Τη συμφωνία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τη δημιουργία, στο μέλλον, ενός νέου «εργαλείου» παρέμβασης στις αγορές που θα έχει σκοπό την ελάφρυνση του κόστους δανεισμού υπερχρεωμένων κρατών, ανακοίνωσε ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι αναπτερώνοντας τις ελπίδες για μακροημέρευση της ευρωζώνης, σπέρνοντας αισιοδοξία στις αγορές αλλά προκαλώντας σχετική παγωμάρα στο Βερολίνο.
Το σχέδιο τιτλοφορείται Outright Monetary Transcations, (Ανοιχτές Νομισματικές Συναλλαγές) και θα παρέχει στην ΕΚΤ τη δυνατότητα να αγοράζει, χωρίς ποσοτικό περιορισμό, κρατικά ομόλογα με ορίζοντα ωρίμανσης από 1 έως και 3 έτη.
Η σημερινή απόφαση της ΕΚΤ εκτιμάται ως καθαρή νίκη του Ιταλού τραπεζίτη. Και αυτό διότι ο επικεφαλής της ΕΚΤ κατάφερε αφενός να επιτύχει μία συντριπτική και δη αντιγερμανική πλειοψηφία (22 – 1) στο Δ.Σ της Κεντρικής Τράπεζας αλλά ταυτόχρονα να δημιουργήσει ένα σχέδιο δράσης που επιτρέπει στον μειοψηφίσαντα γερμανό κεντρικό Τραπεζίτη (Γιενς Βάιντμαν), να ζήσει με αυτό.
Η αντίδραση της Μέρκελ ήταν ελεγχόμενα παγωμένη, όχι όμως και της Μπούντεσμπανκ που καταγγέλλει το σχέδιο Ντράγκι ότι κινείται στις παρυφές του δανεισμού (αμαρτωλών) κρατικών οικονομιών. Αντιθέτως θερμή υποδοχή επεφύλαξε το ΔΝΤ.
Το σχέδικο Ντράγκι δεν αφορά άμεσα την ελληνική περίπτωση δεδομένου ότι προορίζεται για οικονομίες που δεν έχουν χάσει την πρόσβασή τους στις αγορές. Η διατύπωση στην ανακοίνωση της ΕΚΤ είναι σαφέστατη: «Το ΟΤΜ μπορεί να εξεταστεί και για χώρες που τελούν υπό μακροοικονομικό πρόγραμμα προσαρμογής, όταν αυτές επανακτούν την πρόσβασή τους στις αγορές ομολόγων».
Με την ανακοίνωσή του σχεδίου, οι αποδόσεις των δεκαετών ισπανικών ομολόγων υποχώρησαν κατά 40 μονάδες βάσης. Χωρίς διακύμανση έμειναν τα ιταλικά.
Μνημόνιο και ΔΝΤ οι προϋποθέσεις
Προϋπόθεση για να αρχίζει το ΟΜΤ να «προστατεύει μία χώρα θα είναι αυτή να εφαρμόζει τους όρους ενός προγράμματος είτε του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας είτε του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας
(EFSF/ESM): «Τέτοια προγράμματα μπορούν να πάρουν τη μορφή ενός πλήρους προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής του EFSF ή του ESM ή ενός προληπτικού προγράμματος» εξήγησε ο κ. Ντράγκι επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να περιλαμβάνουν την «πιθανότητα αγορών στην πρωτογενή αγορά από το EFSF ή τον ESM».
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα συμμετέχει στην κατάρτιση και στην επιτήρηση των όρων που θα τίθενται για την επαναγορά κρατικού χρέους στην δευτερογενή αγορά και η επαναγορά θα σταματάει εάν οι όροι αυτοί δεν τηρούνται από τις χώρες.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευηης Τύπου, ο κ. Ντράγκι επανέλαβε ότι η ΕΚΤ κινείται εντός του πλαισίου των αρμοδιοτήτων της για την διατήρηση της νομισματικής σταθερότητας μεσοπρόθεσμα, ότι δρα ανεξάρτητα για τον καθορισμό της νομισματικής πολιτικής και ότι δεν παραβιάζει το άρθρο 123 της Συνθήκης της Λισαβόνας.
Χαρακτήρισε «αμετάκλητο» το ευρώ, σημείωσε ότι έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες στην Ευρώπη, αλλά, όπως υπογράμμισε, υπάρχει ακόμη περιθώριο για μεταρρυθμίσεις.
Προέβλεψε τέλος ότι η ανάπτυξη στην ευρωζώνη θα παραμείνει αδύναμη, εξαιτίας της συνεχιζόμενης έντασης στις χρηματαγορές και το κλίμα αβεβαιότητας.
