του Διονύση Μεσσάρη
Βρίσκομαι σε μία πίστα αεροδρομίου. Είναι απίστευτη η αίσθηση που δίνει το περπάτημα πάνω σε μία στερεή επίπεδη απέραντη γκρίζα επιφάνεια. Τριγύρω, στο βάθος του ορίζοντα, το γκρι ενώνεται απαλά με την ομίχλη των πεδιάδων και το ακαθόριστο περίγραμμα των λοφοσειρών. Ένα νυχτερινό ξύπνημα, μία σειρά διαδικασιών μισοκοιμισμένος και τελικά ένα ευχάριστο περπάτημα στο πρωινό αγιάζι.
Ακολουθούμε βιαστικοί τις κίτρινες ανακλαστικές λωρίδες, Μου αρέσουν, σοφή επιλογή των μηχανικών. Καθοδηγούν τα πάντα: οχήματα, αεροσκάφη, πεζούς, δακρύβρεχτους αποχωρισμούς, πολυπόθητες επανενώσεις. Μπράβο σας παιδιά, τέλεια δουλειά! Παρατηρώ μπροστά και πίσω μου τους μελλοντικούς μου συνεπιβάτες. Βιαστικοί και αγουροξυπνημένοι οδεύουν σαν ένα μακρύ ανθρώπινο μπουλούκι προς το πιο ενδιαφέρον σημείο της διαδρομής. Μία ολόλευκη γυαλιστερή καραβέλα με τεράστια φτερά που μας περιμένει υπομονετικά με τις τουρμπίνες και της γεννήτριες της να γουργουρίζουν ήσυχα, ευχάριστα και ανυπόμονα συνάμα. Σε λίγο θα μας κλείσει όλους στοργικά στην τεράστια φωλιά της για ένα ευχάριστο ταξίδι (ελπίζω).
Ανάμεσα στο μπουλούκι διακρίνεται και μία παράξενη ομάδα. Όλοι τους νέα παιδιά. Φαίνονται σαν μουσικό γκρουπ που πάνε για συναυλία. Το παράξενο είναι ότι κρατάνε σχεδόν σπρώχνουν έναν ψηλόλιγνο φίλο τους να στέκεται ανάμεσα τους και ο οποίος σαφώς εμφανίζει σημάδια έντονης νευρικότητας και αποσκίρτησης. Απαγωγή; Μάλλον Φόβος για τα αεροπορικά ταξίδια; Ποιος ξέρει. Φτάσαμε στις σκάλες και εκεί λαμβάνει μέρος νέα αψιμαχία, κύκλος διαβουλεύσεων, σπρώξιμο, μικροαναστάτωση και ο απείθαρχος ακολουθεί την καταδίκη του ανεβαίνοντας τις σκάλες βρίζοντας συνεχώς. Μέσα στο αεροσκάφος τα πράγματα δεν γίνονται καλύτερα. Ενώ είχαμε καθίσει στις θέσεις μας, ο αντάρτης ξαφνικά κάνοντας μία προσποίηση αρπάζει την μπάλα (συγγνώμη το σάκο του) και βρίζοντας δυνατά και φωνάζοντας «Δεν θα με βάλετε εμένα σε αυτό το ιπτάμενο φέρετρο», «Δεν θέλω να πεθάνω», «Σταματήστε να κατέβω» και άλλα τέτοια δραπετεύει εν ριπή οφθαλμού. Ακολουθεί πανδαιμόνιο στο αεροσκάφος. Κάποιοι επιβάτες έχοντας δει και μια σχετική ταινία βρίσκονται σε σαφώς διαταραγμένη κατάσταση. Αμέσως επεμβαίνουν οι αεροσυνοδοί. Τις θαύμασα γιατί είναι δραστήριες, αποτελεσματικές και το κυριότερο πολύ όμορφες σαν την Λωξάντρα. Έδωσαν συμβουλές, καθησύχασαν και τακτοποίησαν τον κόσμο. Τώρα πλέον κάθομαι πειθαρχικός, όντας σφιχτοδεμένος και ήσυχος στο κάθισμα μου, να παρακολουθώ από το φινιστρίνι τον τύπο να τον απομακρύνουν με συνοδεία. Το τεράστιο αεροσκάφος αποκολλήθηκε από την πίστα και εγώ έμεινα με τις σκέψεις μου για το υπόλοιπο ταξίδι.
