Ο Φιντέλ Κάστρο προελαύνει στην Αβάνα. Η Παραμονή πρωτοχρονιάς, του 59΄ σήμανε το τέλος του δικτάτορα Φουλχένσιο Μπατίστα. Εμβατήρια και πανηγυρισμοί. Ετσι αρχίζει η ιστορία της παράστασης «Η μαγείρισσα» που βλέπουμε στο Αγγέλων Βήμα να ανεβαίνει με μεγάλη επιτυχία από τις αρχές Οκτωβρίου, με πρωταγωνίστρια την Αλεξάνδρα Παλαιολόγου και σε σκηνοθεσία Λεωνίδα Παπαδόπουλου.
Εκεί γνώρισα και την Μαρία Δερεμπέ. Υποδύεται τη θετή κόρη της μαγείρισσας. Μια νέα ηθοποιός με ποιότητα και ήθος. Και επειδή είναι όμορφο να γνωρίζεις τις ιδέες νέων ηθοποιών, να μαθαίνεις πώς προσεγγίζουν την κάθε δυσκολία αλλά και πως ερμηνεύουν οι ίδιοι το ρόλο τους και το έργο που παίζουν, έτσι ένιωθα “υποχρεωμένη” να συναντήσω ξανά τη Μαρία.
μιλάει στη Λαμπριάνα Κυριακού
Μαρία αυτό το διάστημα σε βλέπουμε στη σκηνή του Αγγέλων Βήμα στην παράσταση «Η μαγείρισσα» με την αγαπημένη Αλεξάνδρα Παλαιολόγου. Μίλησε μου για το ρόλο σου;
Υποδύομαι την Ρόζα, την θετή κόρη της μαγείρισσας. Η μητέρα της την εγκατέλειψε όταν ήταν πολύ μικρή κι έτσι, μεγάλωσε στο παλαδάρ, μέσα σε ένα περιβάλλον με φαγητά και μυρωδιές, δίπλα στον πατέρα της και την Γκλάντις, την οποία αγαπάει και θαυμάζει για την στάση και τις επιλογές της, γι’ αυτό άλλωστε την υπερασπίζεται με όλη της την ψυχή όταν αισθάνεται πως την αδικούν και επιθυμεί να αναλάβει το εστιατόριο μελλοντικά.
Είναι ένα φρέσκο, ζωντανό και μορφωμένο πλάσμα, το οποίο εκπροσωπεί τη νέα γενιά και με έναν τρόπο, αποτελεί τον συνδετικό κρίκο ανάμεσά στους δύο αυτούς ανθρώπους.
Η ιστορία της κούβας, ξετυλίγεται μέσα από μια κουζίνα αρχοντικού. Βλέπουμε να προβάλλονται δυο διαφορετικές όψεις της ίδιας της χώρας σε μια πολωμένη κοινωνία. Βρισκόμαστε παραμονή πρωτοχρονιάς του 1959, όταν ο Κάστρο προελαύνει στην Αβάνα; Μίλησε μου για το έργο;
Βρισκόμαστε παραμονή Πρωτοχρονιάς του ’59, όταν ο Φιντέλ μπαίνει ως νικητής στην Αβάνα. Οι ιδιοκτήτες του σπιτιού στο οποίο εργάζεται η Γκλάντις ως μαγείρισσα, αναγκάζονται να φύγουν κρυφά μαζί με μια μερίδα εκλεκτών του Μπατίστα. Φεύγοντας, η κυρία του σπιτιού, ζητάει από την μαγείρισσα της να της ορκιστεί πως θα φυλάξει το σπίτι της μέχρι να επιστρέψει. Για 40 ολόκληρα χρόνια λοιπόν, μέσα από αντιξοότητες,οικογενειακές ανατροπές, προσωπικές προκλήσεις και διλήμματα, παραμένει πιστή στον όρκο της.
Μόνο που όταν επιστρέφει η κόρη της σενιόρας της στην Κούβα, έρχεται αντιμέτωπη με μία πραγματικότητα που την πληγώνει.
