γράφει η Δήμητρα Γκουντούνα
Αμερική 15 Οκτωβρίου 1940, η ταινία “Ο μεγάλος δικτάτωρ” προβάλλεται για πρώτη φορά στις κινηματογραφικές αίθουσες. Είναι μάλιστα και η πρώτη ομιλούσα ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν. Σάτιρα ή λυγμός;
Η σάτιρα το όπλο του Τσάρλι Τσάπλιν, που όπως έχει γράψει στην βιογραφία του, δεν θα το είχε χρησιμοποιήσει εάν ήξερε τις φρικαλεότητες που θα ακολουθούσαν.
Στην ταινία ο “Ο μεγάλος δικτάτωρ” υποδύεται δυο ρόλους, έναν Εβραίο μπαρμπέρη, που τον κυνηγούν, και εναν μισαλλόδοξο δικτάτορα τον Χίνκελ. Ο Τσάρλι Τσάπλιν δίνει γροθιά στις παραπλανόμενες συνειδήσεις που δεν κατανοούν τι τους περιμένει…
Δυο διαφορετικοί άνθρωποι που μπαίνει ο ένας στον ρόλο του άλλου… Ο μπαρμπέρης βρίσκεται μπροστά στο κοινό του Χίνκελ να πρέπει να εκφωνήσει λόγο, έναν 6λεπτο αριστουργηματικό αντιρατσιστικό λόγο, που αποτελεί ένα από τα πιο διάσημα φινάλε στον κινηματογράφο.
Ο κουρέας θα πάρει το μικρόφωνο και θα καλέσει τους ανθρώπους να ξυπνήσουν και να μην ακολουθούν το μίσος, αλλά την αγάπη.
Ενας λόγος που ακόμη συνταράσει. Ένας λόγος που δεν προήλθε από τον μπαρμπέρη αλλά από τον ίδιο τον Τσάπλιν. Και τι πλάνο! Να βλέπεις την κρυφή ζωή του δικτάτορα: όταν δεν τον κοιτά κανείς να παίζει με την υδρόγειο σαν να είναι φουσκωτή μπάλα θαλάσσης.
Ο Τσάρλι Τσάπλιν έγραψε το σενάριο την διετία 1938-1939 στην απόλυτη άνοδο του φασισμού. και ξεκίνησε γυρίσματα τον Σεπτέμβριο του 1939, με διάρκεια 6 μηνών. αποφάσισε να γυρίσει μια ταινία, στην οποία θα σατιρίζει τον Χίτλερ, ξεκίνησε αρκετά χρόνια πριν την προβολή της, το 1931, όταν ο Τσάπλιν είχε ταξιδέψει στην Γερμανία, όπου είχε μεγάλο κοινό που τον ακολουθούσε.
Στους Ναζί έφερνε ταραχή το χιούμορ του, και ανησυχία η φυσιογνωμία του αλλά δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα. Τα πράγματα άλλαξαν όμως όταν το 1935, ο Χίτλερ πέρασε στην εξουσία,
Ο Γκέμπελς απαγόρεψε στην Γερμανία την ταινία του Τσάπλιν «The Gold Rush». Έναν χρόνο πριν, ο εμπνευστής της προπαγάνδας του Γ΄ Ράιχ είχε δώσει έγκριση για την έκδοση ενός βιβλίου με τίτλο «The Jews Are Looking at You». Ο Τσάπλιν χαρακτηρίσθηκε ως «ένας αηδιαστικός Εβραίος ακροβάτης» .Μόνο που στην πραγματικότητα ο Τσάπλιν δεν ήταν Εβραίος.
”Ο μεγάλος δικτάτωρ” δεν είναι απλά μια κλασική ταινία υποψήφια εκείνη την εποχή για πέντε Οσκαρ. Είναι μια ταινία που διαρκώς σκουντάει την αμνησία των λαών και τον εφησυχασμό μας οτι η τρέλα των ισχυρών δεν αφορά τη δική μας Χώρα…
