Κατακερματισμένη Αριστερά : Μέχρι πότε?
Του Κώστα Τσουπαρόπουλου
Είναι πλέον πολλοί αυτοί που με βάση την υπάρχουσα κατάσταση στο χώρο της Ελληνικής Αριστεράς μιλούν για “παθογένεια της Αριστεράς” η οποία έχει στο DNA της τις διασπάσεις και την συνεχή δημιουργία νέων κομμάτων, μικρών ή μεγάλων.
Είναι όμως έτσι? Και ποιοί είναι αυτοί που κατέληξαν στον αφορισμό της παθογένειας ?
Ας μην είμαστε απόλυτοι . Οι οπαδοί της παθογένειας , ότι δηλαδή είναι στο μεδούλι της Αριστεράς να διασπάται, είναι συνήθως αυτοί που μετείχαν στην Αριστερά και για διάφορους λόγους αποχώρησαν. Και είναι επίσης εκείνοι που μη όντας στην Αριστερά, ούτε τώρα ούτε στο παρελθόν, βγάζουν εύκολα συμπεράσματα, ιδίως όταν κινούνται απο ιδεολογική αποστροφή.
Η ιστορία της Μεταπολίτευσης – για να μην πάμε πολύ πίσω – δίδει, κατά τη γνώμη μας, τα εντελώς αντίθετα συμπεράσματα, όσον αφορά την ύπαρξη της “παθογένειας”.
Στην αρχή της ιστορικής αυτής περιόδου – που διακρίνεται για την έντονη πολιτικοποίηση – στο χώρο της ευρύτερης Αριστεράς – Κεντροαριστεράς, έκαναν την εμφάνισή τους ( τουλάχιστον με κριτήριο την κοινοβουλευτική της παρουσίας) το πολύ ισχυρό, τότε, ΚΚΕ και το ευρωκομμουνιστικό ΚΚΕ εσωτερικού, που δέσποσαν στο χώρο τουλάχιστον δύο δεκαετίες. Μιά φορά τα δύο κομμουνιστικά κόμματα κατόρθωσαν να συννενοηθούν, αλλά γρήγορα ο Συνασπισμός τους διαλύθηκε. Κανένα άλλο κόμμα της Αριστεράς δεν κατόρθωσε τότε να αποκτήσει κοινοβουλευτική παρουσία. Και στο μεταξύ η Κεντροαριστέρα απέκτησε την ογκώδη και δυναμική παρουσία του ΠΑΣΟΚ, χωρίς αυτό να γνωρίσει σημαντικές διασπάσεις μέχρι και σήμερα.
Προσωπικότητες όπως ο Χαρίλαος Φλωράκης, ο Λεωνίδας Κύρκος, ο Ανδρέας Παπανδρέου δέσποσαν στο χώρο, πέτυχαν νίκες και δέχτηκαν ήττες ( ακόμη και οδυνηρές ) αλλά ποτέ τα κόμματα τους δεν γνώρισαν διασπάσεις.
Αλλά και μεταξύ τους προχώρησαν σε συνεργασίες, με χαρακτηριστικότερη εκείνη που έφερε στην Προεδρία της Δημοκρατίας τον Χρήστο Σαρτζετάκη και έριξε στο καναβάτσο τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Διαψεύδοντας την αντίληψη της “παθογένειας” το ευρωκομμουνιστικό και ριζοσπαστικό ρεύμα της Αριστεράς ( το ΚΚΕ παραμένει ακίνητο σε όλη τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης ) αναλαμβάνει τη μεγάλη πρωτοβουλία στις αρχές της δεκαετίας του 2010, να συνενώσει σκόρπιες δυνάμεις της Αριστεράς.
Έχουν ήδη προβληθεί ως ηγέτες, ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, ο Αλέκος Αλαβάνος και αναδύεται η μεγάλη ηγετική και ενωτική φυσιογνωμία του Αλέξη Τσίπρα. Είναι η μεγάλη ήττα της παθογένειας, ιδίως γιατί γεννιέται πια όχι μόνο η ενότητα, αλλά και η κυβερνώσα Αριστερά. Παρά τη διχαστική για το κόμμα των “εκσυγχρονιστών” παρουσία του Κώστα Σημίτη, το ΠΑΣΟΚ διατηρεί την ενότητά του , χάνοντας όμως την ριζοσπαστική του πνοή και τοποθετούμενο στην δεξιά ( καθ’ ημας ) σοσιαλδημοκρατία. Μάλιστα, η κυβερνητική σύμπλεση με τη Νέα Δημοκρατία απομακρύνει το ΠΑΣΟΚ απο τον προοδευτικό χώρο, με καταστροφικά αποτελέσματα.
