Γράφει η Δέσποινα Μακρινού
“Γεννημένος το 1952”
“Λένε τη γενιά μας Baby Boomers, από το boom των γεννήσεων.
Γεννήθηκα στις αρχές της δεκαετίας του 50.
Πρόσφυγες οι γονείς μου εγκαταστάθηκαν στην Κοκκινιά.
Δύσκολη δεκαετία. Τα ίχνη του πολέμου νωπά. Η παγκόσμια ισορροπία διαταραγμένη. Η Ευρώπη σε αναζήτηση βηματισμού.
Το μοίρασμα του ευρωπαικού χάρτη, ο Ψυχρός πόλεμος.
Η Ελλάδα μοιρασμένη στα δύο. Ο εμφύλιος, η μισαλλοδοξία, ο διχασμός.
Μιά χώρα, δύο στρατόπεδα. Ξερονήσια, διωγμοί, αστυνομοκρατία, καταστολή απο τη μιά.
Κοινωνικός ρατσισμός, αμετροέπεια, πλουτισμός, φτώχεια, αδικία, μίσος, άναρχη δόμηση, απο την άλλη.
Η σκέψη φυλακίζεται, η δημιουργία δαιμονοποιείται, ο πολιτισμός σε απαγόρευση και λογοκρισία, ο ρεβανσισμός σε πρώτο πλάνο.
Δυσδιάκριτη η αναγνώριση θύματος και θύτη.
1952 ο Νίκος Μπελογιάννης εκτελείται. Δύο χρόνια μετά ο Νίκος Πλουμπίδης.
Στο μεταπολεμικό ελληνικό κράτος εδραιώνεται μία σκληρή μισαλόδοξη ολιγαρχία.
Οι διεθνείς ειδήσεις προσθέτουν στο θυμικό των νέων ανθρώπων οργή και αγανάκτηση.
Η Κου Κλουξ Κλαν εκτελεί και βασανίζει εν ψυχρώ έγχρωμους Αμερικανούς πολίτες. Απαρτχάιντ και αποικιοκρατία.
Η πρώτη βόμβα υδρογόνου προκαλεί τεράστιο κρατήρα στα νησιά Μάρσαλ του Ειρηνικού.
Δεκαετία του 60
Η νέα δεκαετία μπαίνει με πολεμικές διαθέσεις. Κορέα, Καμπότζη, Βιετνάμ …
Μία απο τις πιο ταραχώδης δεκαετίες της ιστορίας. Τόσο σε παγκόσμιο, όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Με Ροκ εν Ρολ απαντούν οι νέοι! Μπήτλς, Ελβις, Ρόλινγκς Στόουνς, Πινκ Φλόυντ.. Τα νεανικά αυθόρμητα κινήματα ειρήνης πολλαπλασιάζονται στους δρόμους του πλανήτη.
Ο Τσε, ο Κάστρο, ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, ο Νέλσον Μαντέλα… Η άλλη πλευρά της ιστορίας.
21 Απριλίου 1967. Μιά ομάδα κατώτερων αξιωματικών του στρατού καταλαμβάνει με πραξικόπημα την εξουσία. Δικτατορία. Πολιτικοί κρατούμενοι. Στρατόπεδα συγκέντρωσης, εξορίες, βασανιστήρια, ΕΑΤ ΕΣΑ.
Ενα χρόνο μετά συγκλονίζει τις νεανικές μας ανησυχίες, η φοιτητική εξέγερση στη Γαλλία. Ο Μάης του 68, ο Κον – Μπεντίτ, τα συνθήματα. Ακολουθεί η “Άνοιξη” στην πρωτεύουσα της Τσεχοσλοβακίας, την Πράγα.
Εκτόνωση και ελπίδα τον Αύγουστο, στο Γούντστοκ της Νέας Υόρκης. Ετσι κλείνει μιά ιδιαίτερα ανατρεπτική δεκαετία.
Δεκαετία του 70.
Φοιτητής. Η αδικία, η κοινωνική ανισότητα, οι πολιτικές διώξεις, οι απαγορευσεις, η λογοκρισία οδηγούν πολλούς απο μας, μοιραία, στην πολιτική στράτευση.
