Απόψε, στη σκηνή της Eurovision, το τραγούδι «Αστερομάτα» έρχεται να μας υπενθυμίσει, με τρόπο ποιητικό αλλά και σπαρακτικό, ότι όσο ο πόλεμος συνεχίζει να κατατρώει τον κόσμο, η τέχνη, και ειδικά η μουσική, θα παραμένει το τελευταίο καταφύγιο της ελπίδας και της ανθρωπιάς. Και ίσως γι’ αυτό να είναι και το πιο επίκαιρο τραγούδι του διαγωνισμού.
Η «Αστερομάτα», με τον ονειρικό τίτλο και την συνταρακτική ερμηνεία της Klavdias, δεν είναι απλώς ένα τραγούδι. Είναι μια προσευχή, μια κραυγή που ταξιδεύει πάνω από τα ερείπια της Γάζας, της Ουκρανίας, της Κύπρου, ζητώντας να σταματήσει η σιωπή που επιβάλλουν τα όπλα. Τα λόγια και η ατμόσφαιρα του τραγουδιού δεν παραπέμπουν σε κάποιο συγκεκριμένο πόλεμο – κι όμως, μιλούν για όλους. Γιατί η ανθρώπινη οδύνη δεν έχει εθνικότητα, και το δάκρυ μιας μάνας από το Χάρκοβο, μιας μάνας που έχασε το παιδί της στο Festival Supernova στο Ισραήλ, δεν διαφέρει από εκείνο της Κύπριας, της Ποντίας και της Αρμένισσας μάνας.
Η ιστορία της Eurovision εξάλλου, έχει καταγράψει πολλά τέτοια τραγούδια-κραυγές τα οποία αγνοήθηκαν ή ακόμα ξεσήκωσαν θύελλες αντιδράσεων. Στην ελληνική μνήμη, το «Παναγία μου, Παναγία μου» της Μαρίζας Κωχ, που ακούστηκε στη Eurovision του 1976, αποτελεί σημείο αναφοράς. Ήταν η απάντηση του ελληνικού λαού – και ειδικά των Κυπρίων – στην τουρκική εισβολή του 1974 και στις χιλιάδες γυναίκες που έμειναν πίσω, με μια φωτογραφία στα χέρια, να ψάχνουν για τα παιδιά τους. Ένα τραγούδι που δεν έψαχνε νίκη στον διαγωνισμό, αλλά δικαίωση και φωνή.
Η συνέχεια της ιστορίας της Κύπρου, οι αγνοούμενοι, οι προσφυγές, η εθνική μνήμη που πληγώνει, συνδέονται αναπόφευκτα με το σήμερα. Όταν κοιτά κανείς τον χάρτη των σύγχρονων συγκρούσεων – στη Γάζα, στην Ουκρανία, στη Συρία – βλέπει επαναλαμβανόμενες εικόνες. Κατεστραμμένα σπίτια, παιδιά σε καταφύγια, μάνες σε απόγνωση. Η Eurovision μπορεί να μοιάζει με ένα φαντασμαγορικό πανηγύρι, αλλά τα τραγούδια σαν το «Αστερομάτα» έρχονται για να ταράξουν τα νερά και να θυμίσουν πως δεν μπορούμε να κρυφτούμε πίσω από τα φώτα, όσο υπάρχουν άνθρωποι που σκοτώνονται!
Το τραγούδι δεν καταγγέλλει. Δεν φωνάζει. Δεν θυμώνει. Αλλά στέκεται σαν βλέμμα παιδιού που κοιτάζει τον ουρανό και αναρωτιέται γιατί πέφτουν βόμβες και όχι αστέρια. Μπορεί να μην αλλάξει τον κόσμο. Αλλά θα αλλάξει για λίγο τον τρόπο που τον βλέπουμε. Και αυτό, για μια βραδιά, μπορεί να είναι αρκετό.
Όσο υπάρχουν πόλεμοι, όσο τα νανουρίσματα σβήνονται από τις σειρήνες, όσο οι στίχοι γράφονται με αίμα, τόσο θα υπάρχει χώρος στη μουσική για τραγούδια σαν την «Αστερομάτα». Γιατί αυτά δεν τραγουδιούνται απλώς – βιώνονται. Όσο για τους Ευρωπαίους που δεν αναγνωρίζουν τι σημαίνει ΠΟΛΕΜΟΣ, ανεξαρτήτως ότι μέσα σε εκατό χρόνια αιματοκύλισαν την Ευρώπη πολλές φορές, αντιλαμβάνομαι ότι η ψυχή τους δεν είναι καμωμένη για να αισθάνεται αλλά για να εκδικείται..
Καλή επιτυχία Ελλάδα! Για μας τους κάποιους, η Αστερομάτα θα είναι αυτό το διαφορετικό που κάποια στιγμή θα σώσει την συνείδηση…
