Γιώργος Σεφέρης… μια ζωή μια ιστορία

lambriana
Facebook
Twitter
LinkedIn

Της Λαμπριάνας Κυριακού

Γεννημένος στη Σμύρνη το 1900.
Παίρνει τα πρώτα του ερεθίσματα από την παράσταση Οιδίπους Τύρρανος, σε μετάφραση του πατέρα του, ο οποίος  δικηγορούσε αλλά συνάμα, μετέφραζε  Αρχαίους και έγραφε ποίηση.

Με την έναρξη του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου(1914) η οικογένεια Σεφεριάδη, εγκαθίσταται στην Αθήνα και συγκεκριμένα στην οδό Κοδριγκτώνο  10. Αποφοιτά από το Πρότυπο Κλασικό Γυμνάσιο  Αθηνών.  Ενώ  το 1918 φεύγει με την οικογένεια του στο Παρίσι, όπου έρχεται σε επαφή με την ποίηση του Laforque.

Στο Παρίσι σπουδάζει Νομικά και μελετά Γάλλους λογοτέχνες. Μένει στο Παρίσι μέχρι το 1924.

Το 1921, με το ψευδώνυμο Γιώργος Σκαλιώτης, συνεργάζεται με το φοιτητικό περιοδικό Βωμός, το οποίο βγαίνει από το σύλλογο Ελλήνων φοιτητών.

Μικρασιάτικη Καταστροφή. «μεγάλος πόνος είχε πέσει στην Ελλάδα».

Ο Σεφέρης, σχεδιάζει ένα βιβλίο με ποιήματα. Δίνει τον τίτλο  «Νυχτιάτικο». Αρχίζει να γράφει κάποια ποιήματα στη Γαλλική γλώσσα.

{youtube}cDEb4EYmaQY{/youtube}

Μετά το Παρίσι φεύγει για το Λονδίνο, όπου μαθαίνει καλύτερα την Αγγλική και συνθέτει και το Fog.

Την ίδια χρονιά (1925) επιστρέφει στην Αθήνα όπου αρχίζει την συγγράφει το Ημερολόγιο. Διαβάζει για πρώτη φορά Μακρυγιάννη και αρχίζει να γράφει την πρώτη μορφή του γνωστού πεζογραφήματος «Έξι νύχτες στην Ακρόπολη».

Το 1926, λίγο μετά το θάνατο της μητέρας του και συγκεκριμένα στις 29 Δεκεμβρίου, διορίζεται ακόλουθος του Υπουργείου Εξωτερικών, ενώ ο πατέρας του γίνεται κσμήτωρ  της Νομικής Σχολής.

Το 1929 του αναθέτουν από το υπουργείο, να συνοδέψει τον πρώην πρωθυπουργό της Γαλλίας Εδ Ερρειω, στο ταξίδι του ανά την Ελλάδα.

Το 1931 δημοσιεύεται η «Στροφή» σε 200 αντίτυπα. Γίνεται υποπρόξενος  και στη συνέχεια υποπρόξενος στο Γενικό Προξενείο του Λονδίνου.

Ο Κωστής Παλαμάς στέλνει επιστολή προς τη ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ λέγοντας  για τη «Στροφή» «δυὸ παράγοντες συνιστοῦν τὴν ποιητικὴ γλώσσα: Τὸ παραδομένο, δηλαδὴ τοὺς γνωστούς, δοκιμασμένους ἀπὸ τὰ χρόνια καὶ πολυμεταχειρισμένους τρόπους, καὶ τὸ ἀπαράδεκτο, ὅπου μας παραστέκει ἡ φοβέρα τοῦ ἀσύλληπτου καὶ τοῦ ἀκατανόητου καὶ ὅπου ὁ Σεφέρης βρίσκει τὸ στοιχεῖο του. Τὰ ποιήματα τῆς Στροφῆς εἶναι κρυπτογραφικά. Χρειάζονται κάποιο κλειδὶ ποὺ δὲν τὸ βλέπω». Επιστολή που δείχνει καθαρά το διχασμό του ποιητή. Στην ποίηση του βγάζει δυο εναλλασσόμενα πρόσωπα.  Έχει ποιήματα που είναι ευκολονόητα και ποιήματα που είναι κλειστά και δύσκολα.  Ένα από τα ποιήματα που υπάγονται στα  κρυπτογραφικά είναι και η «Αρνηση»

… Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ 
κι ἄσπρο σὰν περιστέρι
διψάσαμε τὸ μεσημέρι
μὰ τὸ νερὸ γλυφό…

1neb59a

Την ίδια χρονιά ο Καραντώνης του δημοσιεύει το βιβλίο του «Ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης»

Το 1932 Δημοσιεύεται Η “Στέρνα” σε 50 αντίτυπα εκτός εμπορίου, ενώ τα 1935 δημοσιεύει το “Μυθιστόρημα” σε 150 αντίτυπα. Υπήρξε η αποφασιστική στροφή του ποιητή προς τα πρωτοποριακά ρεύματα της εποχής εκείνης.

