Παραμονή Χριστουγέννων όπως κάθε χρόνο, στο τραπέζι πρόσωπα αγαπημένα. Όλα τους θέλουν και μπορούν να μην είναι η συνάντησή μας κούφια, τυπική. Χιλιαγαπημένος ανάμεσά τους ο μονάκριβός μου. Οι κουβέντες του έχουν μέσα τους την ένταση της κόντρας.
Μιας κόντρας που νοιώθει ότι πρέπει να πει στα ίσια:” Ναι, είμαι τυχερός έζησα με την Μελίνα, τον Τζούλη, τον Μίκη, τον Θάνο, την Παππά και την Αλεξίου, τον Ρίτσο και..και…” Ο πρωτοξαδελφός του: ” Θα έδινα ακόμα και την ψυχή μου, στον Μεφιστοφελή για μια υπογραφή του”. Δεν το λέει έτσι ακριβώς. Το λέει ελληνικότατα, αρσίζικα, αριστοφάνεια “Θα έδινα ακόμα και τον κ@λ@ μου……” Κι είναι τόσο ντόμπρο, τόσο καθαρό ό,τι ξεστομίζει που δεν σοκάρει. Έτσι ξεπερνάει αυτό που λένε χημεία μεταξύ των ανθρώπων. Γίνεται παλμός καρδιάς… Ο λόγος μας για τον Γιάννη Τσαρούχη. Στο σπίτι του Γιάννη Ρίτσου της οδού Κόρακα. Απέναντι ακριβώς από τη γωνιά όπου κάθεται ο ποιητής και γράφει, στέκει ο Άγιος Σεβαστιανός του Γιάννη Τσαρούχη. Πληγωμένος- Εσταυρωμένος, Η ποίηση με χρώματα. Τριαντάφυλλο που ματώνει με πίστη, ερωτευμένο με τον έρωτα τη μεγάλη κατάφαση της ζωής.
“Του Γιάννη μας. Του Γιάννη μας, ο Άγιος Σεβαστιανός” ψιθυρίζει..Δεν επιτρέπει στον εαυτό του ο Γιάννης Ρίτσος να ξεφύγει. Θέλει να μένουν ακέραια, άφθαρτα: άνθρωπος, φίλος, σύντροφος. Μακριά από μια απαίσια πραγματικότητα που διαψεύδει ό,τι κρατάς ως φυλαχτό. Όταν όμως, λέει “Μας” οι λέξεις λιώνουν στο στόμα του μια-μια κερί κεροδεσιάς ευχαριστιών. Δεν υπάρχει αγάπη χωρίς εκτίμηση και θαυμασμό. Χάρη στην αγάπη- λατρεία του θαυμασμού και εκτίμησης του φίλου μας Γιάννη Ρίτσου προς τον Γιάννη Τσαρούχη, αξιωνόμαστε να συναντήσουμε τον ζωγράφο.
“Τον Ά μ ο ι α σ τ ο , που καθάρισε το εικόνισμα του ελληνισμού από τα περιττά μαλάματα….Έγινε το δακτυλικό μας αποτύπωμα στην έκφραση, μιαν ιδιωτική έκδοση της αλήθειας που ο Χρόνος αναγνωρίζει μοναχά το πρώτο της αντίτυπο. Και πέρα απ΄αυτήν με την κοινή ανθρώπινη συνείδηση που διατρέχει τη φυσιογνωμία κάθε εποχής και της δίνει το ύφος του Αιώνιου ” λέει ο Ελύτης*
– Μην τον ακούτε. Μας συστήνεται ο Τσαρούχης. Άλλοι τα λένε αλλιώς:” Η τέχνη του Τσαγούχη είναι τόσο χυδαία, ώστε να μπογούμε να πούμε ότι κάθε έγο του Τσαγούχη είναι ένας παλιάνθγωπος!”**
—” Δώσε και σε εμάς έναν παλιάνθρωπό σου. Έναν άγιο Σεβαστιανό όπως σαν αυτόν που έκανες στον Ρίτσο”
—“Α, δεν μπογώ. Τότε ήμουν τυφλός. Δεν έβλεπα γι αυτό τα έκανα όλα μεγάλα. Έπαιγνα κόλλες 70χ100…*** Για να μπογώ να χωγάω κι εγώ. Παιχνίδι της μοίγας κι εγώ. Για να σας γίνομαι ενδιαφέγων. Να γωτάτε Επιτέλους πότε γεννήθηκε 31 Δεκεμβγίου ή τον Ιανουάγιο; Δεν βαγιέστε. Ματαιότης ματαιοτήτων. Κι εγώ”. Μα δεν αντέχω “να γίνεται καβγάς για την υφαλοκρηπίδα και από την άλλη να χαρίζουμε στους Τούρκους, τους ελληνικότατους ήχους.Δημιουργώντας μια φανταστική Ευρώπη. Ο εχθρός μου στη ζωή που τον πολέμησα με όλες μου τις δυνάμεις, υπήρξε η ευρωπαϊζουσα αρχοντοχωριατιά… Και όπως γράφω και στον πρόλογο του λευκώματος: “Ζεϊμπέκικα”**που κυκλοφόρησε επ΄ευκαιρία της έκθεσης αφέθηκα ελεύθερος μ ε έ ν α ζ ε ϊ μ π ε κ ι κ ο να ακούσω τους χρησμούς τους παράταιρους της ψυχής μου”.**
Με ένα Ζ ε ϊ μ π έ κ ι κ ο. Καλή νέα χρονιά, έστω καλύτερη από την προηγούμενη.
~~~~~~~~~~~~~~
Η Ε. Καρύδη – Φαράκου εκπαιδευτικός-ερευνήτρια – Μάστερ Ινστιτούτο Βαλκανιολογίας Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ – École des Hautes Études Paris
*Οδ. Ελύτης για τον Γιάννη Τσαρούχη, 1964****
Γιάννης Τσαρούχης:”ως στρουθιον μονάζον επί δώματος”**
Γιάννης Τσαρούχης ”Αγαθόν Εξομολογίσθαι” ***
