Ο Εύης Γαβριηλίδης υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς συντελεστές της ανάπτυξης του κυπριακού θεάτρου. Γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1929 και σπούδασε θέατρο στην Δραματική Σχολή του Καρόλου Κούν και συνέχισε τις σπουδές του στο Λονδίνο και στο Σικάγο όπου ειδικεύτηκε στη σκηνοθεσία και την τηλεοπτική σκηνοθεσία.
Όταν αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης βρήκε αμέσως δουλειά, πρώτα με τον Καρούσο, μετά με τον Αδαμάντιο Λαιμό με τον οποίο κάνανε περιοδείες μέχρι και το Χαρτούμ, περνώντας και από την Κύπρο. Συγκέντρωσε έτσι αρκετά χρήματα, ώστε να επιστρέψει στην πατρίδα του. Ενώ δούλευε στην Κύπρο ως ηθοποιός, δοκίμασε τις δυνάμεις του στη σκηνοθεσία. Ετοιμάζοντας ένα αμερικανικό έργο, το «Βαθιές είναι οι ρίζες», ένιωσε ότι εκφραζότανε καλύτερα στο θέατρο ως σκηνοθέτης. Αισθανόταν πως δεν ήταν τόσο καλός ηθοποιός, είχε πρόβλημα να θυμάται λόγια και λόγω αυτού βασανιζότανε πάρα πολύ. Γι’ αυτόν η γοητεία και η χαρά της σκηνοθεσίας ήταν μεγαλύτερη.
Με τα λεφτά που είχε μαζέψει από την Κύπρο, πήγε κατ’ αρχήν στο Λονδίνο, σπουδάζοντας εκεί ένα χρόνο και είχε την τύχη να πάρει το βραβείο σκηνοθεσίας εκείνης της χρονιάς. Στη συνέχεια, αξιοποιώντας κάποιες επαφές του με την Αμερική, γράφτηκε αρχικά σε σχολή σκηνοθεσίας στο Πίτσμπουργκ. Κι ενώ σταμάτησε για μια εβδομάδα στη Νέα Υόρκη, βρίσκει εκεί το θίασο του Λαιμού με τη Ρίκα τη Διαλινά, η οποία είχε παντρευτεί έναν πλούσιο Ελληνοαμερικανό, που της είχε φτιάξει ένα θεατρικό χώρο στο κέντρο της πόλης, για να δίνει παραστάσεις. Το Πίτσμπουργκ δεν τον είδε ποτέ γιατί άρχισε να δουλεύει μαζί τους ως ηθοποιός το βράδυ, ενώ τα πρωινά παρακολουθούσε μαθήματα σε τρεις σχολές. Σκηνοθεσία τηλεόρασης, από όπου πήρε το δίπλωμα του, ως παρατηρητής στο Actors Studio, με δάσκαλο τον Ηλία Καζάν, και μαθήματα σε μια ακόμα υπέροχη δραματική σχολή, παρακολουθώντας όσο περισσότερο θέατρο μπορούσε. Για να έχει ένα χαρτί επιβεβαίωσης των σπουδών του πήγε στο Goodman College στο Σικάγο, από όπου έφυγε με μεταπτυχιακό δίπλωμα σκηνοθεσίας θεάτρου.
Ο Γαβριηλίδης πήγε πρώτα στην Αθήνα, όπου δούλεψε σαν δάσκαλος σε δραματικές σχολές, σκηνοθέτησε ένα έργο με την Αναλυτή και τον Ρηγόπουλο και είχε την τύχη να κάνει και ένα με το Δημήτρη Χορν και τον «Κοζάκο». Δούλεψε κάποια χρόνια στην Αθήνα, έχοντας στο μυαλό του πάντα την επιστροφή στην Κύπρο.
Στην Κύπρο, δουλεύοντας στο ΡΙΚ, γνώρισε την Τζένη, που ερχόταν από την Παλαιστίνη σε συγγενείς εδώ και έκανε στο ραδιόφωνο παιδικά προγράμματα και θέατρο.
Εκείνη την περίοδο στο ΡΙΚ γινόταν και η πρώτη σοβαρή προσπάθεια για σύγχρονο θέατρο. Με μια ομάδα που προερχόταν κυρίως από τη σχολή του Κουν νοικιάσανε το δικό τους χώρο.
Το 1959 πρωτοξεκίνησε τη συνεργασία του ως σκηνοθέτης με το ραδιόφωνο και την τηλεόραση του ΡΙΚ. Ο διορισμός του στο ΡΙΚ ως σκηνοθέτης της τηλεόρασης και υπεύθυνος καλλιτεχνικών προγραμμάτων τον έφερε σε επαφή με τον Αντρέα Χριστοφίδη, διευθυντή τότε του ΡΙΚ, και το Χαρίλαο Παπαδόπουλο, διευθυντή του ραδιοφώνου. Αναπτύχθηκε μια θερμή φιλία, κυρίως, επειδή ο Χριστοφίδης ήταν ερωτευμένος με το θέατρο. Με την προτροπή του Έυη και τη δική του δημιουργική αφοσίωση φτιάξανε το θεατράκι του ΡΙΚ. Σε αυτό το χώρο το 1969 ξεκινάνε να ανεβάζουνε έργα και περνάνε έτσι δύο δημιουργικότατα χρόνια. Η αρχική ομάδα είχε μέλη τους το Νίκο Χαραλάμπους, Δέσποινα Μπεμπεδέλη, Στέλιο Καυκαρίδη, Τζένη Γαϊτανοπούλου, Ανδρέα Μιχαηλίδη, Ανδρέα Μαραγκό, Ανδριανή Μαλένη, Φώτο Φωτιάδη και λίγο αργότερα δύο Ελλαδίτες, τον Τάκη Βουτέρη και την Κατερίνα Καραγιάννη. Επίσης, βοηθός σκηνοθέτης ήταν ο Τάσος Αναστασίου και υπεύθυνος για τα σκηνικά-κουστούμια ο Στέφανος Αθηαινίτης.