Το 1936, μετά το θάνατο του Βενιζέλου, δημοσιεύει το βιβλίο Θ.Σ Ελιοτ, ενώ τοποθετείται ως πρόξενος στην Κορυτσά και μένει εκεί για ένα χρόνο. Το 1938 επιστρέφει στην Αθήνα, ως προϊστάμενος της Διευθύνσεως Εξωτερικού Τύπου με προϊστάμενο τον υπουργό του Μεταξά Θ. Νικολούλη.

Το 1940 γράφει το Τετράδιο Γυμνασμάτων (19258-37) Ημερολόγιο Καταστρώματος Α, Ποιήματα 1. Υπογράφει το μανιφέστο κατά του ιταλικού φασισμού, ενώ στις 28 Οκτωβρίου γράφει μαζί με τον Νικολούδη το διάγγελμα του Βασιλιά.

Μετά από ένα χρόνο παντρεύεται με την Μαρώ Ζάννου  και αναχωρεί με την Ελληνική κυβέρνηση για την Κούβα, μετά στην Αίγυπτο και μετά στη Ν. Αφρική, όπου εκεί θα γράψει  το «Χειρόγραφο Σεπτ ΄41»

Στο Κάιρο Εκδίδει τη Λύρα του Κάλβου  με πρόλογο δικό του, κάνει διαλέξεις για το θάνατο του Παλαμά και για τον Μακρυγιάννη. Στη συνέχεια συμβάλει στην έκθεση Δυο χρόνια σκλαβιάς δυο χρόνια Αγώνα (1941-1943) και γνωρίζεται με τον Στρατή Τσίρκα, που ήταν μέλος του Ελληνικού Απελευθερωτικού Συνδέσμου. Στο Κάιρο επίσης δημοσιεύονται οι Δοκιμές και το Ημερολόγιο Καταστρώματος Β΄ σε 75 Αντίτυπα.

Το Σεπτέμβριο του 1944 φτάνει με την Ελληνική κυβέρνηση στην Ιταλία και τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς στην Αθήνα.  Το 1945 από τις εκδόσεις Ίκαρος, εκδίδεται το Ημερολόγιο Καταστρώματος Β’

Με την επάνοδο του Γεωργίου το 1946,  Σεφερης επιστρέφει στο Υπουργείο. Ενώ κατά τη διαμονή του στην Πάρο, γράφει την Κίχλη το οποίο τυπώνεται από τον ΙΚΑΡΟ και παίρνει το Βραβείο Παλαμά.  Ποίημα το οποίο ανήκει στην κατηγορία των ποιημάτων ποὺ δίνουν στοὺς κριτικοὺς ἀνεξάντλητα «πεδία ἑρμηνευτικῶν πιθανοτήτων», χωρὶς ποτὲ νὰ κατορθώνουν ν᾿ ἀποκρυπτογραφήσουν τὸ ἀληθινὸ νόημα τῆς σκέψης τοῦ ποιητῆ καὶ τὸ νόημα τοῦ περιεχομένου τους. Τὸ κλειδὶ τοῦ ἀπλησίαστου αὐτῶν τῶν ποιημάτων μας τὸ δίνει ὁ ἴδιος ὁ ποιητής, ὅταν μας λέει: «Στὸν καιρό μας ἡ ποίηση ἔγινε πιὸ πυκνή, πιὸ ἐλλειπτική, πιὸ δύσκολη, καὶ ὅσο κι ἂν πιστεύω πὼς γιὰ τὸν ἀσκημένο φίλο τῆς τέχνης, τέχνη δύσκολη δὲν ὑπάρχει, αἰσθάνομαι καὶ συμπαθῶ τὴν πίκρα τοῦ αὐτοδίδακτου, ποὺ βλέπει ὅτι ἔρχεται σ᾿ ἐπαφὴ μὲ πολὺ μικρότερο κοινό, παρὰ ἕνας ἠθοποιὸς τοῦ ἐλαφροῦ θεάτρου. Δὲν ἰσχυρίζομαι, ἀκόμα, ὅτι ἄλλη ποίηση, περισσότερο ἀνοιχτὴ δὲν μπορεῖ νὰ γίνει. Λέω μόνο ὅτι πρῶτα μ᾿ ἐνδιαφέρει ἡ συντήρηση τῆς ποίησης, ἔστω κι ἂν γιὰ τρεῖς μόνους ἀνθρώπους, κι ἔπειτα ἡ πλατύτερη ἐπαφὴ μὲ τὸν κόσμο».

