της Λαμπριάνας Κυριακού
Δυο αφηγηματικά δραματικά τραγούδια της δημοτικής παράδοσης μας Το γεφύρι της Άρτας, Το τραγούδι του νεκρού αδελφού, αλλά και Το στοιχειό της Χάρμαινας, (λαικός θρύλος της Άμφισσας) συνθέτουν το νέο σύγχρονο μιούζικαλ του Δημήτρη Μαραμή, «Οι Στοιχειωμένοι» που σκηνοθετεί ο Θάνος Παπακωνσταντινου.
Πρόκειται για ένα μουσικό δράμα, ή πιο απλά ένα σύγχρονο μιούζικαλ που παρουσιάζεται, σήμερα Παρασκευή στο Μέγαρο Μουσικής.
Ήδη η πρώτη αυλαία έκλεισε με επιτυχία, αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις σε κοινό και κριτικούς. Ωστόσο εμείς μπήκαμε στα καμαρίνια και είχαμε τη χαρά να συνομιλήσουμε ξανά με μια σπουδαία καλλιτέχνη, την Αργυρώ Καπαρού, που αναλαμβάνει να ερμηνεύσει τον απαιτητικό ρόλο της «Μάνας». Συζητήσαμε εξαρχής, γιατί επιβάλλεται να δει ο θεατής την παράσταση, τι την δίδαξε ο ρόλος της, τι την γοήτευσε και εν κατακλείδι για το μεγαλείο της παράστασης.
«Οι Στοιχειωμένοι». Μια σπουδαία δουλειά. Ένα σύγχρονο μιούζικαλ, που πιστεύω ότι επιβάλλεται να την δούμε όλοι.
Ναι είναι μια ιδιάζουσα παράσταση που επιβάλλεται να την δει κάποιος, γιατί θα ακούσει τρία από τα πιο γνωστά, μελοποιημένα ποιήματα της δημοτικής παράδοσης. Οι μελωδίες, οι διαφορετικές φωνές και ερμηνείες απ όλους μας, το εικαστικό περιβάλλον της παράστασης και ο τρόπος που κινείται όλος ο θίασος στην σκηνή, είναι κάτι μοναδικό για την γνώμη μου, που σίγουρα η εμπειρία αυτή, έχει να δώσει πολλά περισσότερα στο κοινό.
Πόσο απαιτητικό είναι Αργυρώ, να ερμηνεύεις τον ιερό ρόλο της μάνας; Το ρωτάω γιατί ο ποιητικός λόγος αυτών των μελοποιημένων ποιημάτων, χρειάζονται μια πιο βαθιά και πιο «εξειδικευμένη» ερμηνεία.
Η δημοτική ποίηση από μόνη της είναι κάτι πολύτιμο και μόνο με θερμή προσήλωση στο λόγο , μπορείς να οδηγηθείς σε αυτό που έχεις να ερμηνεύσεις.
Η αγάπη του ίδιου του συνθέτη Δημήτρη Μαραμή για την δημοτική μας ποίηση, μας έβαλε όλους τους ερμηνευτές σε αυτή την όμορφη περιπέτεια κι έτσι έχουμε σπουδαίες μελωδίες να ντύνουν αυτά τα σπάνια κείμενα ,που κληθήκαμε να ερμηνεύσουμε.
Εγώ πραγματικά οδηγήθηκα στον ρόλο μου , βήμα βήμα , μέσα από τον λόγο , ακολουθώντας επίσης πιστά την παρτιτούρα , τις επαναλήψεις των νοημάτων ,
ακολουθώντας την ίδια την απαίτηση του συνθέτη , να αποδοθεί ο λόγος μέσα από τα τραγούδια , καθαρός στον θεατή-ακροατή. Στην εμβάθυνση, σε αυτόν καθαυτό τον ποιητικό λόγο και στον χαρακτήρα της μάνας , ήταν πολύ σημαντική η εργασία μας με τον σκηνοθέτη της παράστασης Θάνο Παπακωσταντίνου, οι οδηγίες του καθόρισαν το αποτέλεσμα .
Τι σε δίδαξε ο ρόλος της μάνας, μέσα από τους Στοιχειωμένους;
Πως το σύμβολο της μητέρας , όπως μας το μεταφέρει από στόμα σε στόμα ο προφορικός λόγος μέσα από τους αιώνες , ήταν και είναι τόσο ισχυρό στην περιοχή της ευρύτερης Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων, που καθορίζει την αξία της ζωής , την αιώνια προσπάθεια συμφιλίωσης με τον θάνατο και το πόσο αυτά , η ζωή και ο θάνατος , ορίζουν την φύση που αδιάκοπα γεννιέται, πεθαίνει και ξαναγεννιέται .
Η παράσταση αυτή, κινείται ανάμεσα σε δυο κόσμους, στον πραγματικό και στον φανταστικό. Πώς συνυφαίνονται αυτοί οι δυο κόσμοι πάνω σκηνή;
Κατ ‘ αρχήν βοηθά πολύ το σκηνικό της παράστασης , που ορίζει τον τόπο απ’ όπου ξεκινά η πρώτη αφήγηση της τριλογίας και μας οδηγεί σταδιακά στα άλλα δύο μέρη , προσδιορίζοντας κάθε φορά το περιβάλλον .
Επίσης τα κουστούμια μας , η εικόνα των ηρώων, οι ήχοι των στοιχείων της φύσης όπως τα πουλιά και οι άνεμοι, έτσι ως ορίζει η μουσική σύνθεση , που υπηρετεί άψογα το λιμπρέτο. Η κίνηση των ερμηνευτών και του θιάσου γενικότερα ορίζει επίσης την συνθήκη αυτού του τοπίου. Οι ήρωες οδηγούνται στον ρεαλιστικό τους ρόλο την ώρα που μιλούν , στον υπόλοιπο χρόνο δράσης τους βρίσκονται στη μεταφυσική τους διάσταση ,αυτή των ‘’ στοιχειωμένων ‘’,όπως είναι και ο τίτλος μας . Να πω φυσικά πόσο καθοριστικό ρόλο σε αυτό έπαιξαν οι συνεργάτες του Θάνου Παπακωνσταντίνου. Η σκηνογράφος και ενδυματολόγος Νίκη Ψυχογιού και η χορογράφος Νάντη Γώγουλου.
Θα με ενδιέφερε να μου πεις, ποιο κομμάτι από το μουσικό δράμα του Μαραμή, σε συγκλονίζει περισσότερο;
Με συγκινεί βαθιά όλη η εργασία του Δημήτρη Μαραμή πάνω σε αυτά τα ισχυρά κείμενα , ωστόσο ο ρόλος της Μάνας που καλέστηκα να ερμηνεύσω , το ίδιο το λιμπρέτο με τις μελωδίες του με συγκίνησε βαθιά και με συνέδεσε με την δική μου την οικογένεια , τις μνήμες και τα αισθήματα της. Αυτό ως καλλιτέχνη με δόνησε αληθινά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι: Τα δυο πρώτα ποιήματα έχουν μελοποιηθεί από τον Δημήτρη Μαραμή, διατηρώντας απαράλλαχτα τα λόγια και τους χαρακτηριστικούς τους ιδιωματισμούς. Το στοιχειό της Χάρμαινας είναι από τους λαϊκούς θρύλους, που έχουν διασωθεί μέσω του προφορικού λόγου. Για την ιστορία αυτή, το πρωτότυπο λιμπρέτο έχει γράψει ο ποιητής Σωτήρης Τριβιζάς.
