Προμηθέας Δεσμώτης στο Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης + πρόγραμμα περιοδείας

9 Ιουλίου 2015
8:53 πμ

Στο πλαίσιο των γενικότερων οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών, τροποποιείται το πρόγραμμα περιοδείας της παράσατασης «Προμηθέας Δεσμώτης». Έτσι, ακυρώνονται οι παραστάσεις που είχαν προγραμματιστεί για τη Σαλαμίνα και τους Δελφούς, και η περιοδεία ξεκινά από το Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης, την Παρασκευή 17 Ιουλίου. Κι ενώ η ανασφάλεια και ο φόβος είναι τα κύρια συναισθήματα των ημερών, η τραγωδία του Αισχύλου αναδεικνύεται περισσότερο επίκαιρη από ποτέ και η φωνή του Προμηθέα Δεσμώτη είναι εδώ για να ακουστεί και -με τον τρόπο της- να μας παρηγορήσει.

Το Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης θα ανοίξει συμβολικά -ύστερα από 17 χρόνια- αποκλειστικά και μόνο για την παράσταση «Προμηθέας Δεσμώτης»: για δύο ημέρες, οι θεατές θα έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν ένα εξαιρετικό μνημείο και να παρακολουθήσουν -σε συνθήκες αρχαίας τραγωδίας (υπό το φως της ημέρας), μία τραγωδία που αποτελεί ύμνο στη Δημοκρατία: τον Προμηθέα Δεσμώτη.

Η Υπόθεση

Ο απείθαρχος Τιτάνας Προμηθέας, αμφισβητεί την εξουσία του Δία, χαρίζοντας τη φωτιά στους ανθρώπους. Η τιμωρία θα είναι αμείλικτη. Με διαταγή του πατέρα των θεών θα δεθεί σ’ έναν άγριο βράχο, στα πέρατα του κόσμου. Ωστόσο εκείνος δεν θα σταματήσει να καταφέρεται κατά της εξουσίας, εξαγριώνοντας τον Δία, ο οποίος τον καταποντίζει στον Τάρταρο.

Τραγωδία με φιλοσοφικό και πολιτικό υπόβαθρο, το ποιητικό αριστούργημα του Αισχύλου μιλά για την ελεύθερη βούληση και την αμφισβήτηση της εξουσίας. Ο Προμηθέας κραυγάζει πως η αμφισβήτηση της εξουσίας είναι πάντα, ένα ρήγμα, ένα άλμα, ένα δημιουργικό ξέσπασμα της ελεύθερης βούλησης – χωρίς τακτικούς ελιγμούς, χωρίς «στρατηγικούς» περιορισμούς και γίνεται έτσι η πρώτη φωνή στην ανθρώπινη Ιστορία που δηλώνει ευθαρσώς: Είμαι ρεαλιστής, γιατί ζητώ το αδύνατο. Και το ζητώ, χωρίς άλλον λόγο από τον εαυτό μου.

Σκηνοθετικό Σημείωμα

Ο Προμηθέας δεσμώτης του Αισχύλου, είναι μια τραγωδία που από γραφής μοιάζει ακίνητη. Είναι απλή, δωρική και λιτή με υπεραναπτυγμένο τον ρόλο του πρωταγωνιστή.

Είναι ένα έργο πολιτικό, έντονα ποιητικό -ιδίως στην έξοχη μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα- γεμάτο από μεταφυσικά και μυθολογικά στοιχεία. Ο Αισχύλος ήταν υπέρμαχος της Αθηναϊκής δημοκρατίας αλλά και λάτρης της μεταφυσικής. Ήταν μυημένος στα Ελευσίνια μυστήρια αλλά και ένας καλλιτέχνης βαθιά Διονυσιακός. Η αγάπη του για το κρασί, τα μυστήρια και την έκσταση, ήταν παροιμιώδης. Πίσω από τις λέξεις του, κρύβονται δεκάδες σύμβολα και κρυφά νοήματα. Και θα βρίσκονται εκεί στους αιώνες, περιμένοντας τους μύστες να τα ανακαλύψουν.

Όταν λοιπόν άρχισα να προσεγγίζω κινησιολογικά και με έντονη σωματικότητα, όλες αυτές τις περιγραφές του Προμηθεϊκού λόγου, άρχισαν να ξεδιπλώνονται μπροστά στα μάτια μου εικόνες ονείρων, γεμάτες από ψυχαναλυτικά σύμβολα. Και εγώ οδηγώντας το, άρχισα να βιώνω αρχέγονα συναισθήματα.

Συνεχίζοντας να δουλεύω σε αυτό τον δρόμο της κίνησης και των εικόνων, ξεδιπλωνόταν μπροστά μου ένας κόσμος μαγικός. Έτσι, η φαινομενικά πιο ακίνητη και εγκλωβιστική τραγωδία, έγινε μια παράσταση με πλούσιες εναλλαγές εικόνων. Μια παράσταση έντονα κινητική και συγκινητική.