Είναι πολλά τα μηνύματα που θέλει να δώσει ξεχωριστά ο σκηνοθέτης από το συγγραφέα. Ένα μήνυμα ηχηρό που βγαίνει από την παράσταση είναι η πίστη.. η πίστη στη φιλία, η πίστη στην εξουσία, η πίστη στη χώρα. φαίνεται καθαρά ότι αυτό που πιστεύεις με αφοσίωση σε προδίδει.. όλα ανατρέπονται γιατί διέπονται από το συναίσθημα;
Κατά τη γνώμη μου, το ζήτημα της πίστης είτε αφορά σε έναν άνθρωπο, μία χώρα, μία ιδέα είτε σε έναν Θεό κ.ο.κ. , σηκώνει μεγάλη συζήτηση.
Η πίστη μπορεί να κινήσει βουνά λένε, ενέχει πάντα μία μορφή δημιουργίας, είναι δύναμη για τον άνθρωπο.
Η τυφλή εμπιστοσύνη ωστόσο, περικλείει και συντηρεί μια σειρά από πλάνες συνήθως, γιατί έχει τις ρίζες της σε μια απολυτότητα που αποκλείει την ενεργητική σκέψη και συνεπώς, διχάζει.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση, η Γκλάντις με όλη της την αθωότητα (και την αφέλεια εν τέλει), ορκίζεται στον Θεό πως θα τηρήσει την υπόσχεση της να φυλάξει το σπίτι της κυρίας της μέχρι τον γυρισμό της και το καταφέρνει.Έρχεται όμως αντιμέτωπη στο τέλος με την αχαριστία της άλλης πλευράς.
Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να επιλέγει σύμφωνα με τις πεποιθήσεις του.Το τί θα κάνουν όμως οι άλλοι, το πώς φιλτράρουν κι επεξεργάζονται τα δεδομένα της ζωής και το πώς βιώνουν την δική τους αλήθεια, καλώς ή κακώς, είναι ένα άλλο ζήτημα κι αυτή μάλλον, είναι μια μάχη που δεν σταματάει ποτέ.
Προσωπικά, σέβομαι όσους παρακινούνται από την πίστη τους, χωρίς όμως να πάψουν να αμφιβάλλουν και να διατυπώνουν ερωτήματα, όσο κοπιαστικό κι αν είναι αυτό.
Μας δείχνει καθαρά, ότι τα πολιτικά ιδεώδη επηρεάζουν τις οικογενειακές σχέσεις, όπως επηρεάζουν και τις φιλικές. Σου έτυχε εσένα να κάνεις πέρα φίλους επειδή οι πολιτικές τους απόψεις διαφέρουν από τις δικές σου και τις εκφράζουν εύκολα;
Δεν μου έχει τύχει κάτι τέτοιο ως τώρα κι όντας ”έξω απ’ τον χορό”, το βρίσκω ίσως και λίγο αστείο ως πιθανότητα. Αν όμως συμβεί ποτέ, η διαφορετική πολιτική τοποθέτηση ενός δικού μου ανθρώπου να είναι τέτοια, που να προσβάλει επί της ουσίας τον σεβασμό ανάμεσα μας και να διαταράξει αξίες μου πολύ σημαντικές και ζωτικές για μένα, τότε ναι, δεν θα δίσταζα να απομακρυνθώ, με όποιο κόστος.
Διαβάζοντας το έργο δεν σου δημιουργήθηκε το ερωτηματικό πως μες την καρδιά της Κούβας, της επανάστασης για τα ανθρώπινα δικαιώματα να βρίσκεται ακόμα το Γκουαντανάμο;
Κανένα ερωτηματικό. Ίσως άλλη μια θλιβερή διαπίστωση, κι αυτό γιατί παρά τα εντυπωσιακά επιτεύγματα της Κούβας του Κάστρο που θα ζήλευαν ακόμα και ευρωπαϊκές δημοκρατίες (όπως η εξάλειψη του αναλφαβητισμού και τα άλματα στον τομέα της υγείας), δε νομίζω ότι υπήρξε ποτέ ένας σοσιαλιστικός παράδεισος. Οι εξορίες, οι εκτελέσεις, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η λογοκρισία, η καταπίεση , η εκπόρνευση του πληθυσμού, δεν αφήνουν ιδιαίτερα ανοιχτό το ενδεχόμενο της έκπληξης ή της απορίας. Στο έργο είναι πολύ εμφανής αυτή η αντίφαση. ”Όλα πια σε αυτή την χώρα, μπορεί να έχουν ένα όνομα, όμως, έχουν δύο πρόσωπα. Και οι άνθρωποι και τα πράγματα” λέει ο Χούλιο στην δεύτερη πράξη.
