Λάζλο Κραζνοχορκάι -Γράφει  η Ευτυχία Καρύδη Φαράκου

     Φέρεντς Πούσκας, ο Μαγιάρος. Θεωρείται ως το πρώτο υπέρλαμπρο αστέρι του Ποδοσφαίρου. Παίρνει την ομάδα μας, τον Παναθηναϊκό και τον φτάνει το 1971 μέχρι το Γουέμπλει, για το κύπελλο Πρωταθλητριών. Άγριες εποχές στην Ελλάδα. Χούντα. Λίγα τα σπίτια που έχουν τηλεόραση. Επικίνδυνο, σε χαρακτηρισμένο σπίτι, όπως το πατρικό μας, να μαζευόμαστε πάνω από δέκα άτομα για να δούμε τον αγώνα. Μαζευόμαστε όμως.

   Στου πατέρα μας το πέτο, χρυσό πράσινο τριφύλλι με σμαραγδένια πέτρα στη μέση. Δώρο της μάνας μας στη γιορτή του. Με όλη την εκδηλωμένη λατρεία στον Φέρεντς, για την Ουγγαρία δεν πολυμιλάει. Είναι φανερό πως ο πατέρας μας θεωρεί λάθος τον ξεσηκωμό του 1956 στην Βουδαπέστη. Προβληματίζεται όμως κιόλας, χωρίς να βλαστημάει, για την κατάπνιξή της από τον Σοβιετικό Στρατό. Ωστόσο δεν μάς αποκρύβει τα γεγονότα.

       Όταν καταλαβαίνει πως είχα αποφασίσει να είμαι με τον Γρηγόρη Φαράκο. Μία και μοναδική κουβέντα μού είπε: “Ούτος εστίν ο υιός μου ο αγαπητός εν ω ευδόκησα, έχεις καταλάβει τί θα περάσεις από εχθρούς και κυρίως, λεγόμενους συντρόφους-φίλους;”.Για μια ακόμη φορά υπήρξε πατέρας. Δεν είχα καταλάβει, τότε. Το ένιωσα στην πορεία. Στην Ουγγαρία όμως το θέμα μας.

   Μια από τις πρώτες κουβέντες που ανοίγει ο πατέρας μας με τον Φαράκο είναι ακριβώς για το 1956….Ο Φαράκος πολιτικός εξόριστος στην Ουγγαρία ζει από τα μέσα τα γεγονότα. Και είναι η πρώτη φορά που εκεί,- αν και κομματικά περιθωριοποιημένος, για λόγους που είναι άλλης στιγμής,- αισθάνεται χρήσιμος γιατί ασκεί το επάγγελμά του: Ηλεκτρολόγος Μηχανολόγος. Χρόνια αργότερα, ίσως ως απάντηση (;)στην πρώτη τους κουβέντα φέρνει δώρο στα γενέθλια του πατέρα μας του Λαζλό Κρασναχορκάι:”Η μελαγχολία της Αντίστασης”.

     Πρόκειται για τη νωπογραφία μιας μικρής ουγγρικής πόλης. Ξεχασμένης από το Θεό.Χαμένης μέσα στην ομιχλώδη και παγωμένη λεκάνη των Καρπαθίων. Πνιγμένης στον κονφορμισμό και την πλαδαρότητα, ενώ, πάνω της πλανάται η απροσδιόριστη απειλή μιας επικείμενης καταστροφής. Απειλή, που εντείνεται και από την άφιξη ενός τσίρκου, με μια γιγαντιαία φάλαινα κι ένα μέλος του, ο πρίγκιπας, που σπέρνει τρόμο και ανησυχία στους κατοίκους, οι οποίοι, εφόσον επιμένουν να είναι έρμαια του φόβου και των δεισιδαιμονιών τους, η αντίσταση τους θα είναι μάταιη.

Εκτός εάν, μέσα σ΄ ένα κόσμο που έχει χάσει τη μέθεξη της γεύσης ενός καρπού, τη γλυκύτητα της γαλήνιας ζωής, τη χαρά του πετάγματος ενός πουλιού. Εκτός εάν αποφασίσουν να υπερβούν τον εαυτός του ως προς το κακό. Πάψει ο άνθρωπος να μεταλλάσσεται σε ανελέητο, κυνικό και απάνθρωπο θύτη. Πάψουν να αφήνουν περιθωριοποιημένο τον τρελό ταχυδρόμο Βαλούσκα. Ο οποίος το μόνο που ξέρει. Είναι να λέει την αλήθεια. Να διανέμει τροφές αλτρουϊσμού. Να αντλεί τη χαρά από τη φωτεινότητα του ήλιου. Εις τους αιώνας των αιώνων!

    Λάζλο Καζναχορκάι! Νόμπελ Λογοτεχνίας 2025!

Η ζωή-χέρι χέρι με την Τέχνη δεν υπήρξε ποτέ σταματημένη, πέρα από τα όρια που κοντόθωρα κάποιοι μάς επέβαλαν.

~~~~

   Από ειρωνεία της τύχης, η μαθήτρια μου από το 18ο Λύκειο Αθηνών Βασιλεία Βαξεβάνη, που θεατροποιεί τη γνώση, βρίσκεται στην Βουδαπέστη. Φιλοξενείται με την μαθητική ομάδα της στην εκεί ελληνική Πρεσβεία. Ο Νίκος Βλαχάκης, μέλος της ελληνικής Πρεσβείας, παιδί όταν με διορίσανε στην Νεάπολη Κρήτης, την ρωτάει πώς και επιδόθηκε σε μια τέτοια Τέχνη. ”Δασκάλα μου είχα την Ευτυχία Καρύδη” τού απαντάει. Και ο Νίκος Βλαχάκης: “Και δική μου”.

   Ένα ακόμα από τα κρίματα της ζωής μου. Δεν πήγα στην Βουδαπέστη με τον Γρηγόρη Φαράκο., αν και επέμενε. Δεν ανταποκρίθηκα στην πρόσκληση του Νίκου Βλαχάκη. ΄Οπως κι αν έχει, εξακολουθώ να είμαι ερωτευμένη με τον Γρηγόρη Φαράκο. Νίκο, Βασιλεία σάς λατρεύω από επιλογή.

Ναι! Ο Λάζλο με βραβείο Νόμπελ.