Οι εμμονές, τα βιώματα και η ψυχική ένταση του ζωγράφου μέσα από 170 έργα στην έκθεση «Η δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται» στο Μουσείο Μπενάκη
(φώτο) Η αυτοπροσωπογραφία, 2009. Λάδι σε μουσαμά, 170 x 170 εκ. Ιδιωτική συλλογή
«Ο ζωγράφος είναι ο μύθος του, το σύμπαν των σκέψεών του, οι επιλογές της ζωής του, όλα αυτά τερματίζουν στον πίνακά του». Αυτό πιστεύει ο ζωγράφος Τάσος Μαντζαβίνος και το αποδεικνύει στην πράξη. Στους πίνακές του «τερματίζουν» φιλτραρισμένα τα βιώματα, τα συναισθήματα και οι εμμονές του, ακόμη και διάφορα αντικείμενα και παλιά παιχνίδια που διατηρεί στο εργαστήριό του. Τον βιωματικό εικαστικό κόσμο του 54χρονου καλλιτέχνη, με τα έντονα χρώματα και τις τονικές αντιθέσεις, θα συναντήσει το κοινό μέσα από ένα βιβλίο, την πρώτη μονογραφία για τον Μαντζαβίνο, και μια πλούσια έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς), από την Παρασκευή (εγκαίνια αύριο το βράδυ) έως τις 13 Μαΐου.
Ο τίτλος τόσο του βιβλίου όσο και της έκθεσης, «Η δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται», προέρχεται από επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς Κορινθίους. Διαβάζοντας για τη ζωή του, καταλαβαίνει κανείς τη θεματολογία της ζωγραφικής του. Η απώλεια του πατέρα του, καπετάνιου στα καράβια, όταν ήταν μικρός, «γέννησε» τη θάλασσα, το μπλε και τα καράβια, αλλά και τη μοναξιά, την αίσθηση του πένθους που αποπνέουν οι πίνακές του. «Ολη μου η ζωγραφική είναι ένα κέντημα στο πένθος», ομολογεί. Η τέχνη του κινείται μέσα από εμμονές: καβαλάρηδες που κρύβουν τον Μέγα Αλέξανδρο των παιδικών του χρόνων ο οποίος εμφανίζεται ως έφιππος ποιητής στην πλατεία Αγίου Νικολάου στα Πατήσια, όπου ο Μαντζαβίνος μεγάλωσε, μοναχικές ανδρικές φιγούρες, που είναι πάντα ο ίδιος ο καλλιτέχνης και που συχνά συντροφεύεται ή καταδιώκεται από έναν σκύλο, δηλώνοντας την αίσθηση της ερημιάς, δέντρα και τάματα που αποτελούν έντονα στοιχεία μιας ναυτικής οικογένειας, ακόμη και παιχνίδια, τα οποία στερήθηκε μικρός, βίαιος έρωτας και ζευγάρια. Η αίσθηση του φόβου στιγματίζει τη δουλειά του. Ο ίδιος λέει: «Ο σπόρος του φόβου εμφυτεύτηκε στον εγκέφαλό μου από έναν δυνατό άνεμο εξ ουρανού. Θεωρώ ότι μέσω του φόβου μπαίνουμε στην ουσία».
Η εξπρεσιονιστική ζωγραφική του Μαντζαβίνου εν τέλει αποτελεί την ορατή πλευρά ψυχικών φαινομένων. Κατά την ιστορικό τέχνης Ελισάβετ Πλέσσα, επιμελήτρια της έκθεσης και του βιβλίου, ο Μαντζαβίνος είναι «ένας καλλιτέχνης ο οποίος μέσα από τους φόβους του και μαζί με αυτούς έχει προχωρήσει στη ζωή και τη ζωγραφική και τα ‘χει κάνει ένα. Ως καλλιτέχνης δεν θα μπορούσε παρά να έχει έντονα εξπρεσιονιστικά στοιχεία και η ζωγραφική του αποτελεί μέσο για να εκφράσει την ψυχική του ένταση. Οπως και ο ίδιος λέει, δεν υπάρχει για εκείνον τίποτα άλλο από το να ζωγραφίζει».
Η έκθεση, η οποία έρχεται μετά από 26 ατομικές, με πρώτη το 1984, και πολλές ομαδικές, παρουσιάζει γύρω στα 170 έργα?ελαιογραφίες, σχέδια και κατασκευές.
Οι τελευταίες, γύρω στις δέκα, είναι τρισδιάστατες εικόνες της ζωγραφικής του, από ζωγραφισμένο ξύλο και χαρτόνι. Σε κάποια κατασκευή, υπάρχει μια μορφή του καλλιτέχνη, ο οποίος συχνά «αυτοπροσωπογραφείται αυτοβιογραφούμενος», ζωγραφισμένη σε χαρτόνι και ξύλο, πάνω σε ένα αυτοκινητάκι που παραπέμπει στο εργαστήριό του. Μια αναπαράσταση του τελευταίου επιχειρείται στην έκθεση, δείχνοντας ένα κόσμο παλιών παιχνιδιών και αντικειμένων που συναντάμε στα έργα. Η αγάπη του για τη γραμμή και το σχέδιο διακρίνεται σε μιαν άλλη ενότητα, ενώ μια γωνιά αφιερώνεται σε σκέψεις του.
Περισσότερες σκέψεις θα βρούμε στο βιβλίο (εκδ. Πατάκη), μαζί με ένα κείμενο του συγγραφέα και συλλέκτη του, Φίλιππου Μπεγλέρη (χορηγός της έκθεσης, μαζί με τους συλλέκτες Σωτήρη Φέλιο και Θωμά Λιακουνάκο), καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.
ΔΗΜΗΤΡΑ ΡΟΥΜΠΟΥΛΑ
dirouboula@pegasus.gr
Πηγή: Έθνος