Το Πανεπιστήμιο προσφέρει στέγη για αντίσταση και ταυτόχρονα απειλή, για τις παρανομίες των συνταγματαρχών. Η ελεύθερη σκέψη, η ελεύθερη διακίνηση ιδεών, η γνώση, είναι απαγορευμένες έννοιες.
Φλεβαρης του 73. Η κατάληψη της Νομικής. Ο όρκος !
“Εμείς οι φοιτηταί των ΑΕΙ ορκιζόμαστε στο όνομα της Ελευθερίας να
αγωνιστούμε μέχρι τέλους για την κατοχύρωση α) των ακαδημαικών
ελευθεριών β) του Πανεπιστημιακού ασύλου γ) της ανακλήσεως όλων των
καταπιεστικών νόμων και διαταγμάτων”.
Με αυτόν τον όρκο στις 21 Φεβρουαρίου του 1973, 4.000 περίπου φοιτητές
καταλαμβάνουν το κτήριο της Νομικής Αθηνών, στην Σόλωνος.
Γίνεται προσπάθεια να αφυπνιστούν οι πολίτες και να σταθούν στο πλευρό των φοιτητών. Δύσκολο.
Η κατάληψη της Νομικής δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία.
Ενα μαχητικό , ριζοσπαστικό φοιτητικό κίνημα είχε ήδη κάνει τις πρώτες του εμφανίσεις απο το τέλος του 1972, όταν η χούντα νόθευσε τα αποτελέσματα των εκλογών στους φοιτητικούς συλλόγους.
Το φοιτητικό κίνημα δείχνει αποφασισμένο να παρέμβει δυναμικά. Το διάταγμα 1347 με το οποίο το Υπουργείο Άμυνας ανακαλούσε τις αναβολές στρατού, λόγω σπουδών, βρίσκει πολλούς στα πρόθυρα στράτευσης.
Δημιουργούνται έντονες αντιδράσεις και η πρώτη παραβίαση ασύλου στο χώρο του Πολυτεχνείου. Ακολουθούν συλλήψεις.
Η προσπάθεια για ανατροπή της χούντας και η υπόσχεση για νέες μορφές αγώνα συνεχίζονται με μυστικές συναντήσεις , βραδινές εξορμήσεις με φέιγ βολάν και αφισοκολήσεις. Το πάθος, ο αυθορμητισμός, αλλά και η μεγάλη προσδοκία για ψωμί, παιδεία , ελευθερία, αποτελούν πλέον αδιαπραγμάτευτες αξίες. Η ζωή μας ανήκει και την διεκδικούμε με κάθε τρόπο!!!
8 Μαιου η “Νύχτα του αγίου Βαρθολομαίου” .
Η χούντα αφού διεπίστωσε ότι στην περίπτωση της Νομικής η Ασφάλεια είχε αποτύχει, κινητοποιεί τον στρατό.
Το χτύπημα της ΕΣΑ στο αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα και στις παράνομες
πολιτικές οργανώσεις νεολαίας υπήρξε ολέθριο.
Ξημερώματα της 8ης Μαίου 1973, ένοπλοι ΕΣΑτζήδες συλλαμβάνουν ηγετικά
στελέχη του φοιτητικού κινήματος, τους ανακρίνουν και τους υποβάλουν σε απάνθρωπα, εξοντωτικά βασανιστήρια.
Χτυπήματα με κλόμπς στο κεφάλι και σε όλο το σώμα μέχρι λυποθυμίας , πολύωρη ορθοστασία και ξυλοδερμό τρείς φορές την ημέρα.
Με βαρύτατες κατηγορίες και κάνοντας χρήση των διατάξεων του Νόμου 509/47, ο οποίος προέβλεπε μέχρι και εκτελέσεις, παραπέμπονται σε δίκη οι συλληφθέντες.
Η δίκη δεν έγινε ποτέ λόγω της αμνηστίας που δόθηκε στους πολιτικούς κρατούμενους τον Αύγουστο του 1973.
Το κλίμα είχε γίνει ακόμη πιο εκκρηκτικό.
Νοέμβριος του 1973
Στις 14 Νοεμβρίου φοιτητές απο το Πολυτεχνείο, αποφάσισαν να απέχουν από τα μαθήματα και να κατέβουν σε δυναμικές κινητοποιήσεις.