Είναι γνωστό ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πλέον, ενωμένος και δυνατός φτάνει ως Αριστερά για πρώτη φορά στην εξουσία. Αστράφτει περισσότερο το άστρο του Αλέξη Τσίπρα μέσα στην ερεβώδη κατάσταση που δημιουργούν τα Μνημόνια.
Το έρεβος των Μνημονίων δημιουργεί τα πρώτα ρήγματα στην ενότητα της Αριστεράς. Αν μιλάμε για “κατακερματισμό της Αριστεράς” ευνοούμε το φαινόμενο των διασπάσεων που ζούμε όλοι μας σήμερα.
Η διάσπαση δεν είναι στο DNA μας, αλλά ενοτπίζεται στο διάστημα μετά το 2019, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ηττάται απο τη Ν.Δ σε διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις. Έχουν βέβαια προυπάρξει η αποχώρηση του “ρεύματος” Λαφαζάνη και η δημιουργία του Μέρα 25, απο τον Γιάννη Βαρουφάκη, χωρίς, όμως, σοβαρές επιπτώσεις στην κοινοβουλευτική δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ. Και βεβαίως είμαστε έτοιμοι να αποδεχθούμε ότι κατακερματισμός της Αριστεράς, είναι σχεδόν αποκλειστικά κατακερματισμός του ΣΥΡΙΖΑ.Έχουμε να κάνουμε με ιδεολογικές διενέξεις εντός του ΣΥΡΙΖΑ, που φθάνουν σε αποχώρηση στελεχών και σε δημιουργία νέων κομμάτων,
Πολύ δύσκολα θα δεχθούμε ότι υπήρξαν ιδεολογικές διενέξεις. Τα γεγονότα που ζήσαμε στον κόσμο της πολιτικής και οικονομικόκοινωνικής δημοσιογραφρίας, οδηγούν στο συμπερασμα ότι υπήρξαν ιδιοτέλειες, απομάκρυνση απο το περιβάλλον του Τσίπρα, απώλειες υπουργικών θώκων και πολύ λιγότερο οι διασπάσεις έλαβαν χώρα για διαφοροποιήσεις στις ιδεολογικές προσεγγίσεις μεταξύ των επιτελικών στελεχών.
Μερικά παραδέιγματα – έστω με την επιφανειακή υφή τους – είναι χαρακτηριστικά: Ο κ. Βαρουφακης ( σαφώς παγκοσμίου διαμετρήματος ) αποχώρησε, όταν απο τον κ. Τσίπρα τραβήχτηκε πίσω κατα την διαπραγμάτευση με τους δανειστές και ουσιαστικά αντικαταστάθηκε απο τον κ. Τσακαλώτο στο υπουργείο Οικονομικών.
Προβάλλεται βεβαίως απο μέρους του η εναντίωση του στο Τρίτο Μμημόνιο.
Η Νέα Αριστερά αποχώρησε απο τον ΣΥΡΙΖΑ όταν η κ. Αχτσιόγλου έχασε την Προεδρία του κόμματος απο τον κ. Κασσελάκη έτσι ώστε να δημιουργείται η αίσθηση ότι ο κ. Τσίπρας υποστήριξε τον κ. Κασσελάκη στην ψηφοφορία για να απαλλαγεί απο την πίεση της λεγόμενης “ομπρέλλας” (σ.σ. Ομπρέλλα ήταν η εσωκομματική αντιπολίτευση στον Αλέξη Τσίπρα, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε αξιωματική Αντιπολίτευση. Σ’ αυτήν ανήκαν ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο Πάνος Σκουρλέτης, ο Νίκος Φίλης, ο Νίκος Βούτσης, η Π.Πέρκα, ο Δημήτρης Παπαδημούλης κ.α.
Ομοίως ο κ. Κασσελάκης εκπαραθυρώθηκε απο τον ΣΥΡΙΖΑ και δημιούργησε το “Κίνημα Δημοκρατίας” κατηγορώντας τον κ. Τσίπρα ως πρωτεργάτη νοθείας στις εσωκομματικές εκλογές.
Το ερώτημα που αμείλικτα τίθεται απο τον πολύπαθο κόσμο της Αριστεράς είναι : Μέχρι πότε θα κρατάει ο κατακερματισμός του ΣΥΡΙΖΑ και του προοδευτικού χώρου γενικότερα, με αποτέλεσμα τη διαχείρηση της εξουσίας απο τη Ν.Δ και εντέλει την εφαρμογή αντιλαικών πολιτικών ?