Επί τα χείρω οι προβλέψεις για την ανάπτυξη
Η ΕΚΤ αναθεώρησε προς τα άνω τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη, σημειώνοντας ότι έχει επιταχυνθεί τους τελευταίους μήνες λόγω της αύξησης της τιμής των καυσίμων και προς τα κάτω τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της ΕΚΤ, η οικονομία στην ευρωζώνη θα συρρικνωθεί φέτος περισσότερο από ό,τι προβλεπόταν αρχικά. Ο ρυθμός ανάπτυξης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί φέτος μεταξύ -0,6% και -0,2% και το 2013 μεταξύ -0,4% και +1,4%.
Όσον αφορά στον πληθωρισμό, η ΕΚΤ εκτιμά ότι θα παραμείνει πάνω από το 2% το 2012. «Λόγω των υψηλών τιμών ενέργειας και της αύξησης των έμμεσων φόρων σε κάποιες χώρες της ευρωζώνης, τα ποσοστά του πληθωρισμού αναμένεται να παραμείνουν πάνω από το 2% καθ’ όλη τη διάρκεια του 2012, για να υποχωρήσουν ξανά κάτω από αυτό το επίπεδο κατά τη διάρκεια της επόμενης χρονιάς», είπε ο πρόεδρος της ΕΚΤ που διατήρησε το παρεμβατικό της επιτόκιο στο 0,75%.
Το νέο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για αγορά κρατικών ομολόγων με ορίζοντα ωρίμανσης έως τριών ετών είναι πραγματικό στοίχημα για τις κυβερνήσεις.
Οι ανακοινώσεις Ντράγκι δεν θα είναι σε όλους αρεστές. Κυβερνήσεις που ήλπιζαν στο έσχατο καταφύγιο της Κεντρικής Τράπεζας, μπορεί να δυσαρεστηθούν με το γεγονός ότι οι αποφάσεις της ΕΚΤ εμπλέκουν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο -κάτι που σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θα θεωρηθεί ταπεινωτικό.
Απογοητευμένοι ίσως μπορεί να είναι και μεγαλοεπενδυτές που περίμεναν ότι η ΕΚΤ θα έδινε μία ιδέα για το πλαφόν πάνω από το οποίο οι αποδόσεις ομολόγων θα θεωρούνται υπερβολικές και θα επιτρέπουν παρέμβαση.
Πέρα από το βασικό περίγραμμα του σχεδίου, πολλά μένουν να διευκρινιστούν: Οι όροι που θα πρέπει να ικανοποιεί μία χώρα προκειμένου να δεχθεί αυτού του τύπου τη βοήθεια από την ΕΚΤ παραμένει σημαντικό ζήτημα. Με βάση όσα ανακοίνωσε ο Μάριο Ντράγκι προϋπόθεση για τη βοήθεια (την αγορά δηλαδή ομολόγων της) είναι να υπάρχει πρόγραμμα διάσωσης και δέσμευση της χώρας με Μνημόνιο. Η ΕΚΤ λέει ότι θα σταματά την υποστήριξη εάν οι χώρες βρεθούν εκτός αγορών. Ομως πόσο αξιόπιστη είναι μια τέτοια απειλή; (…)
Το OMT δεν θα δώσει λύση στην κρίση και ούτε έχει σχεδιαστεί για να κάνει κάτι τέτοιο, επανέλαβε πολλές φορές ο Μάριο Ντράγκι κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου. Διεθνείς τράπεζες και οργανισμοί δεν θα αρχίζουν ξαφνικά να δανείζουν ή να επενδύουν σε περιφερειακές οικονομίες της ευρωζώνης. Ομως το πρόγραμμα Ντράγκι αγοράζει χρόνο, αποκλιμακώνοντας το κόστος χρηματοδότησης για τις κρατικές οικονομίες και αναγκάζοντάς τες να παραμείνουν προσκολλημένες στην οδό των μεταρυθμίσεων.
Περιγράφοντας το ΟΜΤ, ο Ντράγκι είπε ότι έχει δύο «σκέλη». Το πρώτο είναι η ικανότητα να παρεμβαίνει επιθετικά και χωρίς όριο στις αγορές οταν αυτές γίνονται ασφυκτικές για δημοσιονομικώς άτυχους ή άσωτους. Και το δεύτερο ένα ξεκάθαρο πλαίσιο προϋποθέσεων που αφαιρεί τις πιθανότητες ηθικής επικινδυνότητας. Το πρόγραμμα της ΕΚΤ έχει λοιπόν δύο πόδια. Το αν θα τρέξουν εξαρτάται από την ευρωζώνη.
Πηγή: REUTERS
