Ο Ηρακλής Πουαρό ανήκει στους διασημότερους ήρωες της αστυνομικής λογοτεχνίας. Πριν από 100 χρόνια ο μικροκαμωμένος και εκκεντρικός Βέλγος εξιχνίαζε την πρώτη του δολοφονία στο πρώτο μυθιστόρημα της Αγκάθα Κρίστι.
Δε χωρά αμφιβολία ότι η αστυνομική λογοτεχνία θα ήταν διαφορετική χωρίς τα μυθιστορήματα της ευρηματικής βρετανίδας συγγραφέως Αγκάθα Κρίστι. Δύο ήρωές της, ο Ηρακλής Πουαρό και η Μις Μαρπλ έχουν σχεδόν καταγραφεί στη συλλογική μνήμη εκατομμυρίων ανθρώπων, προφανώς και επειδή έκαναν με επιτυχία το άλμα από τις σελίδες χαρτόδετων βιβλίων στη μικρή και στη συνέχεια στη μεγάλη οθόνη με τη βοήθεια ηθοποιών, όπως ο διάσημος Πίτερ Ουστίνοφ.
100 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την κυκλοφορία, το 1920, του πρώτου αστυνομικού μυθιστορήματος της Αγκάθα Κρίστι (1890-1976) με τον ελληνικό τίτλο «Η μυστηριώδης υπόθεση στο Στάιλς». Με την αφορμή αυτή το πρώτο βιβλίο της βρετανίδας συγγραφέως κυκλοφόρησε μόλις και στη Γερμανία σε νέα έκδοση.
Το βιβλίο με τον πρωτότυπο, αγγλικό τίτλο “The Mysterious Affair at Styles” δεν ήταν το πρώτο λογοτεχνικό πόνημα της Αγκάθα Κρίστι, αλλά το πρώτο που βρήκε εκδότη. Το μυθιστόρημα γράφτηκε κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ο σύζυγος της Αγκάθα Κρίστι πολεμούσε στα χαρακώματα στη Γαλλία και εκείνη εργάζονταν ως εθελόντρια στον Ερυθρό Σταυρό.
Με μια πρώτη ματιά το αστυνομικό μυθιστόρημα μοιάζει με μια κλασική ιστορία αναζήτησης δολοφόνου. Αν όμως κοιτάξουμε πιο προσεκτικά στο βιβλίο, θα εντοπίσουμε, στο πρώτο εκδεδομένο έργο της συγγραφέως, όλα αυτά τα στοιχεία, τα οποία σφράγισαν στη συνέχεια τη διεθνή σταδιοδρομία της.
Η υπόθεση με λίγα λόγια: Ο νεαρός Άρθουρ Χάστινγκς αναρρώνει από τον τραυματισμό του στα πεδία των μαχών, όταν ένας παλιός του φίλος τον καλεί να περάσουν μερικές μέρες μαζί στο σπίτι της οικογένειάς του στην ύπαιθρο. Όταν η γυναίκα του οικοδεσπότη πεθαίνει υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες, ο Χάστινγκς ζητά τη βοήθεια του βέλγου ντετέκτιβ Ηρακλή Πουαρό, τον οποίο, οποία σύμπτωση!, είχε γνωρίσει λίγες μέρες νωρίτερα. Ήδη από τότε η Αγκάθα Κρίστι περιγράφει επακριβώς τον μετέπειτα διάσημο και πολυαγαπημένο ήρωά της: «Είχε ύψος μόλις 1,60, όμως η στάση του σώματός του απέπνεε αξιοπρέπεια. Το μουστάκι του ήταν περιποιημένο και τσιγκελωτό».
Ο Χάστινγκς αναλαμβάνει βοηθός του Πουαρό και έτσι μαθαίνουμε από πρώτο χέρι όλες τις μικρές και μεγάλες ανακαλύψεις, αλλά και τις υποθέσεις εργασίας του μικρόσωμου Βέλγου με το κοφτερό μυαλό. Σε κάποια στιγμή, όσοι βρίσκονται στο σπίτι είναι ύποπτοι, καθώς όλοι έχουν ένα κίνητρο να βγάλουν από τη μέση την οικοδέσποινα του Χάστινγκς. Ο Πουαρό όμως δεν παραιτείται όσο αδιέξοδη και περίπλοκη κι αν μοιάζει η υπόθεση. Σύνθημά του: «Όλα πρέπει να ληφθούν υπόψη. Κι αν τα γεγονότα δεν συνάδουν με τη θεωρία, τότε απορρίπτεται».
Στο τέλος ο διασημότερος Ηρακλής του αστυνομικού μυθιστορήματος δίνει τη λύση εστιάζοντας στις μικρές, άσημες λεπτομέρειες, που κάθε άλλο παρά ασήμαντες είναι. Η μεθοδικότητα του Πουαρό, όπως τη μετέφερε στο χαρτί η Αγκάθα Κρίστι, έπεισε πολλούς αναγνώστες, αλλά και κριτικούς. Οι New York Times έγραφαν πχ.: «Είναι μεν το πρώτο βιβλίο της Αγκάθα Κρίστι, γράφει ωστόσο με την ευστροφία μιας έμπειρης συγγραφέως».
Με αφετηρία το μυθιστόρημα «Η μυστηριώδης υπόθεση στο Στάιλς» η Αγκάθα Κρίστι δημοσίευσε μέχρι το τέλος της ζωής της περισσότερα από 60 βιβλία, τα οποία τυπώθηκαν περισσότερο από 2 δισεκατομμύρια φορές. Πολλά από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της γραφής της, που την καθιέρωσαν διεθνώς, βρίσκονται ήδη εκεί στο πρώτο μυθιστόρημα.
