Αποστολή των Γιατρών του Κόσμου στη Μαδαγασκάρη
Του Αντώνη Ρόμπου
Η Μαδαγασκάρη (Madagasikara στην τοπική γλώσσα Μαλαγασικά), είναι νησιωτική χώρα με έκταση 587.041τ. χιλ, πληθυσμό 28.177.762 κατοίκων, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2021, και το τέταρτο σε μέγεθος νησί του κόσμου. Βρίσκεται απέναντι από τη νοτιοανατολική ακτή της Αφρικής. Υπολογίζεται ότι το 70% του πληθυσμού περίπου ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Ως εθελοντής μέλος των Γιατρών του Κόσμου Ελλάδος, συμμετείχα σε αποστολή στη χώρα αυτή, τον περασμένο Μάρτιο 2024, συνεργαζόμενος με την Ορθόδοξη Ιεραποστολή της Βόρειας Μαδαγασκάρης, στην οποία επικεφαλής βρίσκεται ο Μητροπολίτης Ιγνάτιος.
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι της Μαδαγασκάρης είναι πολλαπλές. Οι περιορισμένες υποδομές, η πολύ κακή οικονομική κατάσταση και η γεωγραφική απομόνωση, δημιουργούν μεγάλα εμπόδια στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας.
Για πολλές κοινότητες, το πλησιέστερο ιατρικό κέντρο απέχει ώρες μακριά, συχνά απαιτώντας κουραστικά ταξίδια με τα πόδια ή με πρόχειρα μέσα μεταφοράς. Παρά το εξαιρετικά χαμηλό οικονομικό επίπεδο της συντριπτικής πλειονότητας του πληθυσμού, δεν υπάρχει εθνικό σύστημα δωρεάν υγείας, απλώς τα Κρατικά νοσηλευτικά ιδρύματα είναι πιο φθηνά από τα ιδιωτικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι η παιδεία εκτός από το ότι δεν είναι υποχρεωτική (υπάρχει τεράστιο ποσοστό αναλφάβητων στη χώρα) δεν είναι δωρεάν ούτε καν στα κρατικά σχολεία και Πανεπιστήμια
Ως εθελοντής, στη διάρκεια που παρέμεινα στη Μαδαγασκάρη, είχα τη δυνατότητα να εργαστώ όχι μόνο με την ιατρική μου ιδιότητα, αλλά να συμβάλλω πολλαπλά με κάθε τρόπο, βοηθώντας ακόμα και σε απλές καθημερινές εργασίες στο πολύπλευρο έργο της ιεραποστολής.
Έτσι λοιπόν συμμετείχα στη φιλανθρωπική δράση της ιεραποστολής και σε άλλους τομείς που δραστηριοποιείται εκτός από ιατροφαρμακευτική φροντίδα. Πιο συγκεκριμένα σε εξορμήσεις σε χωριά που πλήττονται άλλοτε από λειψυδρία και άλλοτε από πλημμύρες. Εκεί διανέμονται τρόφιμα και σακιά, που περιέχουν ρούχα, παπούτσια, σκεύη και κουβέρτες. Η βοήθεια προσφέρεται σε όλους ανεξαρτήτως θρησκεύματος.
Σε έκταση 10 στρεμμάτων στην περιοχή Andoharanofotsy, κοντά στη πρωτεύουσα Αntananarivo, η Ιερά Μητρόπολη Μαδαγασκάρης έχει οικοδομήσει Ορφανοτροφείο δυναμικότητας 260 κλινών.
Στο μεγάλο αυτό έργο περιλαμβάνεται ένας ναός, ένα πνευματικό κέντρο, μία τεχνική σχολή, ένας ξενώνας, καθώς και σχολεία όλων των βαθμίδων.
Το ορφανοτροφείο φιλοξενεί στις εγκαταστάσεις του τα πρώτα 50 κορίτσια. Είχα εκεί τη δυνατότητα να είμαι καθημερινά κοντά στα ορφανά και ως γιατρός αλλά και ως απλός εθελοντής να τα συντροφεύω, καλύπτοντας με τη παρουσία μου, όσο ήταν δυνατόν, τα ψυχολογικά τους τραύματα που αναπόφευκτα είχαν, λόγω της έλλειψης γονέων και οικογένειας. Επαναλαμβάνω ότι η φιλοξενία των ορφανών προσφέρεται, ανεξαρτήτως θρησκεύματος.