Γύρω μου ακόμα σχολιάζανε επιτιμητικά το συμβάν αλλά εγώ ένοιωθα χαρά και συμπάθεια για τον τυπάκο. Έκανε κάτι που είναι πολύ δύσκολο να κάνει κάποιος που βρίσκεται σε απόγνωση για κάποιο λόγο, στην προκειμένη περίπτωση ήθελε να δραπετεύσει από μία στρεσσογόνο κατάσταση. Τι είπε; Πολύ απλά, σταματήστε το αεροπλάνο να κατέβω και ευτυχώς που είμαστε στο έδαφος και κατόρθωσε να το κάνει. Πριν κάποια χρόνια θυμάμαι σε λεωφορείο του ΚΤΕΛ έναν παππού που έλεγε κάτι παρόμοιο. Είχε πρόβλημα με την κύστη του φαίνεται. Αν και πολύ δύσκολα, τελικά το όχημα σταμάτησε και τον κατέβασε. Αυτό όμως που μου έκανε φοβερότερη εντύπωση ήταν ένα σχεδόν παρόμοιο σύνθημα στους τοίχους. «Σταματήστε τη γη να κατέβω». Για να αναλογιστούμε λίγο. Η Γη κινείται με 90 μαχ την ώρα. Ίσως για αυτό να την λένε σφαίρα (πλάκα κάνω). Τολμάς να κατέβεις εν κινήσει; Και ενώ ο τυπάκος πήγε σπίτι του, ο παππούς βρήκε μία συκιά στο δρόμο, ο συντάκτης του συνθήματος; Που να πάει στο απέραντο διάστημα; Σίγουρος θάνατος. Από αυτή την παρατήρηση και μόνον καταλαβαίνει κανείς το μέγεθος της απόγνωσης και της υπαρξιακής αγωνίας του συντάκτη αυτής της δραματικής έκκλησης.
Αυτό τον καιρό και εγώ νοιώθω έτσι και από ότι ξέρω νομίζω ότι και πολλοί από εσάς νοιώθετε έτσι. «Σταματήστε τον πλανήτη να κατέβω». Γιατί; Διότι δεν υφίσταται κανένα όραμα πια σε «παγκοσμιοποιημένη» κλίμακα. Οι πόροι μας είναι λιγοστοί και κατανεμημένοι άναρχα. Η οργάνωση μας, ασαφής και χωρίς μοντέλο για δίκαιη ισοκατανομή. Βασιζόμαστε στο να χωριστούμε οριζόντια σε κράτη ή συνασπισμούς κρατών για να φέρουμε σε απόγνωση και εκφυλισμό τους διπλανούς. Αυτοί βέβαια μας εμβολιάζουν με μετανάστες. Ταυτόχρονα χωριζόμαστε και κατακόρυφα, σε πλούσιους και φτωχούς, προσπαθώντας να ανοιγοκλείσουμε την ψαλίδα. Την ίδια στιγμή ανοίγουμε και άλλες διαστάσεις έντασης στον πλανητικό μας μικρόκοσμο δρώντας σε ομάδες, όπως: Μορφωμένοι – αμόρφωτοι, ανθρωπίδες – ζώα, άνδρες – γυναίκες, μεγάλοι – μικροί, πληροφορικάριοι και μη, ΜΜΕδες και κοινό, πολιτικοί και πολίτες και ο χορός καλά κρατεί. Ποιος κερδίζει από όλα αυτά; Μα φυσικά όσοι είναι σε σχετικά επιτυχείς συνδυασμούς. Πχ πρώην πολιτικός ηλικιωμένος Αμερικανός μεγαλοεκδότης με σέξι νεαρή γυναίκα, Έλληνας συνδικαλιστής ΔΕΗ με πρόσβαση στους διακόπτες τροφοδοσίας ρεύματος των ψυγείων με παγωτά στις νησιωτικές περιοχές κοκ. Σας συνιστώ να συνεχίσετε την άσκηση μόνοι σας στο σπίτι μετά το μάθημα, βρίσκοντας και άλλα σχετικά παραδείγματα.
Το σκάφος άρχισε να τραντάζεται σαν να έπεσε σε χωματόδρομο για την Ποταμιά, ίσως ζήλεψε το παπάκι. Προσγειώθηκα στον μικρόκοσμο του αεροσκάφους. «Καφέ ή πορτοκαλάδα;» με ρώταγε μια αερο-οικοδέσποινα, προσπαθώντας να διατηρήσει την ισορροπία της και την ψυχραιμία της, απίθανες γυναίκες. Είναι ντροπή αλλά εμένα πάντα μου έρχεται να απαντώ «και τα δύο» γιατί πράγματι τα θέλω και τα δύο, αλλά οι καλοί μου τρόποι και οι προηγούμενες μου σκέψεις δεν με άφησαν. Μάλλον για τον ίδιο λόγο και ο μεγαλοεκδότης που προανέφερα βρίσκεται στην θέση που βρίσκεται γιατί έχει μία διάθεση πλεονεξίας ανάλογη με την δική μου. Είμαστε τελικά εγωιστικά όντα εμείς οι άνθρωποι; Δεν είμαι και τόσο βέβαιος. Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι το είχαν συλλάβει το νόημα του εξανθρωπισμού. Είμαστε αυτοί που αναπηδούμε και βλέπουμε ψηλά και μακριά. Καμία σχέση με ζώα δηλαδή. Βασικά κοινωνικοποιηθήκαμε σε μεγάλες αγέλες απλά για να επιβιώσουμε. Μοιραία χρειαστήκαμε ένα σύστημα στις συναλλαγές μας, το νόμισμα, σπουδαία εφεύρεση! Χάντρες, μέταλλο, χαρτί, πλαστικό, ηλεκτρονικοί παλμοί, αέρας κοπανιστός κάτι τέλος πάντων για τις αγορές μας.
