«Ο Άγιος Γεώργιος ο καταδότης» στο Βαρβάσι της Χίου
Της Δέσποινας Μακρινού
Οδός Αγίου Γεωργίου του Καταδότη! Άγιος Γεώργιος ο καταδότης! Εκκλησάκι του 14ου αιώνα αφιερωμένο στον Άη Γιώργη, χωμένο κάπου λίγο έξω από την χώρα του νησιού, στην περιοχή Βαρβάσι, με τον πιο περίεργο χαρακτηρισμό. Του καταδότη! Του… ρουφιάνου. Απίστευτο αλλά υπαρκτό!
Μετά από μία σειρά ανεπιτυχών επιχειρήσεων, τελικά το νησί το 1346 καταλαμβάνεται από τους Γενουάτες.
Οι νέοι κατακτητές εκμεταλλεύονται το εμπόριο του μοναδικού στον κόσμο προϊόντος , τη μαστίχα που παράγει το νησί και καταπιέζουν τους κατοίκους.
Με μυστικότητα και ακραιφνή αποφασιστικότητα οι δυσαρεστημένοι κάτοικοι, οι Χιώτες, αποφασίζουν να αντισταθούν και να συνευρεθούν στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου για να οργανώσουν την εξέγερση.
Ένας καταδότης όμως – αγνώστων λοιπών στοιχείων – που ήξερε τη μυστική συνάντηση, τους «καταδίδει» και οι Γενουάτες εισβάλουν στο μικρό εκκλησάκι. Όλοι οι παρευρισκόμενοι απαγχονίστηκαν.
Αυτή είναι μία από τις επικρατέστερες θεωρίες , που ενδεχομένως να ερμηνεύει τον χαρακτηρισμό.
Όπως και να είναι πάντως ο καημένος ο Άγιος χρεώθηκε ένα βαρύ και αθέμιτο προσδιορισμό, που το πιθανότερο δεν θα τον… ικανοποιούσε καθόλου.
Η επιγραφή στην είσοδο του ναού δικαιολογεί με σαφήνεια την ακραία επωνυμία:
« ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ ΠΟΤΕ ΠΟΘΗΣΑΝΤΕΣ ΧΙΟΙ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΩΝ ΓΕΝΟΥΑΤΩΝ ΣΚΛΗΡΑΣ ΤΥΡΑΝΝΙΑΣ ΑΠΑΛΛΑΓΗΝΑΙ ΒΟΥΛΟΜΕΝΟΙ ΕΝ ΤΩ ΔΕ ΤΩ ΝΑΩ ΕΒΟΥΛΕΥΟΝΤΟ. ΑΛΛΑ ΦΕΥ!
ΒΔΕΛΥΡΑ ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΑΝΤΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΑΓΧΟΝΗΝ ΤΟΙΣ ΠΡΟΚΡΙΤΟΙΣ ΑΥΤΩΝ ΠΑΡΕΣΚΕΥΑΣΕΝ. ΕΚ ΤΟΥΤΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑΔΟΤΗΣ Ο ΝΑΟΣ ΟΥΤΟΣ ΜΕΤΩΝΟΜΑΣΤΑΙ. ΑΛΛΑ ΕΥΦΡΑΙΝΟΥ ΝΥΝ Η ΣΕΠΤΗ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΧΟΡΕΙΑ ΤΑ ΓΑΡ ΤΕΚΝΑ ΤΑ ΣΑ ΤΟΙΣ ΠΑΤΡΩΟΙΣ ΔΙΔΑΓΜΑΣΙ ΠΕΙΘΟΜΕΘΑ ΤΥΡΑΝΝΟΥΣ ΚΑΘΕΛΟΝΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΑΝ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΚΑΤΕΣΤΗΣΑΝ».
Το εκκλησάκι, ωστόσο, παρά την μεγάλη του ιστορική διαδρομή, δεν φαίνεται να εκτιμάται από τους νεότερους. Ο περίφημος μαντρότοιχος, που το περιβάλλει «ενοχλεί» και έχει ξεκινήσει επιχείρηση τσιμεντοποίησης.
Ας ελπίσουμε ότι πρίν να είναι αργά η αρχαιολογική υπηρεσία θα σταματήσει την καταστροφή και ο καταταλαιπωρημένος Άγιος Γεώργιος ο καταδότης, δεν θα υποστεί άλλη κακοποίηση.