Στην Alasora, μερικά χιλιόμετρα από το Antananarivo, η Ιεραποστολή έχει κατασκευάσει γηροκομείο και στεγάζει γέροντες και γερόντισσες, στους οποίους παρέχει τροφή, στέγη, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, πνευματικές ευκαιρίες και ψυχαγωγία. Εκεί είχα τη χαρά να προσφέρω ιατρική φροντίδα στους φιλοξενούμενους που υπέφεραν από ποικίλα χρόνια προβλήματα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός από γέροντες, φιλοξενούνται και νεότεροι σε ηλικία ασθενείς, δίχως οικογένεια ή δυνατότητα άλλης φροντίδας, με χρόνια μη αναστρέψιμα νευρολογικά προβλήματα .
Στην Alasora επίσης υπήρχε μέχρι πρόσφατα ιατρική δομή με εξωτερικά ιατρεία που περιλάμβανε Παθολογικό, Οφθαλμολογικό, Οδοντιατρικό και Γυναικολογικό Τμήμα που λειτουργούσαν με ντόπιους γιατρούς, των οποίων τον μισθό κάλυπτε η Ιεραποστολή. Η δομή αυτή έχει προγραμματιστεί να επαναλειτουργήσει σύντομα.
Επι του παρόντος η Ιεραποστολή, καλύπτει τη φαρμακευτική αγωγή και τα νοσήλια σε ασθενείς που έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας. Προσωπικά είχα τη δυνατότητα να ρυθμίζω τη θεραπευτική αγωγή και τη νοσοκομειακή φροντίδα σε όσους φιλοξενούμενους στο γηροκομείο είχαν σοβαρή ανάγκη.
Επειδή ταξίδεψα μόνος ως εθελοντής, εκπρόσωπος των Γιατρών του Κόσμου, δεν ήταν δυνατόν να οργανωθούν εξορμήσεις στην επαρχία, σε χωριά που δεν έχει φτάσει ποτέ γιατρός. Για τις δράσεις αυτές ήταν απαραίτητη η οργανωμένη σύνθεση ομάδας πολλαπλών ιατρικών ειδικοτήτων, κάτι που έχει πραγματοποιηθεί στο παρελθόν.
Η Ιεραποστολή έχει χτίσει, συντηρεί και λειτουργεί δυο Νηπιαγωγεία, δέκα Δημοτικά σχολεία, ένα Γυμνάσιο, δύο Λύκεια και μια Αγροτική σχολή. Η σημασία της εκπαίδευσης για τη χώρα είναι τεράστια.
Είχα τη χαρά να συναναστραφώ με πολλά νέα παιδιά και να μοιραστώ μαζί τους τις σκέψεις τους με στόχο να τα ενισχύσω ψυχολογικά .
Ομολογώ ότι ήταν εντυπωσιακή η αγνότητά τους και η δίψα που είχαν για μάθηση!
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ιερά Μητρόπολη έχει κατασκευάσει 10 δεξαμενές και 7 πηγάδια. Προσπαθεί να δημιουργεί διαρκώς δεξαμενές σε απομακρυσμένα άνυδρα χωριά.
Η λειψυδρία μαστίζει τη Μαδαγασκάρη και ο προγραμματισμός δράσεων προς τη κατεύθυνση αυτή είναι απαραίτητος και συνεχής.
Επιστρέφοντας από τη Μαδαγασκάρη νιώθω και πάλι πόσο σημαντική είναι η εθελοντική προσφορά σε δοκιμαζόμενες χώρες. Οι εθελοντές μπορούν να προσφέρουν με πολλές τρόπους τις γνώσεις, τις δεξιότητές τους και να υποστηρίξουν τις ανάγκες των κατοίκων αυτών των χωρών, βοηθώντας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της βιωσιμότητας των τοπικών κοινοτήτων. Επιπλέον η εθελοντική εργασία ενθαρρύνει τη συμμετοχή των ντόπιων κατοίκων στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των έργων ανάπτυξης. Μέσω αυτής της διαδικασίας, οι κοινότητες αποκτούν τις δεξιότητες και τις γνώσεις που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν οι ίδιες τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν με μόνιμο τρόπο.
Η εθελοντική εργασία σε αναπτυσσόμενες χώρες είναι πολύ περισσότερη από απλή παροχή βοήθειας. Είναι ένας δρόμος για την ενδυνάμωση των ανθρώπων και των κοινοτήτων, την προώθηση της παιδείας της αλληλεγγύης και της δικαιοσύνης, και τη δημιουργία ενός πιο δίκαιου και ενωμένου κόσμου.
*Αντώνης Ρόμπος
τ. Αναπληρωτής Νευρολογίας ΕΚΠΑ
Εθελοντής Σύμβουλος Νευρολόγος -Ψυχίατρος Γιατρών του Κόσμου
