Η σκηνοθέτις Λίλλυ Μελεμέ μιλά για τη «συγκλονιστική επικαιρότητα» του έργου του Γκόγκολ και τον ανελέητο σαρκασμό του στους μηχανισμούς της εξουσίας
Η Λίλλυ Μελεμέ κινείται μεταξύ υποκριτικής και σκηνοθεσίας με τρόπο αξιοζήλευτο. Για παράδειγμα, τον χειμώνα θα τη δούμε ως ηθοποιό στη «Φόνισσα» του Αλ. Παπαδιαμάντη στο «Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας», ενώ θα σκηνοθετήσει και τον «Πατέρα» του Στρίντμπεργκ, με τον Γιάννη Φέρτη (και τους Μαρίνα Ψάλτη, Ερση Μαλικένζου), παραγωγή που θα παιχτεί και στο «Υπόγειο» του «Τέχνης».
Αυτό το καλοκαίρι σκηνοθέτησε τον «Επιθεωρητή» του Νικολάι Γκόγκολ, που παρουσιάζει το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ρούμελης σε περιοδεία, έργο με καυστικό και σπινθηροβόλο χιούμορ, που μέσα από ακραίες κωμικές καταστάσεις σαρκάζει ανελέητα την εξουσία και τους μηχανισμούς της, γεγονός που τo καθιστά συγκλονιστικά επίκαιρo.
«Ο τρόπος με τον οποίο ο μέγας Γκόγκολ «ξετυλίγει» την τραγική φαρσοκωμωδία του μηχανισμού της εξουσίας, μέσα από ένα ξέφρενο γαϊτανάκι δολοπλοκιών, δωροδοκιών, εξαπάτησης, διαφθοράς και ασυδοσίας» τη γοήτευσε στο κλασικό αριστούργημα του Ρώσου συγγραφέα. Αλλά και η «αιχμηρή αλλά και βαθιά μελαγχολική του σάτιρα για την ανθρώπινη αδυναμία, αλλά και την ανάγκη των ανθρώπων να πιστέψουν σε κάτι, έστω κι αν αυτό είναι ένα ψέμα με φανταχτερό περιτύλιγμα».
Ο νεαρός Χλεστιακόβ, που χρίζεται, από καθαρή παρεξήγηση ή ίσως και από διαβολική σύμπτωση, εν μία νυκτί, «γενικός επιθεωρητής» διαθέτει όλη την «πρωτευουσιάνικη «βιτρίνα» που θαμπώνει τα θολωμένα μάτια των επαρχιακών αρχόντων. Εχει τη δύναμη ενός ανεμοστρόβιλου που παρασύρει τους πάντες και τα πάντα στο πέρασμά του, αλλά, στην πραγματικότητα, είναι το απόλυτο τίποτα! Κωμικοτραγικός και ο ίδιος μέσα στη μεγαλομανία του και το «ζωτικό του ψεύδος», λειτουργεί ως καθρέφτης στη μικρή κοινωνία και αποκαλύπτει τα αληθινά πρόσωπα πίσω από τις μάσκες. Ακριβώς όπως λειτουργεί και το ίδιο το έργο, ως καθρέφτης, που αντανακλά μια ζοφερή πραγματικότητα συγκαλυμμένη από τον μανδύα της κωμωδίας».
Η «συγκλονιστική επικαιρότητά του» έκανε τη Λίλλυ Μελεμέ να επιλέξει τον «Επιθεωρητή». «Βαθιά πολιτικό και απίστευτα διαχρονικό έργο», το χαρακτηρίζει και προσθέτει: «Είναι θλιβερό να διαπιστώνει κανείς μελετώντας το κείμενο ότι ανάμεσα στη Ρωσία του 19ου και στην Ελλάδα του 21ου αιώνα δεν έχουν αλλάξει και πολλά. Μπορεί οι εποχές και τα κοστούμια να αλλάζουν, αλλά η ανθρώπινη φύση παραμένει κατά βάση ίδια».
Οι απίστευτες, σχεδόν σουρεαλιστικές, καταστάσεις που περιγράφει ο Γκόγκολ στη μικρή επαρχιακή του πόλη, «δυστυχώς δεν απέχουν πολύ από τις ιστορίες εξαπάτησης και διαφθοράς, μεγαλύτερου ή μικρότερου βεληνεκούς, που διαβάζουμε καθημερινά στις εφημερίδες. Ανθρωποι γαντζωμένοι με νύχια και με δόντια στην εξουσία ή άνθρωποι που ορέγονται με λαχτάρα αξιώματα και θέσεις και είναι έτοιμοι να προσφέρουν «γη και ύδωρ» προκειμένου να τα αποκτήσουν…».
Οι συντελεστές
Το έργο ανεβαίνει σε μετάφραση Αρη Αλεξάνδρου, σκηνοθεσία και διασκευή Λίλλυς Μελεμέ, σκηνικά-κοστούμια Ελένης Δουνδουλάκη και επιμέλεια κίνησης-χορογραφία Μόνικας Κολοκοτρώνη. Τον ρόλο του «Επιθεωρητή» ερμηνεύει ο Παναγιώτης Μπουγιούρης. Παίζουν (αλφαβητικά): Βασίλης Ανδρέου, Νικολέττα Βλαβιανού, Εύη Μητσοπούλου, Μελέτης Ηλίας, Δημήτρης Μυλωνάς, Σπύρος Τσεκούρας, Χάρης Χαραλάμπους.
Λίλλυ Μελεμέ «Ο Ναμπόκοφ έχει δώσει μια εξαιρετική περιγραφή για τον “Επιθεωρητή”, την οποία και δανείζομαι: “Το έργο ξεκινά με μια αστραπή και τελειώνει με μια βροντή. Ολη η ιστορία εκτυλίσσεται στο διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στα δύο”». Η περιοδεία του «Επιθεωρητή» έχει ως εξής:
Ξεκινά με αστραπή
Θεσσαλονίκη (1, 2/8),
Πάτρα (6/8), Γιάννενα (8/8), Αρτα (9/8), Πρέβεζα (11/8),
Βόλος (20/8), Συκιές (22/8), Τρίπολη (27/8), Χαλκίδα (29/8).
ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ
akarali@pegasus.gr
