ADOLESCENCE
Θύματα και θύτες
« Και γω κακά χερόβολα*, κι εσύ κακά δεμάτια»
Γράφει η Τιτίκα-Μαρία Σαράτση
Πριν, το μοιραίο εκείνο πρωϊνό του 1831, ο Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης πυροβολήσει τον Ιωάννη Καποδίστρια λέγεται ότι του είπε την παραπάνω παροιμία.. Ίσως. Δηλαδή «και εσύ κάνεις κακό και εγώ σου απαντώ με κακό».
Η φράση αυτή ήρθε αυτόματα στο νου μου, όταν παρακολούθησα την σειρά του Philip Barantini που έκανε γονείς και εκπαιδευτικούς και όχι μόνο να προβληματιστούν διεθνώς.
Ο σκηνοθέτης Philip Barantini δεν φλυαρεί. Είναι λακωνικός και ουσιώδης. Ολοκληρώνει τη σειρά σε τέσσερα επεισόδια. Ούτε μια σκηνή, κυρίως με μονοπλάνα, δεν περισσεύει.
Βρισκόμαστε στη σύγχρονη Αγγλία. Ο Τζέιμι, ένας 13χρονος έφηβος κατηγορείται ότι δολοφόνησε με επτά μαχαιριές τη συμμαθήτριά του Κέϊτι σε ένα χώρο στάθμευσης. Τα στοιχεία, αν και όχι επαρκή, είναι αδιάσειστα. Ο Τζέϊμι έχει καταγραφεί από τις κάμερες ασφαλείας να μαχαιρώνει την Κέϊτι αφού την έχει ακολουθήσει. Από την πρώτη στιγμή καταλαβαίνουμε ότι είναι ένοχος γιατί μόλις η αστυνομία εισβάλει στο σπίτι του για να τον συλλάβει ψελλίζει κλαίγοντας «Δεν το έκανα» πριν καν οι αστυνομικοί να αναφέρουν το λόγο της σύλληψής του. Ταυτόχρονα φωνάζει συνεχώς τον πατέρα του.
Ο πατέρας. Ο πατέρας είναι ένας τεχνικός που επισκευάζει τουαλέτες. Έχοντας κακοποιηθεί από τον πατέρα του που τον χτυπούσε για να τον τιμωρήσει έχει υποσχεθεί στον εαυτό του να μην κάνει το ίδιο στα παιδιά του. Όμως, διαπιστώνοντας ότι ο Τζέϊμι δεν είναι αθλητικός τύπος, αλλά αντίθετα του αρέσει να ζωγραφίζει προσπαθεί ανεπιτυχώς να τον κατευθύνει στο ποδόσφαιρο και στην πυγμαχία υποβάλλοντας τον γιό του στην ταπείνωση των λοιδοριών από το «κοινό» για τις ανεπιτυχείς προσπάθειές του. Δεν συζητά το θέμα με το γιό του. Απλά αποστρέφει το βλέμμα όταν ο γιός του αποτυγχάνει. Όταν ο γιος του του ζητάει υπολογιστή, του τον αγοράζει και δεν ελέγχει ούτε μια στιγμή τι βλέπει ώρες ολόκληρες κλεισμένος στο δωμάτιό του ως αργά το βράδυ. Άλλωστε ο Τζέϊμι δεν δίνει αφορμές. Είναι καλό παιδί και καλός μαθητής.
Ο αστυνομικός. Ο αστυνομικός που έχει αναλάβει την έρευνα δεν έχει αδιάσειστα στοιχεία εκτός από τα βίντεο που δείχνουν την μοιραία διαδρομή του μικρού που ακολουθεί την Κέϊτι και το καθοριστικό που τον δείχνει να τη μαχαιρώνει. Του λείπει το όπλο του εγκλήματος και κυρίως του λείπει το κίνητρο .Όμως, ως από μηχανής θεός ο γιός του που από μια μοιραία σύμπτωση πηγαίνει στο ίδιο σχολείο και είναι και αυτός θύμα εκφοβισμού τον εισάγει στα μυστικά των ιμότζι. Του εξηγεί ότι στη γλώσσα που επικοινωνούν στο Instagram οι μαθητές του σχολείου τα ιμότζι δεν έχουν τη συνήθη σημασία αλλά είναι ένας κώδικας επιδοκιμασίας, ειρωνείας και εκφοβισμού ανάλογα με το χρώμα και το σχήμα. Έτσι αποκαλύπτεται ότι η Κέϊτι ειρωνευόταν τον Τζέϊμι με σχόλια και τα ανάλογα ιμότζι κατατάσσοντάς τον στην κατηγορία των αγοριών της «ακούσιας αγαμίας», των μη ελκυστικών και αμφίβολης «αρρενωπότητας». Ουσιαστικά η Κέϊτι ταπεινώνει και εκφοβίζει συστηματικά τον Τζέϊμι και επισύρει την οργή της «ανδρόσφαιρας», των αγοριών που κρίνουν ότι πρέπει να αντιδράσουν ανάλογα. Δεν είναι όμως όλοι ικανοί για φόνο. Τον ρόλο αυτό θα αναλάβει ο Τζέϊμι, αυτός θα φέρει τα κακά δεμάτια ως εκδίκηση στα κακά χερόβολα της συμμαθήτριάς του και τελικά θα την δολοφονήσει με επτά μαχαιριές αφού βρει το μαχαίρι από έναν φίλο του.