Το 1948 γίνεται σύμβουλος στην πρεσβεία της Άγκυρας ενώ ο Rex Warner μεταφράζει τα ποιήματα του στ΄ αγγλικά.

1949 – 52 κάνει μια σειρά ταξιδιών  σε Σμύρνη – Σκάλα – Αιβαλί – Αμερική – Κωσνταντίνούπολη. Μετατίθεται στη Βυρητό  ως πρεύσβης   σε Λίβανο,  Συρία, Ιορδανία και Ιράκ. Ενώ μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, πεθαίνει ο αδελφός του και ο πατέρας του.

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1953 κάνει ένα δεύτερο ταξίδι στην Κύπρο, μαζί με τη γυναίκα του. Το 1955 κάνει ένα τρίτο ταξίδι στην Κύπρο, εν καιρό  που η Κύπρος παλεύει για την Ανεξαρτησία της από τους Άγγλους.  Γράφει το Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ’ και συγκεκριμένα «Κύπρον, ου μ΄εθέσπισεν»

…«Τ΄ αηδόνια δε σ΄ αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες»
Αηδόνι ντροπαλό, μες τον ανασασμό των φύλλων 
συ που δωρίσεις τη μουσική δροσιά τους δάσους 
στα χωρισμένα σώματα και στις ψυχές 
Αυτών που ξέρουν πως δε θα  γυρίσουν …

{youtube}SL_IqrNn6e8{/youtube}

Το 1957 μεταβαίνει στην ΝΥόρκη για να συζητήσει για το Κυπριακό και συναντιέται με τον ποιητή Σαιν Τζων Περς.

Το 1960 το Gambridge τον  ανακηρύσσει επίτιμο διδάκτορα των γραμμάτων, τον Άυγουστο του 1961 στους Δελφούς και την Αμοργό,  παίρνει το βραβείο Feole.

Τον Οκτώβριο του 1963 του απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας που για πρώτη φορά απένειμε η Σουηδική Ακαδημία σε Έλληνα συγγραφέας.

Στις16 Απριλίου 1964 γίνεται επίτιμος διδάκτορας της φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημιακού Θεσσαλονίκης.

Στις 29 Μαρτίου 1969, δημοσιεύεται στον τύπο η δήλωση του κατά της Απριλιανής Χούντας και κατευθείαν του αφαιρούν τον τίτλο του πρέσβη επί τιμή και του απαγορεύουν τη χρήση του διπλωματικού του διαβατηρίου.

seferis_03

{«Πάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου. Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω. Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας. Ἔτσι, ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα, ὡς τώρα τελευταῖα, ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα· ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου – δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία – ἔδειχναν, μοῦ φαίνεται, ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου.

Μολαταῦτα, μῆνες τώρα, αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου, ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά, τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας. Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία, νὰ τί θὰ ἔλεγα:

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο. Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης, ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές, μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους, πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά. Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους.

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο. Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη, ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος. Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει, συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα, ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου. Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία, τόσο προχωρεῖ τὸ κακό.

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί, μπορῶ νὰ τὸ πῶ, μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος. Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο. Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει. Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή.

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου. Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσω».}

Στις 20 Σεπτεμβρίου 1971 και μετά την τελευταίο του ποίημα Επι Ασπαλάθων, αρρωσταίνει και κλείνει για πάντα τα μάτια του, αφήνοντας πίσω μια ολόκληρη πνευματική περιουσία.

 

{youtube}2YxzApTeJWc{/youtube}

Σχετικά Άρθρα

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies για να σας προσφέρει μία καλύτερη εμπειρία.