Το τελετουργικό του «καπακότσα»
Η τελευταία μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην αμερικανική επιθεώρηση PNAS, αποκαλύπτει νέα στοιχεία για το τελετουργικό του «καπακότσα», το οποίο συχνά περιελάμβανε ανθρωποθυσίες.
Από προηγούμενες αρχαιολογικές μελέτες είναι γνωστό ότι οι Ίνκας -όπως και άλλοι λαοί της προκολομβιανής Νοτίου Αμερικής- θυσίαζαν ανθρώπους, κυρίως παιδιά, στη διάρκεια ή στον απόηχο σημαντικών γεγονότων, όπως ο θάνατος του αυτοκράτορα Σάπα Ίνκα ή το ξέσπασμα λιμού.
Τα παιδιά φαίνεται ότι επιλέγονταν για θυσία πολλούς μήνες πριν από τη μακάβρια τελετή. Ντύνονταν με καλά ρούχα, πάχαιναν με ειδική διατροφή και συμμετείχαν ακόμα και σε εκδηλώσεις με τον αυτοκράτορα, πριν προσφερθούν τελικά ως δώρο στους θεούς.
Η τελευταία μελέτη αφορά τις τρεις διάσημες μούμιες που βρέθηκαν το 1999 κοντά στην κορυφή του ηφαιστείου Λουλαϊλάκο, το οποίο βρίσκεται στα σύνορα της Αργεντινής με τη Χιλή και έχει ύψος 6.379 μέτρα.
Johan Reinhard
Η διασημότερη μούμια, γνωστή ως «Κόρη του Λουλαϊλάκο», ανήκει σε ένα κορίτσι 13 ετών που πέθανε τον 16ο αιώνα μ.Χ και βρέθηκε παγωμένη σε άριστη κατάσταση, με τα πόδια κουλουριασμένα και το κεφάλι να γέρνει σε στάση ύπνου. Οι δύο άλλες μούμιες, ένα αγόρι και ένα κορίτσι 4 ή 5 χρονών, βρέθηκαν σε διαφορετικούς τάφους στην ίδια περιοχή.
Κανένα από τα θυσιασμένα παιδιά δεν φέρει τραύματα -είναι πιθανό ότι οι Ίνκας τα εγκατέλειπαν μισοκοιμισμένα στον τάφο και τα άφηναν να υποκύψουν στο ψύχος και στην αραιή ατμόσφαιρα αυτού του ακραίου υψομέτρου.
Η ζωή των παιδιών πριν από τη θυσία
Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες πληροφορίες για το τελετουργικό του καπακότσα προέρχονταν από αναφορές των κονκισταδόρ. Η νέα ανάλυση αποκαλύπτει νέα στοιχεία για τη ζωή των τραγικών παιδιών τους τελευταίους μήνες πριν από τη θυσία.
Στις αξονικές τομογραφίες φαίνεται ξεκάθαρα ότι η Κόρη του Λουλαϊλάκο έχει ένα αντικείμενο σφηνωμένο ανάμεσα στα δόντια της σαν να το μασούσε λίγο πριν πεθάνει -όπως ανακάλυψαν οι ερευνητές, πρόκειται για φύλλα κόκας.
Η κοκαΐνη είναι ισχυρό διεγερτικό και τα φύλλα κόκας χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα για να διευκολύνουν την αναπνοή σε μεγάλο υψόμετρο.
Ωστόσο η έρευνα αποκαλύπτει ότι η κόκα δεν δόθηκε στα παιδιά για να τα βοηθήσει να φτάσουν μέχρι την αφιλόξενη βουνοκορφή. Προκειμένου να προσδιορίσουν ποια ήταν η διατροφή των παιδιών για αρκετούς μήνες πριν από το θάνατό τους, η ερευνητική ομάδα, από τα πανεπιστήμια της Κοπεγχάγης στη Δανία και του Μπράντφορντ της Βρετανίας, πραγματοποίησε χημικές αναλύσεις στα μακριά μαλλιά τους.
Τα μαλλιά «μίλησαν»
Η σύσταση των τριχών επηρεάζεται από τις ουσίες στις οποίες εκτίθεται ένας άνθρωπος, οπότε η εξέτασή τους μπορεί για παράδειγμα να αποκαλύψει προηγούμενη χρήση ναρκωτικών. Και, όσο πιο μακριές είναι οι τρίχες, τόσο πιο πίσω στο παρελθόν προχωρά αυτό το αρχείο.
Η ανάλυση έδειξε ότι η κόρη του Λουλαϊλάκο άρχισε να καταναλώνει μεγάλες ποσότητες κόκας 12 μήνες πριν από τον θάνατό της, καθώς και αρκετά μεγάλες ποσότητες αλκοόλ τις τελευταίες εβδομάδες της ζωής της.
Οι ερευνητές δηλώνουν τώρα σχεδόν βέβαιοι ότι το κορίτσι είχε επιλεγεί για θυσία 12 μήνες πριν από το θάνατό του. Εκτιμούν επίσης ότι σε αυτό το διάστημα πρέπει να συμμετείχε σε αρκετές τελετές που συνοδεύονταν από κατανάλωση κόκας και αλκοόλ.
Δεδομένου ότι το κορίτσι βρέθηκε σε μια χαλαρή στάση ανάπαυσης, οι ουσίες αυτές πιθανότατα εμπλέκονταν και με τον θάνατό του, εκτιμούν οι ερευνητές.
Μισοκοιμισμένη από το αλκοόλ, η Κόρη του Λουλαϊλάκο ίσως αφέθηκε να πεθάνει από το κρύο και την έλλειψη οξυγόνου στην κορυφή του ηφαιστείου.
Πέντε αιώνες μετά, το τραγικό κορίτσι έχει επιτέλους την ευκαιρία να διηγηθεί την ιστορία του.