Το Θεατράκι του Ρ.Ι.Κ. έγινε ο προάγγελος του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου Θ.Ο.Κ., που εντομεταξύ είχε πλαισιωθει και με άλλους ηθοποιούς όπως το Βλαδίμηρο Καυκαρίδη, το Χάρη Παναγιώτου, το Θάνο Πετεμερίδη και τους νεότερους Αντώνη Κατσαρή, Ευτύχιο Πουλαΐδη, Σπύρο Σταυρινίδη, καθώς επίσης και άλλους ανάλογα με τις ανάγκες των έργων. Όλοι δουλεύανε σκληρά και με ελάχιστα λεφτά ενώ έπρεπε να κάνουν επιπλέον και ραδιόφωνο, τηλεόραση, διαφημίσεις, τα πάντα.
Ο Γαβριηλίδης σκηνοθέτησε οκτώ από τις συνολικά δώδεκα παραγωγές.Ανέβαιναν έξι έργα κάθε χρόνο, εκ των οποίων τα δέκα οπτικογραφήθηκαν για την τηλεόραση και εστάλησαν και στην Ελλάδα, από όπου είχανε πολύ θερμές κριτικές.
Τα έργα αυτά θεωρούνται μέχρι σήμερα πρότυπα, γιατί ο Έύης Γαβριηλίδης ακολούθησε μια σωστή τηλεοπτική γραμματική, που τότε ακόμα στην Ελλάδα δεν την γνώριζαν. Ήταν η γνώση που πήρε στην Αμερική που τον βοήθησε.
Ηγήθηκε του ΘΟΚ
Κάποια στιγμή η πολιτεία, βλέποντας ότι υπήρχε το ανθρώπινο δυναμικό για να συστήσει ένα κρατικό θέατρο, κάλεσε τον Τάκη Μουζενίδη να μελετήσει τη δημιουργία του ΘΟΚ. Μετά τη σύσταση του, ο Εύης ηγήθηκε του Οργανισμού ως διευθυντής από το 1975 και η θητεία του κράτησε 13 χρόνια.Παράλληλα με τα διευθυντικά του καθήκοντα σκηνοθέτησε αρκετά έργα, σε κλασικές κυρίως παραστάσεις. Τις σκηνοθεσίες του χαρακτηρίζουν η χάρη, η φινέτσα και η αγάπη για το παιγνίδι και τη θεατρικότητα.
Μεταξύ άλλων, ο Γαβριηλίδης σκηνοθέτησε στην Επίδαυρο αποκλειστικά κωμωδίες, σε πληθωρικές παραστάσεις ευφάνταστων εκδοχών του Αριστοφάνη, βασισμένων σε σε ευρήματα. Πρότεινε, επίσης, τολμηρές αλλά πρόσφορες διασκευές του σπανίως παρουσιαζόμενου Μενάνδρου. Αναφέρουμε ενδεικτικά τη ‘Σαμία’, μια παράσταση που θεωρήθηκε ως μια από τις σημαντικότερες στιγμές του ΘΟΚ στην Επίδαυρο.
Θεατρικά έργα που σκηνοθέτησε
1960 Ήταν όλοι τους παιδιά μου του Άρθρουρ Μίλλερ
1961 Η παγίδα του Ρομπέρ Τομά
1961 Ένα σταφύλι στον ήλιο του Λωρήν Χάνσπερυ
1961 Επιθεωτητής (ΟΘΑΚ)
1961 Πλούτος του Αριστοφάνη (ΟΘΑΚ)
1961 Ρόμανωφ και Ιουλιέττα του Πήτερ Ουστίνωφ (ΟΘΑΚ)
1961 Πυγμαλίων
1966 Η Πόλη της Λούλας Αναγνωστάκη (Θέατρο από την τηλεόραση)
1966 Η Τύχη της Μαρούλλας του Δημήτρη Κορομηλά (Θέατρο από την τηλεόραση)
Γιατρός με το στανιό του Μολιέρου (Θέατρο από την τηλεόραση)
Βεγγέρα του Ηλία Καπετανάκη (Θέατρο από την τηλεόραση)
1967 Η ιστορία του ζωολογικού κήπου του Ε. Άλμπυ (Θέατρο από την τηλεόραση)
1968 Τρεις άγγελοι των S. και B. Spewack
1974 Τα δένδρα πεθαίνουν όρθια του Σάντρο Κασόνα (Θέατρο από την τηλεόραση)
Πηγή: Sigmalive.cy.com