Μία απο τις επιλογές του αγώνα, υπήρξε και η κατάληψη του κτηρίου στην οδό Πατησίων. Απο τις πρώτες κιόλας ώρες μπήκε σε λειτουργία ο παράνομος ραδιοφωνικός σταθμός. “Εδώ Πολυτεχνείο. Ο σταθμός των αγωνιζόμενων φοιτητών των αγωνιζόμενων Ελλήνων!”
Στην κατάληψη συμμετείχαν φοιτητές απο όλες τις σχολές του πανεπιστημιακού χώρου. Σύντομα προστέθηκαν και απλοί δημοκράτες πολίτες.
Η όλη επιχείρηση κατευθυνόταν απο μία συντονιστική Επιτροπή, που αποτελείτο απο 30 εκλεγμένους φοιτητές.
Το παρόν έδωσαν επίσης και οι περίπου 150 φοιτητές, που είχαν τιμωρηθεί τον Φεβρουάριο του 1973 για τη συμμετοχή τους στον αντιδικτατορικό αγώνα και είχαν υποχρεωθεί από τις χουντικές αρχές να διακόψουν τις σπουδές τους, προκειμένου να υπηρετήσουν σε στρατιωτικές μονάδες στην παραμεθόριο. Είχαν επιστρέψει κάνοντας χρήση το «άνοιγμα» του Μαρκεζίνη, την Τετάρτη 15 Νοεμβρίου, λίγες ώρες δηλαδή πριν ξεκινήσει η κατάληψη.
Οι στιγμές, που ακολούθησαν έως την μοιραία νύκτα της 17ης, υπήρξαν για όλους όσοι συμμετείχαν, συγκλονιστικές και ανεπανάληπτες. Ήταν μιά πράξη αυτοθυσίας, με απρόβλεπτες συνέπειες.
Όσοι συμμετείχαν, μπορούν εκ των υστέρων να ισχυριστούν ανεπιφύλακτα, ότι επρόκειτο για κορυφαία στιγμή, που παρόμοια δύσκολα μπορεί να ξαναζήσουν.
Ο φόβος για τη ζωή, ο πόνος για τον σύντροφο που είχε τραυματιστεί, η αβάσταχτη επιθυμία για εκδίκηση, ο αναστεναγμός για το άδικο, για την ελευθερία, για την γνώση , η οργή, είχαν σχεδόν απαξιώσει την έκταση του κινδύνου.
Δεν ήταν ήρωες. Ήταν νέοι κυρίως φοιτητές, που βρέθηκαν στην αιχμή του αντιδικτατορικού αγώνα. Ήταν νέοι με οράματα και φιλοδοξίες.
Η γενιά του Πολυτεχνείου, μυθοποιήθηκε από τις επόμενες γενιές. Της αποδόθηκαν ευθύνες και υποχρεώσεις δυσανάλογα μεγάλες με τις υπαρκτές δυνατότητες μιά γενιάς νέων ανθρώπων.
Το Πολυτεχνείο υπήρξε μιά μεγάλη στιγμή, που όσοι την έζησαν πρέπει να είναι υπερήφανοι.
Η ζωή όμως προχωράει και οι νέοι φοιτητές τότε, σημερινοί εβδομηντάρηδες, αναγκάστηκαν να συμβιβαστούν, να συνθηκολογήσουν με τα πεπραγμένα.
Λίγοι, ελάχιστοι ίσως, είναι εκείνοι που χρησιμοποίησαν τη συμμετοχή τους, εξαργυρόντας την.
Οι περισσότεροι, δεν απαρνήθηκαν ποτέ τις αξίες που τους οδήγησαν στη μεγάλη συμμετοχή στο Πολυτεχνείο.
Έζησαν και ζούν (πολλοί δυστυχώς έχουν φύγει) διακριτικά, συνεχίζουν να αγωνίζονται, με όποιον τρόπο εκείνοι έχουν επιλέξει, για μιά καλύτερη κοινωνία ανθρώπων.
Αποστασιοποιημένοι απο το μύθο των ηρώων, εκτιμούν ότι εκείνη τη στιγμή έκαναν το χρέος τους και ακόμη και σήμερα παρά την ηλικία, αν χρειαστεί θα το επαναλάβουν.
Στο μυαλό και την ψυχή τους, το Πολυτεχνείο παραμένει μιά κορυφαία ανάμνηση. Μιά έφοδος στον ουρανό!!!”
