Παράθυρο σε καθαρό αέρα οι σκέψεις ενός πολιτικού… Ξάφνιασμα, όταν σου παραθέτει χωρίς προσπάθεια εντυπωσιασμού, θεατρικές παραστάσεις που δεν έχουν περάσει με «ξύλινα γράμματα» στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων.
Παράθυρο σε καθαρό αέρα, όταν ένας πολιτικός σου απαντάει με Κάλβο, όταν σου μιλάει για τον Μακρυγιάννη σαν να είχαν συναντηθεί χθες και συζητούσαν για τις πληγές της Ελλάδας. Παράθυρο ανοιχτό, όταν ένας πολιτικός γνωρίζει τόσο καλά την τεχνολογία που οι εικοσάχρονοι «κομπιουτεράδες» θα ροκανίζανε τις γνώσεις του. Ο Θόδωρος Ρουσόπουλος σε μια σύντομη συνέντευξη, ελπίζοντας ότι τη μαγεία της κουβέντας μας θα την εισπράξετε έστω ελάχιστα και εσείς.
συνέντευξη στη Δήμητρα Γκουντούνα
Για ένα μεγάλο διάστημα απουσιάσατε από την πολιτική σκηνή γιατί όπως συνηθίζεται να λέγεται και στο Θέατρο, είσαστε άνθρωπος της παράστασης και όχι της πρόβας και των παρασκηνίων. Γιατί αυτή η μεγάλη απουσία;
Επέλεξα να τεθώ εκτός της κεντρικής πολιτικής σκηνής για όσο διάστημα συνεχιζόταν η ανήθικη και συκοφαντική επίθεση εναντίον μου. Η δικαίωση πήρε χρόνο, και η πορεία προς αυτή είχε όπως φαντάζεστε προσωπικό κόστος. Όμως είναι μεγάλη η ηθική ικανοποίηση να βλέπω να ψηφίζουν υπέρ της απαλλαγής μου από οποιαδήποτε κατηγορία όχι μόνο σύσσωμη η τότε αντιπολίτευση, αλλά και πολλοί βουλευτές του κόμματος που ξεκίνησε αυτή την ιστορία. Βεβαίως, ακόμη και σήμερα στοιχηματίζω ότι πολλοί συμπολίτες μας δεν γνωρίζουν πως έχω δικαιωθεί για τις συκοφαντίες αυτές, ούτε πως έχω καταδικάσει τους συκοφάντες μου. Βλέπετε η λάσπη φτιάχνει πρωτοσέλιδα και κεντρικά θέματα, ενώ η αποκατάσταση της αλήθειας συνήθως περιορίζεται σε μονόστηλα.
Σε κάθε περίπτωση, δεν έμεινα αδρανής αυτά τα χρόνια. Και ως ένα βαθμό, χαίρομαι που μου δόθηκε έστω και με αυτό τον πολύ άτσαλο τρόπο η ευκαιρία να εξερευνήσω και άλλα πεδία δημιουργικής δράσης.
Στο δικό μας ρεπορτάζ μάθαμε ότι, όχι μόνο δεν χάσατε χρόνο αλλά δημιουργήσατε ένα θησαυροφυλάκιο γνώσεων. Γνώσεις σας που μεταλαμπαδεύετε στις νέες γενιές των δημοσιογράφων όπου διδάσκετε ως Καθηγητής. Έχετε βρει πρόσφορο έδαφος από τους φοιτητές σας;
Αυτό που με εντυπωσιάζει από την επαφή μου με τους νέους ανθρώπους είναι η βαθιά βούληση για γνώση και δράση αυτής της γενιάς, η αποφασιστικότητα να διεκδικήσουν δυναμικά την εκπλήρωση των ονείρων τους.
Κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη στον σχεδιασμό της στρατηγικής για την εκπαίδευση στην Ελλάδα. Οι ιδεοληψίες των διαδοχικών Υπουργών Παιδείας της απερχόμενης κυβέρνησης, τα πειράματα στις πλάτες των παιδιών, η νοοτροπία της ισοπέδωσης και της ήσσονος προσπάθειας όχι μόνο δεν αρμόζουν στις απαιτήσεις των καιρών μας, αλλά βρίσκουν κάθετα αντίθετους και τους άμεσα ενδιαφερόμενους, τους μαθητές και φοιτητές. Χαίρομαι λοιπόν πολύ που το κυβερνητικό πρόγραμμα για την παιδεία της Νέας Δημοκρατίας δίνει τη νέα προοπτική που χρειάζεται η χώρα μας για να διασφαλίσει στα νέα παιδιά τη γνώση, τις δεξιότητες και τις ευκαιρίες που δικαιούνται και απαιτούν.