Είναι επίσης γνωστή η εξοντωτική τιμωρία της Κούβας από τις ΗΠΑ.
Το 2008 πάντως όταν διεκδικούσε ο Μπαράκ Ομπάμα την προεδρία, υποσχόταν να κλείσει την φυλακή στο Γκουαντανάμο ώστε να αποκατασταθεί η εικόνα της χώρας σε ό,τι αφορά την τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κάτι που δεν έχει συμβεί ακόμη.
Τον περασμένο Μάρτιο όμως με την επίσκεψή του στην Κούβα και την συνάντηση του με τον Ραούλ Κάστρο, υπήρξε ένα διπλωματικό άνοιγμα που ενδεχομένως να θέσει ένα τέλος σε αυτή την εξωφρενική πραγματικότητα. Ας το ελπίσουμε!
Τι είναι αυτό το διαφορετικό που έμαθες εσυ από τη La Cocinera;
Δε νομίζω ότι έμαθα κάτι διαφορετικό, για να είμαι ειλικρινής. Απλώς, μεγαλώνοντας, όσα γνωρίζεις ήδη είτε βιωματικά είτε μέσω γνώσης, πληροφοριών κι αφηγήσεων, αποκτούν άλλο βάθος κι αντίκτυπο μέσα σου. Χάρη βέβαια στον σκηνοθέτη μας Λεωνίδα Παπαδόπουλο, ήρθαμε σε επαφή με ένα υλικό κατά την διάρκεια των προβών γεμάτο χρώματα, όμορφες μουσικές και πολιτικές αναφορές μέσω ντοκιμαντέρ κι άλλων πηγών, που ήξερα πολύ πιο επιδερμικά.)
Σαν κοπέλα με όνειρα πώς αντιμετωπίζεις την κρίση;
Η αλλαγή της πραγματικότητας με την οποία έχουν έρθει αντιμέτωποι οι νέοι της γενιάς μου, υπήρξε αρκετά βίαιη νομίζω. Ανεξάρτητα από το οικονομικό, το κοινωνικό ή το μορφωτικό επίπεδο που έχει ο καθένας, καλείσαι να διαχειριστείς την ζωή σου με νέα δεδομένα, που πολλές φορές, μόνο ενθαρρυντικά δεν είναι.
Κι όμως, μέσα απ’όλο αυτό, όταν ξεπεράσεις τον τρόμο των υλικών κεκτημένων κι αν έχεις τις κεραίες σου τεντωμένες και θες να συνεχίσεις, ωθείσαι πιο κοντά στις βαθύτερες επιθυμίες σου. Παύεις σταδιακά να αναλώνεσαι σε πράγματα που δεν εκφράζουν πραγματικά αυτό που θέλεις. Μαθαίνεις να συμπυκνώνεις και να μοιράζεσαι. Παλεύω λοιπόν κι εγώ, άλλοτε με οδηγό την αισιοδοξία κι άλλοτε μέσα από τα σκοτάδια μου, να βρώ τον αληθινό μου δρόμο και να ακολουθώ τα όνειρα μου.
Τι σε απογοητεύει περισσότερο;
Η έλλειψη γενναιοδωρίας κι ενσυναίσθησης νομίζω. Η συναισθηματική τσιγκουνιά στην δουλειά, στην φιλία, στον έρωτα, απέναντι στον συνάνθρωπο. Τα τεράστια ”εγώ” μας που καλύπτουν όλα τα άλλα.
