Στο δρόμο της Σαγήνης του αλλόκοτου- Γράφει η Ευτυχία Καρύδη Φαράκου

   Στην εθνική οδό 178 που οδηγεί στο Γούνστοκ, μερικά χιλιόμετρα έξω από τη Νέα Υόρκη, οι πρώτοι θεατές έρχονται να πιάσουν θέσεις. Είναι Αύγουστος του 1969. Ο καιρός φαίνεται ότι πάει για βροχή. Και λοιπόν; Αν βρέξει έχουν σλίπινγκ μπάγκ, αν μουσκέψουν θα αγκαλιαστούν, αν ο τόπος γεμίσει λάσπες θα τις καθαρίσουν. Πολύχρωμες μοτοσυκλέτες, αυτοκινητάκια των τεσσάρων θέσεων, που κουβαλούν δεκαπέντε άτομα, σκαρφαλωμένα στους προφυλακτήρες ή και στον “ουρανό” τους, καταφτάνουν και από αγροτικούς δρόμους.

  Οι διοργανωτές ονομάζουν το ανθρώπινο ποτάμι και τους παραποτάμους του “Οδός Ευτυχίας” προς ένα υπαίθριο φεστιβάλ με βασικό σλόγκαν “Τρεις μέρες Μουσική – Τρεις μέρες Ειρήνης”. Η Τζόαν Μπαέζ, οι Σαντάνα, οΤζίμι Χέντριξ, η Τζάνις Τσόπλιν, ο Τζον Κόκερ και άλλοι, που η μνήμη μου δεν έχει, ατυχώς, συγκρατήσει, έρχονται για να δώσουν το παρόν σε 500.000 ανθρώπους. Τόσοι μαζεύτηκαν τελικά.

500.000 άνθρωποι με χαϊμαλιά, μπαντάνες, μακριά μαλλιά, ρούχα που έχουν χαραγμένο το σήμα της Ειρήνης και τη φράση “Μake love, not War-Kάνω έρωτα- όχι  πόλεμο”.

    Στην Αθήνα, ανηφορίζοντας από τα δεξιά την Πανεπιστημίου από την Ομόνοια. Η φίρμα- brand name υποδημάτων: “Σεβαστάκης”, έχει στη βιτρίνα του πέδιλα tabac από τη μια μεριά χρώμα φιστικί από την άλλη, πάνω τους γραμμένα:”Νοn faccio la guerra, faccio l’amore- Δεν κάνω πόλεμο κάνω έρωτα”. Τα φοράμε καμαρωτές και βρισκόμαστε κι εμείς στο Γούνστοκ. Πολιτεία του ήλιου και της Ουτοπίας, σωστές Επαναστάτριες. Επανάσταση στους αθηναϊκούς δρόμους, με ένα ζευγάρι πέδιλα! Τί γλυκιά αφέλεια.Αλλά και πόσο αληθινός ο Βικέλας στον “Λουκή Λάρα”: “Μήπως θα υπήρχε ουδαμού επανάστασις αν δεν υπήρχον της νεότητος η τόλμη και η απειρία;”

    Εν τω μεταξύ στο Γούνστοκ ακούγεται για πρώτη φορά το αφιερωμένο στον Καρλ Σόλομον** ποίημα του καλλιτέχνη της Beat – αντικουλτούρας Άλεν Γκίνσμπεργκ, “Το Ουρλιαχτό”:

“Είδα τα καλύτερα μυαλά της γενιάς μου/ ρημαγμένα από την τρέλα/ υστερικά, γυμνά, ξελιγωμένα, σερνάμενα χαράματα σε δρόμους νέγρικους/ζητώντας μια άγρια δύση../ λέτσους μπατίρηδες κομμένους/ να καπνίζουν μαστούρηδες στο μεταφυσικό σκοτάδι/ ξυλιασμένων ορόφων/να πλέουν στις κορυφές των πόλεων να μελετούν τζαζ/…Ποια αλουμίνια σφίγγα τσιμέντου τους άνοιξε τα καύκαλα/ και έφαγε μυαλά και φαντασία;/ Ο Μολώχ! Λέρα! Ερημία!Αηδία!/ Σκουπιδοτενεκέδες κι ανεπίτευκτα δολάρια / παιδιά να τσιρίζουν κάτω από τις σκάλες/ Άγρια να κλαίνε σε στρατούς/ Γέροι να σκούζουν στα πάρκα/ Ο Μολώχ! Ο Μολωχ! Ο εφιάλτης Μολώχ! / Ο αδέκαστος Μολώχ! Ο παρανοϊκός Μολώχ! Ο Μολώχ κατακριτής των ανθρώπων!”.

  Μολώχ! Θεός στο είδωλο του οποίου, οι Αμμωνίτες πετούν μικρά παιδιά στη φωτιά για να τον εξευμενίσουν! Στη δεκαετία 1950- 1960 δεν υπάρχει πια τέτοιος θεός. Υπάρχει όμως το αμερικάνικο όνειρο. Λιμασμένοι θέλουν να το κάνουν δικό τους, με μια παράφρονη πίστη στον υπερκαταναλωτισμό. Η φρενίτιδα για ντόλαρς, αφήνει αδιάφορες τις μάζες για τον πόλεμο στην Κορέα, τους ανθρώπους που κοιμούνται νηστικοί κάτω από τις γέφυρες, τις φυλετικές διακρίσεις, τον ρατσισμό, το όπιο που περνάει από γειτονιά σε γειτονιά. Ενώ η ΕΣΣΔ υπερτερεί σε τελειοποίηση βόμβας υδρογόνου. Ανάθεμα τα όπλα και τους εξοπλισμούς!***

   Οι αφιονισμένοι από την υπόσχεση του αμερικάνικου ονείρου, τρώνε αμάσητο ό,τι τους ταϊζει ο Μακάρθι. Με ανυπόστατες κατηγορίες, ανθρώπινο εξευτελισμό και χαμέρπεια.” Με εύλογες αμφιβολίες περί μη νομιμοφρόνων πεποιθήσεων” δάσκαλοι φιμώνονται, οι πιο ανυπάκουοι απολύονται. Επιστήμονες όπως ο πατέρας της ατομικής βόμβας Οπενχάιμερ διώκεται και παραπέμπεται σε δίκη “Για τις κόκκινες φιλειρηνικές διαθέσεις του”, οι Ρόζενμπεργκ εκτελούνται ως πράκτορες της Μόσχας που προπορεύεται για να χτυπήσει το αμερικάνικο έθνος- όνειρο.

   Πρώτοι και καλύτεροι στο κυνήγι μαγισσών οι καλλιτέχνες. Λ ο γ ο κ ρ ί ν ο ν τ α ι, β α ν δ α λ ί ζ ο ν τ α ι, χ λ ε υ ά ζ ο ν τ α ι στερούνται κάθε δυνατότητας να μπορούν με τα έργα τους να στοχάζονται φωναχτά. Είναι η εποχή που, μεταξύ άλλων, ο παμμέγιστος Τσάρλι Τσάπλιν θα εγκαταλείψει την Αμερική, λέγοντας:” Μπορεί στην εποχή μας κάποιος να μην είναι κομμουνιστής. Αλλά δεν μπορεί να είναι άνθρωπος και καλλιτέχνης και να είναι αντικομμουνιστής”***

