνθήκη των Σεβρών και άλλα γυρίζουν τον επισκέπτη στις μέρες ακμής της «Γκιαούρ Ιζμίρ» και της άνθησης των ελληνικών πληθυσμών. Πλάι στους Αρμένιους, στους Εβραίους, αλλά και στους Τούρκους, πριν αρχίσουν οι δύσκολες μέρες που κατέληξαν στη γνωστή τραγωδία.
Φωτογραφίες και πορτρέτα επωνύμων και ανωνύμων (ανάμεσα στους πρώτους ο Γιώργος Σεφέρης, ο Μανώλης Καλομοίρης, ο Αδαμάντιος Κοραής), χαρακτικά και φωτογραφίες από την πόλη πριν και μετά την καταστροφή, η παιδεία και οι εκδόσεις, οι εφημερίδες και τα περιοδικά, όλα παρουσιάζονται με απλότητα και δύναμη στα θεωρεία της παλιάς Βουλής. Δίνουν αδρή εικόνα της πρωτοπορίας που είχε η Σμύρνη στην παιδεία, στα γράμματα, στην οικονομία, στον αθλητισμό.
Η τεράστια επιτυχία της και το γεγονός ότι οι επισκέπτες είναι πάρα πολλοί καθημερινά, έχει οδηγήσει σε παράταση έως τις 16 Σεπτεμβρίου. Ετσι, θα είναι ανοιχτή στις Hμέρες της Kαταστροφής του ?22, και του ξεριζωμού των Eλλήνων της Mικράς Aσίας που αναγκάστηκαν να φύγουν. (Η Σμύρνη έπεσε σαν αύριο, 90 χρόνια πριν, και η φωτιά, οι σφαγές, τα βασανιστήρια είχαν ολοκληρώσει την καταστροφή μερικές μέρες μετά.)
Ελεύθερη είσοδος
Τα κειμήλια της έκθεσης είναι από τις συλλογές του Eθνικού Iστορικού Mουσείου. Η είσοδος είναι ελεύθερη. Το μουσείο είναι κλειστό τη Δευτέρα.
Αγγελική Κώττη