Τι πρέπει να ξέρεις για τη Μαρία Δερεμπέ:
Σπούσασε στο Εθνικό και Καποδιστριακό Παν/μιο Αθηνών – Φιλοσοφική Σχολή, τμήμα Θεατρικών Σπουδών. Αποφοίτησε από Ανώτερη Δραματική Σχολή Βασίλη Διαμαντόπουλου, Απόφοιτη /μέσω Υπ. Πολιτισμού (καθηγητές: Δημήτρης Ήμελλος, Στέλιος Παυλίδης, Ταμίλα Κουλίεβα, Θέμις Μπαζάκα κ.α.). Όπως επίσης αποφοίτησε με υποτροφία από το ΙΕΚ με ειδικότητα στην Προσχολική Αγωγή Δραστηριοτήτων Δημιουργίας και Έκφρασης,
Μουσική
2012-σήμερα Μονωδία (κλασικό τραγούδι) με την Ελένη Λιώνα. Θεωρία Μουσικής και Σολφέζ, Ωδείο Αναγέννηση.
2013-σήμερα Πιάνο (σε διαδικασία εκμάθησης), Ωδείο Αναγέννηση.
*Τύπος φωνής: Soprano Leggera.
Θέατρο
2016 Η ψυχή του βιολιού, Εύη Γεροκώστα, σκην. Μ. Γκοντορόζα, (γυναίκα). Δημοτικό Θέατρο Λατσιών/Κύπρος.
2014-15 Το αστέρι της Λιλιπούπολης, Ρεγγίνα Καπετανάκη – Βασίλης Ρίσβας, Σκην. Ρ. Καπετανάκη (αστερίας), Παιδική Σκηνή Εθνικoύ Θεάτρου/Μ. Κοτοπούλη.
2013-14 Το τρένο των νεφών,Site-specific performance, Ευγενία Φακίνου, σκην. Τατιάνα Λύγαρη (Ρεβέκα,διάβολος) Αμαξοστοιχία-Θέατρο, Το Τρένο στο Ρουφ.
2013 Έξοδος Κινδύνου, σύλληψη/σκην. Ε.Θωμοπούλου (Ιουδήθ, Νόρα, Ειρήνα) Θέατρο 104.
2012 Έξοδος Κινδύνου, σκην. Ε.Θωμοπούλου (Ιουδήθ, Νόρα, Ειρήνα) Βρυσάκι, Φεστιβάλ Αισχυλείων και Athens Fringe Festival.
2009-10 Τρωάδες, Ευριπίδης, σκην. Νικαίτη Κοντούρη, Κ.Θ.Β.Ε. Φεστιβάλ Επιδαύρου, Φεστιβάλ Ολύμπου, Αισχύλεια και περιοδεία (Αθηνά).
2009 Ματωμένος Γάμος, Φ.Γ. Λόρκα, στην Γ. Ιορδανίδης (κοριτσάκι), Κ.Θ.Β.Ε.
2008 Μήδεια, Ευριπίδης, σκην. Αnatoli Vassiliev (παιδί), Δ.Η.Π.Ε.Θ.Ε. Πάτρας, Φεστιβάλ Επιδαύρου,Ηρώδειο, Αισχύλεια και περιοδεία.
2007-08 Το αγόρι που μιλούσε με τα πουλιά, ιδέα/σκην. Γ. Φρατζεσκάκης (Φωτεινή, πουλί), Θέατρο Ιλίσια – Ντενίση, Παιδική Σκηνή Κιβωτός.
2006-07 Το γαλάζιο πουλι, Μ. Μαίτερλινγκ, σκην. Κ. Mεγαπάνος (κοριτσάκι, μέλισσα, πυγολαμπίδα, ώρα, κατσίκα), Εθνικό Θέατρο, Παιδικό Στέκι.
2005-06 Ο μικρός πρίγκιπας, Antoine de saint Exupery, σκην. Κ. Αρζόγλου (τριαντάφυλλο), Θέατρο Ορφέας.
Κινηματογράφος
2013 Μητριαρχία, μεγάλου μήκους, σύλληψη/σκην. Νίκος Κορνήλιος (Δάφνη).
Τηλεόραση
2005 Ο θησαυρός της Αγγελίνας, Μήτσος Κασσόλας, σκην. Τάσος Ψαρράς (Αγγελίνα σε νεαρή ηλικία) ΝΕΤ.
2003 Λίστα γάμου, Διονύσης Χαριτόπουλος, σκην. Ν.Κουτελιδάκης (κόρη Χρήστου Βαλαβανίδη) ΝΕΤ.