   Η πιο μεγάλη συνωμοσία, η ατιμία της οποίας είχε ξεπεράσει κάθε προηγούμενο στην παγκόσμια Ιστορία ερεθίζει.Ο Άλεν Γκίνσμπεργκ,ο Γουϊλλιαμ Μπαρόουζ**** και ο Τζακ Κέρουακ, μπρος στη ζέουσα πραγματικότητα, αποφασίζουν να εναντιωθούν σε όποιους κατεργάζονται ομοιώματα ζωής, κούφια και βδελυρά. Το κίνημα beat- έχει μόλις γεννηθεί. Το έτυμον της λέξης beat είναι ο ρυθμός, το χτύπημα. Εννοιολογικά συνδέεται με το ρυθμό της jazz . Μοιάζει με λογοτεχνικό κίνημα αντικουλτούρας, αλλά είναι μια γενικότερη εξέγερση κατά του κατεστημένου. Του όποιου βαλτωμένου κατεστημένου. Ο Τζακ Κέρουακ,-ομφαλός του κινήματος beat, που γέννησε τους χίπις και έφθασε έως το Γούνστοκ,- είναι πολύ καθαρός:” Αν η μετριοπάθεια είναι ελάττωμα, τότε η αδιαφορία είναι έγκλημα” και πιο κάτω:” Μπιτ θα πει ζήσε τη ζωή σου. Όχι, αγάπησε τη ζωή σου. Ζήσε τη ζωή σου. Έτσι, όταν θα ΄ρθουν να σε πετροβολήσουν, τουλάχιστον δε θα ‘χεις γιάλινο σπίτι, θα ΄χεις μοναχά το γιάλινο κορμί σου”*****

   Σ΄ αυτήν την αγωνιώδη προσπάθεια ο ποιητής είναι μόνος. Και το ξέρει. Καμιά μοναχική φωνή όσο δυνατή κι αν είναι δεν μπορεί να δικαιωθεί αν με το στόμα του δε μιλάει όλος ο κόσμος. Γνωρίζει πως το εγχείρημά του είναι μια τρέλα. Κι όμως, αποφασίζει να δοθεί σε ό,τι τον περιμένει. Στο αριστοτέχνημά του “Στο δρόμο”, ένα από πενήντα πέντε αριστουργήματα της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας, θα ομολογήσει:” Οι μόνοι άνθρωποι που υπάρχουν για μένα, είναι οι τρελοί, αυτοί που είναι τρελοί για ζωή, τρελοί για κουβέντα, τρελοί να σωθούν, που θέλουν να τα χαρούν όλα μέσα σε μια στιγμή, αυτοί που δε χασμουριούνται, ή λένε ένα κοινότοπο πράγμα, αλλά που καίγονται, καίγονται όμοιοι με κίτρινες μυθικές φωτιές ρωμαϊκών κεριών, εκπυρσοκροτώντας σαν πυροτεχνήματα ανάμεσα στ΄άστρα”

 Προσπαθώ κι εγώ μεσ΄ τη Σαγήνη του αλλόκοτου να τον ακολουθήσω. Άλλά δεν υπάρχει πουθενά να πάω. “Ανάμεσα στην Ανατολή της νεότητας μου και τη Δύση του μέλλοντος μου”*****

Τζακ Κέρουακ, γεννημένος 12 Μαρτίου

~~~~~~~~

*Σαγήνη του αλλόκοτου θέμα έκθεσης της Εθνικής Πινακοθήκης με σχέδια του Γκόγια και άλλων καλλιτεχνών,μεταξύ αυτών και ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης που σήκωσε σκόνη των ευσεβών

**Καρλ Σόλομον, μυθιστοριογράφος γνωστός από το έργο του:”Έκθεση από το Άσυλο- Ύστερες σκέψεις ενός ασθενούς”

***Βαγγέλης Μαγκίρης,Ρόμπερτ Οπενχάιμερ- Η Αυγή της πυρηνικής Φυσικής—-Ιστορία του 20ου αι. τ. 6: “Ο μακαρθισμός και οι διωγμοί των κομμουνιστών”

**** Γουϊλιαμ Μπάροουζ, γνωστός από το μυθιστόρημα του: “Το γυμνό γεύμα”

***** Τζακ Κέρουακ, “Στο δρόμο”—–Christoffer Gair- The American Countercylture