Η ψυχολόγος. Ενόψει της δίκης Τζέϊμι μεταφέρεται σε ένα Κέντρο Αγωγής Ανηλίκων, όπου τον επισκέπτεται μια κλινική ψυχολόγος προκειμένου να αξιολογήσει τι καταλαβαίνει και τι δεν καταλαβαίνει ο νεαρός, αν έχει επίγνωση της πράξης του και των συνεπειών της. Από τα ξεσπάσματα του Τζέϊμι εντοπίζει την βία που είναι εγκλωβισμένη μέσα στην ψυχή του και εκδηλώνεται όταν σε συγκεκριμένες στιγμές πιέζεται. Ταυτόχρονα αντιλαμβάνεται ότι ο νεαρός δεν αισθανόταν «ασφαλής» στο «κανονικό» του σπίτι και ότι επιζήτησε την ασφάλεια και την ελευθερία στον αχανή κόσμο του διαδικτύου. Εκεί μπορεί να δράσει όπως θέλει. Όμως όταν η Κέϊτι τον απορρίπτει και ουσιαστικά τον εκθέτει στα μάτια της «κοινότητας» του Instagram αποφασίζει να εκδικηθεί.
Θα μπορούσαμε να αναλύουμε σε σελίδες πολλές το πόσο μπλοκαρισμένες είναι οι ανθρώπινες σχέσεις στη σειρά.. Η μητέρα του Τζέϊμι ανησυχεί που θα του πάρουν αίμα «επειδή ο γιός της φοβάται τις βελόνες». Ο γιός της που δολοφόνησε με επτά μαχαιριές τη συμμαθήτριά του φοβόταν τις βελόνες. Είναι σαφές ότι ούτε αυτή, αλλά ούτε και οι καθηγητές του Τζέϊμι μπήκαν στον κόπο να ανακαλύψουν τι ακριβώς συνέβαινε στον κόσμο των παιδιών. Είναι σαφές ότι η μητέρα του τον αγαπά. Όμως δεν ανησυχεί για τις ατελείωτες ώρες που περνά ο γιός της μπροστά στον υπολογιστή. Ο Τζέϊμι είναι καλό παιδί και καλός μαθητής.
Ο Barantini θέτει ζωτικά ερωτήματα. Ερωτήματα για την οικογένεια και την εκπαίδευση. Ερωτήματα για την «κανονικότητα». Ερωτήματα για το διαδίκτυο. Για τη χρήση και την κατάχρησή του από τους εφήβους και όχι μόνο. Το σπουδαιότερο: θέτει ερωτήματα για τις ανθρώπινες σχέσεις και την σύγχρονη ψηφιακή πραγματικότητα. Για την ανικανότητα και την αδιαφορία του “ενήλικου¨ κόσμου να προετοιμάσει τα παιδιά που μπαίνουν στην εφηβεία και να τα προφυλάξει. Η ερμηνεία του Owen Coopper που υποδύεται τον Τζέϊμι είναι έξοχη.. Όπως και όλων των συντελεστών. Πρόκειται για εξαιρετική σειρά που οφείλουμε να δούμε όλοι….
*χερόβολο ουδέτερο. (λαϊκότροπο) μια δέσμη από στάχυα (ή από στελέχη άλλων φυτών), όσα μπορούν να κρατηθούν από ένα χέρι .
Η Τιτίκα Μαρία Σαράτση είναι φιλόλογος και δημοσιογράφος
