Η απόρριψη του άρθρου μου από το Facebook, που δημοσίευσε σήμερα το aVecnews.gr με τον τίτλο «Αστερομάτα και η διαχρονική φωνή της ειρήνης στη σκηνή της Eurovision» , με την αιτιολογία παραβίασης των κοινοτικών κανονισμών, εγείρει σοβαρά ερωτήματα για το πώς οι αλγόριθμοι – και οι πολιτικές πίσω από αυτούς – διαχειρίζονται ευαίσθητα θέματα όπως ο πόλεμος, η ειρήνη, η ιστορική μνήμη και η έκφραση μέσω της τέχνης.
Το εν λόγω άρθρο δεν περιείχε προτροπές βίας, δεν ενίσχυε μίσος, δεν υιοθετούσε εμπρηστική ρητορική, ούτε διέδιδε παραπληροφόρηση, όπως θεώρησε το Facebook. Αντίθετα, επιχειρούσε να αναδείξει τη διαχρονικότητα του ανθρώπινου πόνου που προκαλείται από τον πόλεμο, από την Κύπρο του 1974 έως τη Γάζα και την Ουκρανία του σήμερα, μέσα από το φίλτρο της μουσικής και της πολιτιστικής έκφρασης.
Κι όμως, το άρθρο πιθανόν ενόχλησε για έναν από τους εξής λόγους:
- Αναφορά σε σύγχρονες συγκρούσεις (όπως η Γάζα ή η Ουκρανία), που πολλές πλατφόρμες θεωρούν “ευαίσθητα θέματα” και φιλτράρουν αυστηρά, υπό τον φόβο πρόκλησης πολιτικής ή διπλωματικής έντασης.
- Μνεία ιστορικών γεγονότων (όπως η τουρκική εισβολή στην Κύπρο) που εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο πολιτικής διαμάχης και μπορούν να ερμηνευτούν ως “πολιτική τοποθέτηση”.
- Συγκινησιακή φόρτιση σε θέματα πολέμου και απώλειας, που μπορεί να θεωρηθούν από τον αλγόριθμο ή τις πολιτικές “περιεχόμενο που προκαλεί δυσφορία”.
Αν αυτά θεωρούνται παραβιάσεις, τότε το πρόβλημα δεν είναι το άρθρο, αλλά το πώς ορίζεται η ουδετερότητα στον δημόσιο διάλογο. Γιατί αν το να μιλήσεις για την απώλεια μιας μητέρας στην Κύπρο, για ένα παιδί που μεγαλώνει σε ένα καταφύγιο στην Ουκρανία ή για το βλέμμα μιας τραγουδίστριας που υψώνει τη φωνή της για ειρήνη, θεωρείται «επικίνδυνο περιεχόμενο», τότε έχουμε αποτύχει όχι μόνο στην πολιτική ορθότητα, αλλά και στην ηθική της τεχνολογίας.
Η τέχνη και ιδίως το τραγούδι, πάντα υπήρξε όχημα έκφρασης των λαών όταν οι κυβερνήσεις σιωπούσαν. Το να της στερείς τη φωνή στο όνομα «κανονισμών κοινότητας», δεν προστατεύει καμία κοινότητα. Αντίθετα, ενισχύει τη σιωπή. Και η σιωπή, όπως και ο φόβος, είναι σύμμαχοι της βίας, όχι της ειρήνης.
Η απάντηση δεν μπορεί να είναι η φίμωση. Η απάντηση είναι περισσότερη κατανόηση, περισσότερη ενσυναίσθηση, περισσότερη ελευθερία λόγου – όχι λιγότερη.