Ο ΣΥΡΙΖΑ ψυχοραγεί. Με τις λιγοστές πια δυνάμεις του, μπορεί να συμβάλει στις συνεργασίες. Αλλά κακά τα ψέμματα, κατά τη λαική ρηση. Όλοι – και όχι μόνο στο ΣΥΡΙΖΑ, τη Νέα Αριστερά, τους ανεξάρτητους βουλευτές της Αριστεράς, ένα μεγάλο μέρος των οπαδών του ΠΑΣΟΚ και δυνάμεις απο τον κεντρώο χώρο περιμένουν τον Αλέξη Τσίπρα να αναλάβει τις ενωτικές πρωτοβουλίες. Ακόμη και παράγοντες της ιδιωτικής, λεγόμενης πρωτοβουλίας αντιλαμβάνονται ότι η Ν.Δ του κ. Μητσοτάκη δεν μπορεί πλέον να εγγυηθεί τη στεθερότητα στη χώρα. Δεν εκτιμούν επίσης ότι η εναλλακτική λύση είναι ο κ. Ανδρουλάκης. Έχει , λένε, μικρή επιρροή, δεν εξασφαλίζει μεγάλες συναινέσεις και αμφισβητείται και απο το εσωτερικό του κόμματος του έντονα. Η βελόνα των δημοσκοπήσεων δεν κινείται προς τα πάνω για το ΠΑΣΟΚ και άρα, σύμφωνα με τη γνωστή δήλωση του κ. Γερουλάνου, τίθεται θέμα αλλαγής στρατηγικής και ηγετικής ομάδας. Οι συνεργασίες λοιπόν (γιατί αυτό σημαίνει αλλαγή στρατηγικής ) τίθενται στο επίκεντρο το αμέσως προσεχές διάστημα. Ο κ. Δούκα – περισσότερο τολμηρός αυτός – μιλάει ευθέως για διάλογο με τον πρώην πρωθυπουργό.
Η “Ιθάκη” που μόλις εκδόθηκε, δίνει απάντηση στο “μέχρι πότε” θα παραμένει κατακερματισμένη η Αριστερά. Στις τελευταίες σελίδες ο κ. Τσίπρας δηλώνει ότι “είμαστε έτοιμοι”.
Αναμένονται πολύ σύντομα λοιπόν οι πρωτοβουλίες για τη νέα κίνηση, το νέο κόμμα που θα διεκδικήσει την ενότητα, αλλά και τη δεύτερη φορά Αριστερά. Με ποιούς θα πάει και ποιούς θα αφήσει είναι το ερώτημα που ανακύπτει. Και απ΄ό,τι φαίνεται, ο ίδιος ο κ. Τσίπρα θα καλέσει ονομαστικά εκείνους, που θα αποτελέσουν την ηγετική ομάδα και δεν θα περιμένει τη βάση για να αποφανθεί. Οι καιροί ου μενετοί!
Σε ένα κόμμα σημασία έχουν τα πρόσωπα, αλλά και το πρόγγραμμα.
Η επιστημονική ομάδα του Ινστιτούτου δουλεύει ήδη. Στις συνθήκες που ζούμε το ερώτημα που διατυπώνεται είναι : Θα είναι ένα πρόγραμμα σοκ για την αντιμετώπιση της Ακρίβειας, π.χ αύξηση μισθών 30% (ο Α. Παπανδρέου με τη νίκη το 1981 τις αύξησε κατά 55%), αφαίρεση του ΦΠΑ στα τρόφιμα, έλεγχος τιμών και ενοικίων, πάγωμα απολύσεων, 13η και 14η σύνταξη κ.λ.π, ή θα είναι ένα σχετικά χαλαρό οικονομικό πρόγραμμα που δεν θα φοβίζει, δεν θα προκαλεί αντιδράσεις στην δεξιοκρατούμενη Ευρωπαική Ένωση, αλλά και θα προσέχει τον καταναλωτή, τους φτωχούς και μικρομεσαίους?
Θα δίνει έμφαση στο ΕΣΥ, θα προχωρεί σε συμφωνίες για το πάγωμα των τιμών, θα καταργεί τους αντεργατικούς νόμους της Ν.Δ και θα θέτει τέλος στην τραγελαφική κατάσταση που δημιούργησε ο αντισυνταγματικός νόμος για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια?