Να επιμείνω ότι είστε βαθιά πολιτικοποιημένο άτομο ακόμη και όταν δεν ασχολείσθε άμεσα με την πολιτική. Η διατριβή σας για την εθνική ταυτότητα των Ελλήνων της Βενετίας στο τέλος του 17ου αιώνα, αλλά και για την σπουδαία προσωπικότητα του Μελετίου Τυπάλδου αφήνει εντυπωσιασμένο τον αναγνώστη. Πιστεύετε ειλικρινά κ. Ρουσόπουλε ότι ο Πολιτισμός και η Πολιτική μπορούν να ακολουθήσουν ποτέ τον ίδιο δρόμο;
Πιστεύω πως ο πολιτισμός και η πολιτική είναι δύο πεδία σε διαρκή διάλογο. Ο πολιτισμός προσφέρει τις αξίες και τα ιδανικά που νοηματοδοτούν τη ζωή μας, λειτουργούν ως γνώμονας δράσης, και συνθέτουν εντέλει την έννοια του κοινού αγαθού, του συλλογικού καλού. Η πολιτική έρχεται μετά για να χτίσει πάνω σ’ αυτά τα θεμέλια και να επιδιώξει ακριβώς αυτό το συλλογικό καλό.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πόσο ουσιαστικός μπορεί να είναι ο ζωντανός διάλογος ανάμεσα σε πολιτικούς και ανθρώπους του πολιτισμού, όταν αυτός γίνεται με όρους αλληλοσεβασμού. Αν λοιπόν πολιτική και πολιτισμός δεν ακολουθούν τον ίδιο δρόμο, τουλάχιστον πρέπει να διασταυρώνονται τακτικά.
Ως δημοσιογράφος γνωρίσατε και συνομιλήσατε μ΄ όλους τους «μύθους» της σύγχρονης ιστορίας: Μαντέλα, Μιτεράν, Θάτσερ, Γκορμπατσώφ. Αλλά και όλους τους Έλληνες ηγέτες που έχουν γράψει την ιστορία της χώρας μας. Τι έχετε κρατήσει στη μνήμη σας και τι θ΄ ακολουθούσατε ή θα απορρίπτατε από τις δικές τους πολιτικές κινήσεις;
Είχα την τύχη και το προνόμιο να γνωρίσω πολλές από τις σπουδαίες προσωπικότητες τόσο του 20ου αιώνα, όσο και της εποχής μας. Η συζήτηση με καθέναν και καθεμιά απ’ αυτούς είναι ένα ανεκτίμητο δώρο, μια εμπειρία από την οποία μπορεί κανείς να εξαγάγει ψήγματα σοφίας.
Αυτό που κρατώ πρωτίστως κατά νου, είναι ο τρόπος με τον οποίο όλοι οι σπουδαίοι πολιτικοί, άνδρες και γυναίκες, αντιμετώπιζαν την πολιτική: γνωρίζοντας από πρώτο χέρι τους εγγενείς περιορισμούς της πολιτικής διαδικασίας, διατηρούσαν την πεποίθηση – και μάλιστα το απέδειξαν με το προσωπικό τους παράδειγμα – ότι η πολιτική δεν περιορίζεται στην απλή διαχείριση, αλλά είναι κάτι που μπορεί να αλλάξει ουσιαστικά τα πράγματα προς το καλύτερο και να αποδώσει θετικά αποτελέσματα για τους ανθρώπους και τις κοινωνίες. Το κλισέ που ακούμε συχνά για την πολιτική την θέλει να είναι η τέχνη του εφικτού – όταν μιλάς με τέτοιου βεληνεκούς πολιτικούς ηγέτες μαθαίνεις ότι, αντιθέτως, είναι η τέχνη της διεύρυνσης του εφικτού.
Η προστασία της τέταρτης εξουσίας είναι πρώτα από όλα υπόθεση της ίδιας και της σημασίας που δίνει στο λειτούργημά της έχετε πει στους Δελφούς κ. Ρουσόπουλε. Και είπατε και άλλες πολλές αλήθειες που σίγουρα δυσαρέστησαν κάποιους. Να κάνω τώρα την ερώτηση που πραγματικά μ’ ενοχλεί που θα την κάνω… Μήπως πληρώσατε αυτή σας την επιμονή για την «κάθαρση» του επαγγέλματος που και εσείς υπηρετήσατε;
Ως Υπουργός Επικρατείας αρμόδιος για θέματα τύπου, επεχείρησα να εφαρμόσω και να εμπεδώσω μια διαφορετική λογική στις σχέσεις της πολιτικής εξουσίας και του τύπου. Δεν έστησα μαγαζάκια, δεν προσπάθησα να καταστήσω την ΕΡΤ όργανο κυβερνητικής προπαγάνδας, δεν μπήκα σε λογικές συναλλαγής με εκδοτικά και ευρύτερα επιχειρηματικά συμφέροντα. Αυτό σίγουρα ενόχλησε εκείνους που είχαν συνηθίσει τα πράγματα να γίνονται αλλιώς, και προφανώς επηρέασε και την στάση συγκεκριμένων μέσων απέναντί μου στον ανήθικο πόλεμο που δέχθηκα.
