Ο “Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος” στο Θέατρο Σημείο σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Διαμαντή

29 Οκτωβρίου 2020
10:08 πμ

Ο Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος ποτέ πριν δεν υπήρξε τόσο κοντά.

Το 1932, ο Άλντους Χάξλεϊ, ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς του 20ου αιώνα, εκδίδει ένα βιβλίο που επρόκειτο να χαρακτηριστεί προφητικό: τον Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο.

Πρόκειται για ένα δυστοπικό μυθιστόρημα, το πρώτο του είδους του· περιγράφει μια εφιαλτική κοινωνία χτισμένη με ονειρικά, θα λέγαμε, υλικά.
Οι άνθρωποι του Θαυμαστού Καινούργιου Κόσμου, χάρη στις προόδους της τεχνολογίας και της επιστήμης, έχουν κερδίσει την απόλυτη ευτυχία, προσωπική και συλλογική, μ’ αντάλλαγμα όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που συγκροτούν την ανθρώπινη φύση: την μητρότητα, τον έρωτα, τα συναισθήματα, την ελευθερία της σκέψης, την προσωπικότητα.

Αυτή η κατάσταση δεν είναι άνωθεν επιβεβλημένη από κάποια σκοτεινή δεσποτική ελίτ, αλλά αποτελεί προϊόν ελεύθερης επιλογής των ίδιων των ανθρώπων.

Όντας προικισμένος μ’ εξαιρετική ευρυμάθεια και διορατικότητα, ο Χάξλεϊ έβλεπε πως οι άνθρωποι είναι διατεθειμένοι να θυσιάσουν κι αυτήν ακόμα την ανθρώπινή τους ιδιότητα στο αέναο κυνήγι της ευτυχίας. Αυτή του η παρατήρηση -που επιβεβαιώνεται στην πολύπλοκη εποχή μας, περισσότερο από ποτέ- κατέστησε τον Χάξλεϊ, στα μάτια όλων, πραγματικό προφήτη.

Η παράσταση εξετάζει το δίπολο ουτοπίας και δυστοπίας. Εμπνέεται τόσο από το κείμενο του Χάξλεϊ, όσο και από την ίδια την προσωπικότητά του, στοιχεία της οποίας δανείζεται για να δημιουργήσει την Γυναίκα: προφήτισσα ή μητέρα, ερωμένη ή βασίλισσα των μυρμηγκιών, αυτή οραματίζεται τον Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο, το επόμενο επίπεδο στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, προσδοκώντας τη λύτρωση από τους πειρασμούς και τις απογοητεύσεις που επιβάλλει η ζωή στην εύθραυστη σημερινή ανθρώπινη φύση.

Η Γυναίκα της παράστασης δεν αποτελεί ούτε υποκατάστατο του Χάξλεϊ, ούτε χαρακτήρα του μυθιστορήματός του, ούτε αρχέτυπο, ούτε σύμβολο.

Σμιλεμένη με τα υλικά της ζωής, διαβρωμένη από τις χαρές και τις λύπες της ύπαρξης, τραυματισμένη από τον έρωτα, δυνατή λόγω των εμπειριών της, είναι μια πραγματική γυναίκα, απολύτως μοναδική κι ανεπανάληπτη: είναι η μάνα που θα γεννήσει το μέλλον.
Είναι η δεύτερη φορά που ο νεαρός σκηνοθέτης Αλέξανδρος Διαμαντής καταπιάνεται με τον Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο του Χάξλεϊ.

Τον ανέβασε τον περασμένο Μάρτιο στην ίδια σκηνή, χωρίς να προλάβει όμως να ολοκληρώσει τότε τον κύκλο των παραστάσεων, εξ αιτίας της πανδημίας COVID-19. Κατά το διάστημα που μεσολάβησε, οι ιδέες που γέννησαν εκείνη την παράσταση, απέκτησαν μια νέα διάσταση, ιδωμένες υπό το πρίσμα συνθηκών απολύτως ανεπανάληπτων στην παγκόσμια ιστορία.

Η αισθητική γλώσσα της νέας προσέγγισης είναι εξαιρετικά φιλόδοξη: εκκινώντας από τη ρομαντική ιδέα του συνολικού έργου τέχνης, ο σκηνοθέτης εξετάζει τα όρια μεταξύ τριών διαφορετικών τεχνών: του θεάτρου, της μουσικής και των εικαστικών. Επιδιώκει έτσι να δημιουργήσει μια ολοκληρωτική αισθητική εμπειρία που να απευθύνεται εξίσου σ’ όλες τις αισθήσεις του θεατή.

Τον ρόλο της Γυναίκας υποδύεται η πολυσχιδής ηθοποιός και βραβευμένη συγγραφέας Δανάη Παπουτσή, που κινείται πάντοτε στην πρώτη γραμμή της πρωτοπορίας, μετρώντας συνεργασίες με μερικούς από τους πιο καινοτόμους σκηνοθέτες του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου (Ρούλα Πατεράκη, Μάρθα Φριντζήλα, Κώστας Ζάππας κ.α.).

Ο ανερχόμενος εικαστικός Γιώργος Σταματάκης μετατρέπει την θεατρική σκηνή σ’ ένα αμιγώς ζωγραφικό περιβάλλον, ενσωματώνοντας στη σύνθεσή του στοιχεία από τον ιαπωνικό πολιτισμό που γνωρίζει καλά: ο Σταματάκης δραστηριοποιείται στην Ιαπωνία, συνεργαζόμενος με φορείς όπως η K Gallery του Τόκυο, το Μουσείο Sumida Hokusai και το διεθνές φεστιβάλ Tokyo-Tokyo.

Αναλόγως ο μουσικός Ιάσωνας Wastor, που παρά το νεαρό της ηλικίας του έχει ήδη μια αξιόλογη πορεία στην διεθνή τζαζ σκηνή, συνεργαζόμενος με χώρους όπως το Birdland Jazz Club και το Blue Note της Νέας Υόρκης και όντας μέλος του George Kontrafouris Trio, συμπράττει επί σκηνής με την ηθοποιό και δημιουργεί ένα σύγχρονο ηχητικό τοπίο που δρα όχι απλώς ως soundtrack, αλλά ως μια προφητεία για τη μουσική του μέλλοντος.

Ο Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος στο Θέατρο Σημείο είναι ένα απολύτως σύγχρονο καλλιτεχνικό συμβάν. Συμμετέχει στην πιο επίκαιρη συζήτηση της εποχής μας: ποιο θα είναι το μέλλον της ανθρωπότητας, τώρα πια; -και ποιο θα είναι το μέλλον της Τέχνης;