Του Gary Osen
Στη συνήθη επωδό της κριτικής κατά των Ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων, η πρόσφατη Επιχείρηση Πυλώνας Άμυνας πρόσθεσε μια σχετικά νέα κατηγορία: ότι το Ισραήλ έθεσε εσκεμμένα στο στόχαστρο δημοσιογράφους που κάλυπταν τη σύγκρουση στη Γάζα.Στις 18 Νοεμβρίου, για παράδειγμα, οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα καταδίκασαν Ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές που – όπως ισχυρίστηκαν – έβαλαν στο στόχαστρο “ειδησεογραφικά πρακτορεία στην πόλη της Γάζας” επισημαίνοντας ότι “ακόμη κι αν τα στοχευόμενα μέσα ενημέρωσης υποστήριζαν τη Hamas, αυτό δεν νομιμοποιεί με κανένα τρόπο τις επιθέσεις εναντίον τους”. Μεταξύ των στόχων στους οποίους αντιτάχθηκαν οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα ήταν και μια πυραυλική επίθεση που υποτίθεται ότι τραυμάτισε τρεις εργαζόμενους του “Al Aqsa TV”, του επίσημου τηλεοπτικού καναλιού της Hamas. Λίγες μέρες αργότερα, η Human Rights Watch ακολούθησε κατά πόδας εκδίδοντας ένα FAQ που διαβεβαίωνε ότι τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εγκαταστάσεις της Hamas θα μπορούσαν να γίνουν στρατιωτικοί στόχοι αν “χρησιμοποιούνταν για την αποστολή στρατιωτικών εντολών ή την προώθηση της ένοπλης εκστρατείας της Hamas κατά του Ισραήλ” αλλά δεν μπορούν να γίνουν “νόμιμοι στρατιωτικοί στόχοι απλά επειδή μεταδίδουν αντι-Ισραηλινή προπαγάνδα ή προπαγάνδα υπέρ της Hamas”.
Στη συνέχεια, στις 20 Νοεμβρίου, η Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων επέκρινε τον Ισραηλινό Στρατό για ένα πυραυλικό χτύπημα που σκότωσε τους Mahmoud al-Kumi και Hussam Salama που, σύμφωνα με το τηλεοπτικό κανάλι Al-Aqsa της Hamas, ήταν οπερατέρ του που “κάλυπταν τα γεγονότα στην περιοχή Al-Shifaa της κεντρικής Γάζας κι έχασαν τη ζωή τους όταν ένας πύραυλος έπληξε το όχημά τους περίπου στις 6 μ.μ. “Ο Ισραηλινός Στρατός προσδιόρισε στη συνέχεια έναν από τους στόχους ως τον Muhammed Abu Shamala, ένα ανώτερο στέλεχος της στρατιωτικής πτέρυγας της Hamas, των Ταξιαρχιών Izz ad-Din al-Qassam, και βασικό αρχιτέκτονα του λαθρεμπορίου όπλων της οργάνωσης στη Γάζα. Παραμένει, ωστόσο, ασαφές αν ο κ. Shamala τραυματίστηκε στην επίθεση.
Καμία από τις οργανώσεις που επέκριναν το Ισραήλ για το θέμα αυτό δεν έκανε την παραμικρή μνεία στο status του Al-Aqsa TV ως Specially Designated Global Terrorist (Ειδικώς Κατονομαζόμενο Παγκόσμιο Τρομοκράτη) από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ακόμη πιο προβληματικό είναι το γεγονός ότι δεν έχουν καταφέρει ακόμη να προσφέρουν κάποιον ουσιαστικό ορισμό της συμπεριφοράς που “συγκεκριμένα” προωθεί την “ένοπλη εκστρατεία της Hamas εναντίον του Ισραήλ” και ως εκ τούτου θα μπορούσε να δικαιολογήσει μια Ισραηλινή επίθεση. Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ χαρακτήρισε το Al Aqsa TV ως “το πρωταρχικό ειδησεογραφικό πρακτορείο της Hamas που βγάζει στον αέρα προγράμματα και μουσικά βίντεο σχεδιασμένα να στρατολογούν παιδιά ώστε να γίνουν ένοπλοι μαχητές της οργάνωσης και βομβιστές αυτοκτονίας μόλις ενηλικιωθούν”. Προφανώς, αυτό θα πληρούσε τις προϋποθέσεις εκείνου που οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα έχουν στο μυαλό του όταν μιλάνε για μέσα ενημέρωσης που “υποστηρίζουν τη Hamas”. Όπως όμως επισήμανε η Αμερικανική κυβέρνηση, το πιο σημαντικό γεγονός για το Al Aqsa TV δεν είναι ότι απλώς ασπάζεται την κομματική γραμμή της Hamas (όπως κάνουν πράγματι πολλά μέσα ενημέρωσης ): πρόκειται για μια ενημερωτική πηγή που ελέγχεται απευθείας από ανώτερους αξιωματούχους της οργάνωσης.