Αυτό που με στενοχωρεί περισσότερο όμως δεν είναι η προσωπική διάσταση του θέματος, αλλά το γεγονός ότι αυτή η προσπάθεια δεν είχε συνέχεια – αρκεί να δει κανείς τον απολύτως εργαλειακό τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιεί η σημερινή κυβέρνηση την ΕΡΤ, αλλά και το πώς εξελίχθηκε η διαδικασία των τηλεοπτικών αδειών.
Μια από τις μεγάλες προκλήσεις της επόμενης μέρας, είναι να ξαναπιάσουμε αυτή την προσπάθεια από την αρχή.
Κύριε Ρουσόπουλε, υπάρχει πολιτικός πολιτισμός; Είστε πραγματικά έτοιμος να συγκρουσθείτε και πάλι μ΄ όσους έχετε ευεργετήσει και μιλάω φυσικά για το δικό μας συνάφι που δεν θυμήθηκαν ότι είστε ένας από εκείνους που έδωσαν αγώνα για την ελεύθερη ραδιοφωνία και πήγατε δέκα βήματα μπροστά την τηλεόραση με τη νέα τεχνολογία…
Το αν υπάρχει πολιτικός πολιτισμός εξαρτάται εντέλει από την στάση που επιλέγει ο καθένας και η καθεμιά μας να έχει απέναντι στα πράγματα. Εξαρτάται από το παράδειγμα που δίνουμε με τις πράξεις και τα έργα μας και τη βούλησή μας να μην χρησιμοποιούμε στην πολιτική διαδικασία αθέμιτα μέσα και τακτικές, ακόμη και οι πολιτικοί μας αντίπαλοι το κάνουν, ακόμη κι αν αυτό έχει για μας πρόσκαιρο πολιτικό ή και προσωπικό κόστος. Καθένας κρίνεται από τις επιλογές του, από τη συνείδησή του, και από τη γνώμη των ανθρώπων τους οποίους εκτιμά.
Πρέπει να παραδεχθείτε κ. Ρουσόπουλε, ότι τα βόλια του Βατοπεδίου δεν επηρέασαν μόνο την δική σας ζωή. Δεν σας κρύβω ότι τρέφω μεγάλο θαυμασμό για την σύζυγό σας Μάρα Ζαχαρέα όπου είδε να σταυρώνουν τον άνδρα της, την ίδια και την οικογένειά της και να κρατάει αυτή την στάση της υπερηφάνειας και της αξιοπρέπειας που χωρίς να λέει τίποτα μας τα έλεγε όλα… «Εγώ ξέρω τον άνδρα μου και την αλήθεια φροντίστε να την μάθετε και εσείς».
Η μεγαλύτερη έγνοια μου σ’ αυτή την περιπέτεια αυτή ήταν τα όσα αναγκάστηκαν να ζήσουν η Μάρα και τα δύο μου παιδιά. Ήταν από αυτή την άποψη πολύ δύσκολα χρόνια, και είμαι περήφανος για το πώς το αντιμετώπισαν όλο αυτό οι δικοί μου άνθρωποι, για την στήριξή τους και την πίστη τους ότι όλη αυτή η λάσπη θα επιστρέψει εντέλει στους αποστολείς της. Ήταν μια μεγάλη δοκιμασία για όλους μας, από την οποία όμως βγήκαμε ενωμένοι και γι’ αυτό δυνατότεροι και με μεγαλύτερη πίστη στις αξίες που μας ενώνουν ως οικογένεια. Η δε Μάρα που κατηγορήθηκε επίσης αδίκως με το επιχείρημα ότι δεν πρέπει να εργάζεται στην δημοσιογραφία η σύζυγος του υπουργού επικρατείας και κυβερνητικού εκπροσώπου, απέδειξε τα τελευταία δέκα χρόνια την δική της αξία. Έγινε η πρώτη γυναίκα διευθύντρια ειδήσεων στην ιδιωτική τηλεόραση εδώ και τριάντα χρόνια λειτουργίας των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών. Τι τα θέλετε όμως, η κακεντρέχεια ποτέ δεν θα τελειώσει.