Όλα τα μυστικιστικά ή Πυθαγόρεια σύμβολα που κρύβονται πίσω από τις λέξεις του Αισχύλου, πήραν τη θέση τους. Έφυγαν από τον κόσμο της κατανόησης και της ανάλυσης, και βρέθηκαν βαθιά μέσα στον κόσμο της μαγείας και τις εικόνες των ονείρων.

Και βρήκαν οι λέξεις και η ποίηση του Αισχύλου την δυναμική τους. Βρήκαν την έντασή τους, βρήκαν την ύλη τους. Γιατί είναι φτιαγμένες απ την ύλη που είναι φτιαγμένα τα όνειρα, όπως και όλοι εμείς, κατά τον William shakespeare.

Λίγα Λόγια για την παράσταση

Τον Προμηθέα ερμηνεύει ο Τάσος Νούσιας, ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς της γενιάς του, πλαισιωμένος από τους Γεράσιμο Γεννατά (Ήφαιστος και Ωκεανός) την Marlene Kaminsky (Ιώ), τον Δημήτρη Κουρούμπαλη (Κράτος και Ερμής), την Κατερίνα Λούρα και Ίριδα Μάρα (Κορυφαίες Χορού) και πέντε κλασικές χορεύτριες: Δέσποινα Λαγουδάκη, Χριστίνα Μπίτου, Νατάσσα Σαραντοπούλου, Πηνελόπη Μωρούτ και Βιβή Μπουτάτη (Χορός).

Την κίνηση έχει αναλάβει η Φρόσω Κορρού και την μουσική οι Lost Bodies, ενώ τα σκηνικά-κοστούμια υπογράφει ο Kenny MacLellan και τους φωτισμούς ο Νίκος Βλασόπουλος.

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΩΔΩΝΗΣ

Το Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης ανοίγει φέτος, μετά από 17 χρόνια, συμβολικά μόνο για τις δύο παραστάσεις του «Προμηθέα Δεσμώτη», όπως ειπώθηκε στην πρόσφατη συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ). Καινοτομία θα αποτελέσει το γεγονός ότι οι παραστάσεις θα δοθούν το απόγευμα, όσο ακόμα υπάρχει φυσικό φως, τόσο για λόγους πρακτικούς – καθώς το μνημείο βρίσκεται σε φάση αναστήλωσης, όσο και προσέγγισης του αυθεντικού τρόπου απόδοσης του αρχαίου δράματος.

Η λειτουργία του θα περιοριστεί στις τέσσερις έτοιμες κερκίδες του A΄ διαζώματος, ενώ από πλευράς Επιστημονικής Επιτροπής Δωδώνης προτάθηκαν μια σειρά μέτρων – που υιοθετήθηκαν τόσο από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, όσο και από το ΚΑΣ, με μικρές μόνο τροποποιήσεις – τα οποία θα πρέπει να ληφθούν πριν από την παράσταση.

Τα μέτρα αυτά προβλέπουν, μεταξύ άλλων, ότι ο αριθμός των θεατών δεν θα πρέπει να ξεπερνά τους 500, η κίνησή τους θα γίνεται από συγκεκριμένη διαδρομή, ενώ παράλληλα θα πρέπει να περισχοινισθεί ο χώρος του θεάτρου όπου θα δοθεί η παράσταση, να τοποθετηθεί φορητό κιγκλίδωμα στον ανατολικό τοίχο και να επιδιορθωθεί η ξύλινη ράμπα ανόδου στο κοίλο. Επιπλέον, θα πρέπει να έχουν προηγηθεί εκτενείς καθαρισμοί και να έχουν απομακρυνθεί οι λίθοι από τα εδώλια ώστε να γίνει επισκέψιμος ο χώρος, ενώ στις παραστάσεις δεν θα χρησιμοποιηθούν σκηνικά, παρά μόνο υφάσματα, σκαμπό και μια ελαφριά ξύλινη κατασκευή. Τέλος, ως προς τα τέλη παραχώρησης, αυτά θα είναι μειωμένα κατά 50%, όπως προβλέπει ο νόμος για φορείς που επιβλέπονται από την τοπική αυτοδιοίκηση.

Ταυτότητα παράστασης

Σκηνοθεσία: Κώστας Φιλίππογλου

Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας

Κίνηση-καλλιτεχνική συνεργασία: Φρόσω Κορρού

Σκηνικά-κοστούμια: Kenny MacLellan

Μουσική: Lost Bodies

Σχεδιασμός φωτισμών: Νίκος Βλασόπουλος

Βοηθός σκηνοθέτις: Εριφύλη Στεφανίδου

Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώτα Σερεμέτη

Βοηθοί Σκηνογράφου: Σοφία Κατσουλιέρη, Άννα Σαπουνάκη

Βοηθός Ενδυματολόγου: Ανθούλα Μάμαλου

Φωτογραφίες : Θωμάς Χρυσοχοΐδης