Η φωτεινή ένδειξη δέστε τις ζώνες σας άναψε. Άχρηστο, εγώ μετά την περιπέτεια με το πρωθυπουργικό αεροσκάφος δεν την λύνω ποτέ, τέλος πάντων. Για να επανέλθω λοιπόν, η ατυχία είναι, ότι όπως σε όλα τα αυτό-οργανούμενα συστήματα, κάποτε άρχισαν οι ανισορροπίες λόγω υπερσυσσώρευσης πλούτου στις συναλλαγές μεταξύ μας και ταυτόχρονα άρχισαν οι προστριβές και οι γκρίνιες. Κάθε φορά κάποιος φωστήρας εφεύρισκε και ένα σύστημα που έφερνε την ελπίδα στις καρδιές των ανθρώπων. Η σεισάχθεια μας γλύτωσε από την δουλεία (που είσαι Σόλωνα τώρα που σε χρειαζόμαστε). Η συγκεντρωτική Αθηναϊκή δημοκρατία, απαρχές φιλελευθερισμού, συνεισφορά του καθενός ανάλογα με τις δυνάμεις του. Η αέναη μάχη περιφερειακού φεουδαρχισμού και κεντρικής ηγεμονοκρατίας – νομενκλατούρας. Ώσπου ένας κουρασμένος και καταπονημένος πλανήτης από την δυστυχία χιλιάδων περιπετειών φθάνει στην βιομηχανική επανάσταση. Τώρα διαλέγεις και παίρνεις καφέ ή πορτοκαλάδα. Συγγνώμη ξέφυγα πάλι, μάλλον φταίει η αγωνία μου γιατί τα αερόφρενα του αεροπλάνου στριγγλίζουν συνεχώς σε ρυθμό «Δεν μου φτάνει ο διάδρομος, δεν μου φτάνει ο διάδρομος, δεν μου φτάνει ο διάδρομος»! Καλύτερα να συνεχίσω να σκέφτομαι όσο τα χέρια μου σφίγγουν τους βραχίονες του καθίσματος.
Τώρα πια μπορείς να διαλέξεις άκρατο φιλελευθερισμό και αμερικάνικο όνειρο ή το ίδιο με ολίγη κρατική παρέμβαση. Καλό ακουγόταν το κράτος σε θέση ρυθμιστή. Δυστυχώς ούτε και αυτό περπάτησε. Μία σειρά μεγάλων πολέμων και βρεθήκαμε έρμαια μίας σειράς συντηρητικών καθεστώτων. Ώσπου η μεγάλη ελπίδα, το όραμα του κάθε κατατρεγμένου: ο κομμουνισμός, η κοινοκτημοσύνη, η επανάσταση, η ισότητα και τέλος η κατάρρευση του σοβιετικού συστήματος. Η μεγάλη χαρά και ευτυχία των φιλελεύθερων δεν κράτησε πολύ όμως. Δειλά – δειλά τα μικρά σοσιαλιστικά μοντέλα άρχισαν να παίρνουν βραχεία κεφαλή. Σουηδία, Γερμανία, Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία. Ο τρόμος των αστών έφθασε στο έπακρο. Μα η λύσσα τους μεγάλη, και τέλος η κεντρική Ευρωπαϊκή τάξη κατάφερε να επιβάλει τις απόψεις της. Τώρα οι ευρωπαίοι μας τιμωρούν για τους σοσιαλιστικούς μας πειραματισμούς. Αλλοίμονο φίλοι μου, εγώ προσωπικά έχω κουραστεί. Αποδεικνύεται ότι για να επαληθευθούν τα όνειρα μας για φιλία, ισότητα και αδελφοσύνη έπρεπε να είχαμε πετρέλαιο ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων. Τότε όλα τα ηθικά διλλήματα θα πήγαιναν χαμένα και όλα θα κύλαγαν ήρεμα. Τουλάχιστον εμείς δεν θα χρωστάγαμε, πεινάγαμε, φοβόμαστε, ντρεπόμαστε, επαιτούσαμε και βάλτε κατά το δοκούν και καμία άλλη εκατοστή ρήματα. Δεν υπάρχει όραμα πια και μαζί δεν υπάρχει και ελπίδα. Ειλικρινά, τώρα που το βαρύ αλουμινένιο πουλί ακινητοποιήθηκε επιτυχώς στην άκρη του διαδρόμου, όπως αποβιβάζομαι σας παρακαλώ κάντε κάτι για μένα, σταματήστε τον πλανήτη να κατέβω.
