του Δρ Βασίλη Αθανασίου (Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος, MD, Ph.D. Επιστημονικός Διευθυντής του Κέντρου Εξωσωματικής Αθηνών)
Σήμερα είναι πλέον αποδεκτό ότι ο ήλιος πέρα από την ψυχική ανάταση και ευφορία που δημιουργεί έχει και καταστρεπτικές επιδράσεις στον οργανισμό που περιλαμβάνει από απλό ερύθημα μέχρι και καρκίνο του δέρματος.
Ο ήλιος λοιπόν εμφανίζει 3 ειδών ακτινοβολίες:
• Υπέρυθρες
• Ακτίνες φωτός (ορατές)
• Υπεριώδεις
Οι υπεριώδεις διακρίνονται σε Α, Β και εξ’ αυτών η Α αποτελεί το 95% της ηλιακής ακτινοβολίας. Σε αυτήν οφείλεται η πρόωρη γήρανση του δέρματος λόγω απώλειας ελαστίνης και κολλαγόνου.
Αντιθέτως η Β είναι υπεύθυνη για την εμφάνιση του καρκίνου του δέρματος.
Ο οργανισμός για την προστασία του διαθέτει διάφορους μηχανισμούς (κερατίνη, μελανίνη), ενώ εμείς επικουρικά οφείλουμε να χρησιμοποιούμε ορισμένους κανόνες προστασίας όπως :
• Γυαλιά ηλίου
• Ανοιχτόχρωμα ρούχα
• Καπέλο με γείσο
• Αντιηλιακές κρέμες
• Αποφυγή μακροχρόνιας έκθεσης στον ήλιο, ώρες μεταξύ 11 και 4 το απόγευμα, δεδομένου ότι η βλαπτική επίδραση των ακτινών είναι αθροιστική.
Για να κατανοήσουμε τον τύπο του αντιηλιακού πρέπει να λάβουμε υπ’όψιν 2 βασικούς παράγοντες:
1. Τύπος του δέρματος . Υπάρχουν 6 φωτότυποι δέρματος :
• Φωτότυπος 1
Δέρμα πολύ ανοικτό, μάτια μπλε ή πράσινα, κόκκινα μαλλιά και πολλές φακίδες. Τα άτομα αυτά καίγονται εύκολα αλλά δεν μαυρίζουν ποτέ.
• Φωτότυπος 2
Ανοιχτόχρωμο δέρμα, ανοικτά καστανά μάτια, ξανθά μαλλιά και κάποιες φακίδες. Συχνά παθαίνουν εγκαύματα από τον ήλιο και μπορούν να μαυρίσουν ελαφρά.
• Φωτότυπος 3
Μετρίως σκούρο δέρμα, καστανά μάτια και μαλλιά χωρίς φακίδες. Καίγονται καποιες φορές αλλά μαυρίζουν.
• Φωτότυπος 4
Σκούρο δέρμα, καστανά μάτια και καστανά ή μαύρα μαλλιά. Τα άτομα αυτά καίγονται σπανίως αλλά μαυρίζουν εύκολα.
• Φωτότυπος 5
Πολύ σκούρο δέρμα, καστανά μάτια και σκουρόχρωμα μαλλιά. Τα άτομα αυτά μαυρίζουν γρήγορα και πανεύκολα.
• Φωτότυπος 6
Μαύρο δέρμα, σκουρόχρωμα μάτια και μαλλιά. Τα άτομα αυτά έχουν πολύ ισχυρή άμυνα στον ήλιο.
2. Τον δείκτη SPF
Αγοράζοντας κάποιο αντιηλιακό θα πρέπει να ακολουθήσουμε κάποιους κανόνες.
Προστασία από τις ακτίνες Α και Β. Να περιέχει όσο το δυνατό λιγότερα χημικά και να έχει κατάλληλο δείκτη προστασίας SPF. Οι δείκτες αυτοί κυμαίνονται από 2 – 50. Έτσι δείκτης προστασίας 2 κρατάει το 50% της βλαβερής ακτινοβολίας, δείκτης 10 το 90% και δείκτης 50 το 98% της βλαπτικής επίδρασης.
Η ορθή χρήση των αντιηλιακών έχει μεγάλη σημασία:
• Χρήση του αντιηλιακού τουλάχιστον 20 λεπτά πριν την έκθεση στον ήλιο.
• Μετά το μπάνιο επαναχρησιμοποίηση τους διότι ακόμη και τα αδιάβροχα χάνουν με την κατάδυση το 50% της προστατευτικής ικανότητας.
• Τα αντιηλιακά ενηλίκων και παιδιών είναι διαφορετικά. Έτσι τα παιδιά με ηλικία <των 6 μηνών δεν πρέπει να εκτίθενται στον ήλιο, ενώ τα παιδιά 6-24 πρέπει να χρησιμοποιούν αντιηλιακά με φυσικά και όχι χημικά φίλτρα. Τέλος, παιδιά >24 μηνών αντιηλιακά με φυσικά και χημικά φίλτρα.
• Η χρήση των αντιηλιακών στην κύηση δεν απαγορεύεται. Πρέπει όμως να είναι όσο το δυνατόν με ισχυρότερο δείκτη προστασίας και απαλλαγμένο από χημικά φίλτρα.
Το δέρμα της εγκύου είναι πιο επιρρεπές στις βλαπτικές επιδράσεις του ηλίου ή τους ερεθισμούς των αντιηλιακών. Επομένως η σωστή επιλογή του κατάλληλου αντιηλιακού με την καθοδήγηση ενός δερματολόγου θα βοηθήσει την όμορφη αυτή περίοδο της ζωής της γυναίκας. Παράλληλα καλό είναι να λαμβάνει η έγκυος γενικά μέτρα προστασίας:
1. Έκθεση στον ήλιο όχι μετά τις 10 το πρωί ή πριν τις 6 το απόγευμα.
2. Ρούχα κατάλληλα, γυαλιά ηλίου, καπέλο με γείσο, άφθονη λήψη υγρών (όχι αναψυκτικών ή αλκοολούχων)
3. Κολύμβηση σε καθαρές θάλασσες και
4. Αποφυγή άμεσης έκθεσης στον ήλιο τις μεσημεριανές ώρες.