Το πιο σημαντικό, η ίδια η Hamas θεωρεί το Al Aqsa TV όπως και το “Γραφείο Πληροφοριών” των Ταξιαρχιών Izz ad-Din al-Qassam ως ζωτικής σημασίας εργαλεία στον ψυχολογικό πόλεμο που εξαπολύει εναντίον του Σιωνιστικού εχθρού. Λίγο καιρό πριν ξεκινήσει η Επιχείρηση Πυλώνας Άμυνας, οι Ταξιαρχίες Izz ad-Din al-Qassam γιόρτασαν την 20η επέτειό τους δημοσιεύοντας ένα περίπλοκο e-book στην ιστοσελίδα τους και απαριθμώντας τα πολλά αυτοαποκαλούμενα επιτεύγματά τους στα πρώτα είκοσι χρόνια της ύπαρξής τους. Ένα ολόκληρο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην εξελισσόμενη δημοσιογραφική εκλέπτυνση της Hamas. Σύμφωνα με την οργάνωση, “η σημασία του δημοσιογραφικού πολέμου στον αγώνα που γίνεται στην Παλαιστίνη δεν περνάει απαρατήρητη από κανέναν …. Στόχος μας είναι να υποστηρίξουμε την αντίσταση και να τονώσουμε το ηθικό των αγωνιστών που παρακολουθούν αυτό το ενημερωτικό υλικό κι εξαπολύουν έναν ψυχολογικό πόλεμο εναντίον των Σιωνιστών”.
Η προσέγγιση της Hamas δεν έχει κρατηθεί ιδιαίτερα μυστική μέχρι τώρα. Σε μια συνέντευξή του στην πρωταρχική δικτυακή πύλη της Hamas πριν από πέντε χρόνια, ο ιδρυτής του Al Aqsa TV και σημερινός Υπουργός Εσωτερικών της Hamas, Fathi Hamad, χαρακτήρισε το δίκτυο του ως το “δορυφορικό κανάλι της τζιχάντ και της αντίστασης”. Παρά το γεγονός ότι το κανάλι είναι ίσως γνωστότερο για το αμφιλεγόμενο παιδικό του πρόγραμμα που παρουσιάζει έναν κακόφημο χαρακτήρα τύπου Μίκυ Μάους που ονομάζεται “Farfour” κι εκδικείται τη χαμένη γη της οικογένειάς του μαχαιρώνοντας έναν φανταστικό Ισραηλινό στρατιώτη, το πρόγραμμα της οργάνωσης δεν είναι απλώς διεστραμμένο ή αντι-Ισραηλινό. Είναι μέρος του εξελισσόμενου δόγματος της Hamas περί ασύμμετρου πολέμου. Όπως εξηγεί το E-book των Ταξιαρχιών Izz ad-Din al-Qassam: “Σήμερα … η κάμερα χρησιμοποιείται ως όπλο μαζί με το Καλάσνικοφ, τη ρουκέτα και τον πύραυλο”.
Οι Ισραηλινές υπηρεσίες ασφαλείας αναγνωρίζουν τη νέα αυτή πτυχή της σύγκρουσης όπως οι ΗΠΑ αναγνώρισαν εδώ και πολύ καιρό τη σημασία της ενημερωτικής εκστρατείας as-Sahab της Al Qaeda. Ενώ οργανώσεις όπως οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα και η Επιτροπή Προστασίας των Δημοσιογράφων είναι ιδιαίτερα αναγκαίοι υποστηρικτές της ελευθερίας του Τύπου και θέλουν όντως να προστατεύσουν την ασφάλεια των δημοσιογράφων που εργάζονται σε επικίνδυνες εμπόλεμες ζώνες, είναι ζωτικής σημασίας για την αξιοπιστία των άξιων προσπαθειών τους να γίνεται διάκριση μεταξύ των αληθινών δημοσιογράφων και των τρομοκρατών μαχητών που – σύμφωνα με τα λόγια τους – χρησιμοποιούν ως όπλο φωτογραφικές μηχανές.
Οι δημοσιογράφοι έχουν από καιρό καταλάβει ότι οι ανταποκρίσεις τους από τις εμπόλεμες ζώνες έχουν συχνά πραγματικό αντίκτυπο στην ίδια τη σύγκρουση ενημερώνοντας τους φορείς λήψης αποφάσεων και επηρεάζοντας την κοινή γνώμη σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό που πρέπει να κατανοήσουν οι υποστηρικτές της ελευθερίας του Τύπου είναι ότι οι τρομοκρατικές οργανώσεις δεν αρκούνται πλέον στο να ταΐζουν δημοσιογράφους πληροφορίες και εικόνες. Δεν επιδιώκουν πλέον να διαμορφώσουν και να χειραγωγήσουν τον ειδησεογραφικό κύκλο. Είναι οι ίδιοι πάροχοι υλικού και δουλεύουν ενεργά για τη μετάδοση και δημοσίευση των απόψεών τους στα πλαίσια μιας ολιστικής προσέγγισης του ασύμμετρου πολέμου.
Με λίγα λόγια, αν ο Ισραηλινός Στρατός έβαλε στο στόχαστρο τον τρομοκράτη ηγέτη Muhammed Abu Shamala όπως ο ίδιος ισχυρίζεται ή τον μαχητή της Hamas και κάμεραμαν του Aqsa TV Hussam Salama όπως ισχυρίζεται η Hamas, οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν μπορούν να διατηρήσουν την αξιοπιστία τους περιγράφοντας ως “στόχευση δημοσιογράφων” επιθέσεις στο Al Aqsa TV ή το προσωπικό του. Με τον τρόπο αυτό, βοηθούν άθελά τους τρομοκρατικές οργανώσεις όπως η Hamas στη συντονισμένη προσπάθεια τους να μετατρέψουν τη δημοσιογραφία σε πόλεμο με άλλα μέσα.
