Το Καφκικό σκηνικό μας ακολουθεί
Εκατό χρόνια μετά το θάνατο του
Φράντς Κάφκα 1924 – 2024
Της Δέσποινας Μακρινού
Ο Γιόζεφ Κ, είναι εδώ εκατό χρόνια μετά!
Τον βρίσκουμε εγκλωβισμένο στη γραφειοκρατία, στους συστημικούς κύκλους του υπερκράτους, στην εξοντωτική και απρόσωπη μηχανή του καταναλωτισμού και της ανηθικότητας.
Ο Γιόζεφ Κ. – πάντα χωρίς επίθετο – είναι ο ήρωας που μπλέκεται στα πλοκάμια της γραφειοκρατίας, είναι ταυτόχρονα το θύμα και ο θύτης – κανείς δεν ξέρει – βρίσκεται ανήμπορος να αντιδράσει και παραδίδεται σε μιά μάλλον άδικη δικαστική απόφαση. Καταδικάζεται για ένα έγκλημα, που δεν γνωρίζει αν και πότε το έπραξε και εκτελείται.
Ο Γιόζεφ Κ. είναι ο πρωταγωνιστής του Κάφκα στο σπουδαίο έργο του “Η Δίκη”.
Ένα λογοτεχνικό έργο, βγαλμένο απο τη μεταφυσική ικανότητα του συγγραφέα να αναλύει καταστάσεις και θεσμούς, να συναρμολογεί προβλέψεις και ενοχικά σύνδρομα, τόσο διαχρονικά όσο και οι αξίες των λογοτεχνικών του έργων.
Ο Κάφκα, είναι ίσως ο πρώτος συγγραφέας που προέβλεψε την καταλυτική επίδραση του συστημικού μοντέλου στην ελευθερία του ατόμου, στην συνοχή της οικογένειας, στην εκπαδευτική και επιτηδευμένη αγωγή, στην εξαντλητική εργασία, στον μεθοδευμένο έρωτα.
Είναι ο πρώτος που υποστήριξε ότι “ οι αλυσίδες της βασανισμένης ανθρωπότητας έχουν φτιαχτεί απο σφραγίδες”
Ο Φράντς Κάφκα γεννήθηκε στην Πράγα τον Ιούλιο του 1883, ήταν εβραικής καταγωγής και επέλεξε να γράψει όλα τα βιβλία του στη γερμανική γλώσσα . Η αξία του συγγραφικού του έργου αναγνωρίστηκε μετά τον θάνατό του, τοποθετώντας τον ψηλά στο πάνθεον των σπουδαίων συγγραφέων του 20ου αιώνα.
Το Καφκικό σκηνικό, όπως θέλει η ιστορία να το ονομάσει, μας ακολουθεί εκατό χρόνια μετά το θάνατό του και ακουμπά στις ανησυχίες μας, τις ενοχές μας και την αλλοτρίωση, που όσο και αν παρεμποδίζεται συστηματικά και με εξαιρετική μέθοδο, τη νοιώθουμε και ασφυκτιούμε. Οι δυνατότητες να αντιδράσουμε είναι ελάχιστες και έτσι υποταγμένοι μετατρέπουμε την επιθυμία μας σε ταύτιση.
Ο ψυχισμός του μεγάλου συγγραφέα, αν και περίπλοκος, έχει βαθειές επιρροές απο την εβραική θρησκεία, την καταπιεστική οικογένεια και την εύθραστη υγεία του. Ο Ντοστογέφσκι, ο Φρόυντ αλλά και ο Μάρξ επηρέασαν πολύ την λογοτεχνική του σκέψη.
Η αγωνία του για ένα πολύ δυσοίωνο μέλλον έχει καταγραφεί σε όλα τα έργα του, που έως και σήμερα θεωρούνται αξεπέραστα λογοτεχνικά κείμενα.
Το Ινστιτούτο Γκαίτε σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, έως και τις 12 Δεκεμβρίου, έχει προγραμματίσει αφιερώματα με διάδραση, για τη ζωή και το έργο του μεγάλου λογοτέχνη.
