Καθώς πλησιάζουν οι εορταστικές ημέρες και οι κουζίνες αρχίζουν να πλημμυρίζουν με αρώματα κανέλας, πορτοκαλιού και μελιού, οι νοικοκυρές σε όλη την Ελλάδα ετοιμάζονται για τα παραδοσιακά γλυκά των Χριστουγέννων. Ανάμεσά τους, τα μελομακάρονα κατέχουν πάντα ξεχωριστή θέση: ζεστά, μελωμένα, αρωματικά και βαθιά συνδεδεμένα με την ελληνική παράδοση.
Η Μαίρη Παναγάκου μάς μιλά για την ιστορία τους και μας προσφέρει μια αυθεντική, νόστιμη συνταγή που περνά από γενιά σε γενιά.
Η ιστορία των μελομακάρονων
Τα μελομακάρονα, αν και ακούγοντας το όνομά τους θα μπορούσε κανείς να τα συνδέσει με την ιταλική λέξη μακαρόνι, έχουν καθαρά ελληνικές ρίζες. Η «μακαρωνία» στα μεσαιωνικά ελληνικά ήταν το νεκρώσιμο δείπνο με βάση τα ζυμαρικά, όπου «μακάριζαν» τον νεκρό. Η λέξη αυτή με τη σειρά της προέρχεται από την αρχαιοελληνική «μακαρία» — την «ψυχόπιτα», ένα κομμάτι άρτου στο σχήμα που θυμίζει το σημερινό μελομακάρονο.
Με το πέρασμα του χρόνου, όταν η «μακαρία» άρχισε να περιλούζεται με μέλι, προέκυψε το γνωστό σε όλους μας «μελομακάρονο»: μέλι + μακαρία. Η γλυκιά αυτή εκδοχή καθιερώθηκε ιδιαίτερα στο εορταστικό δωδεκαήμερο, ενώ από τους Μικρασιάτες Έλληνες συναντούμε και την παραδοσιακή ονομασία «φοινίκια».
Από εκεί και πέρα, ο όρος «μακαρωνία» πέρασε στους Λατίνους και στους Ιταλούς ως maccarone και κατέληξε να σημαίνει το γνωστό μας μακαρόνι. Στον ευρωπαϊκό Βορρά, από τον Μεσαίωνα μέχρι και σήμερα, συναντάμε το macaroon, ένα μικρό αμυγδαλωτό μπισκότο που εξελίχθηκε στο διάσημο πλέον «μακαρόν».
Κι όμως, η αρχή όλων βρίσκεται στο ταπεινό, μελένιο ελληνικό μελομακάρονο.
Παραδοσιακή συνταγή για μελομακάρονα της Μαίρης Παναγάκου
Υλικά
-
2 φλ. τσ. ηλιέλαιο
-
1 φλ. τσ. ελαιόλαδο
-
1 ½ φλ. τσ. ζάχαρη
-
Χυμός και ξύσμα από 1 πορτοκάλι
-
Από 1 κ.γλ. κοφτό: κανέλα, γαρύφαλο, μοσχοκάρυδο
-
1 μικρή φιάλη σόδα
-
12 φλ. τσ. αλεύρι γ.ο.χ.
-
1 κ.σ. κοφτή σόδα
Για το σιρόπι:
-
2 φλ. τσ. μέλι
-
2 φλ. τσ. ζάχαρη
-
2 φλ. τσ. νερό
-
Καρύδια ψιλοκομμένα για πασπάλισμα
Τρόπος παρασκευής
1. Προετοιμασία του μείγματος
Αναμειγνύετε όλα τα υλικά εκτός από το αλεύρι και τη σόδα. Χτυπάτε το μείγμα στο μπλέντερ για 1 λεπτό ή το δουλεύετε με ξύλινη κουτάλα.
2. Ζύμωμα
Κοσκινίζετε το μισό αλεύρι μαζί με τη σόδα και το προσθέτετε τμηματικά στο μείγμα, ανακατεύοντας μέχρι να δημιουργηθεί λείος χυλός. Στη συνέχεια, ρίχνετε όσο από το υπόλοιπο αλεύρι χρειαστεί, ώστε να έχετε μια μάλλον σφιχτή ζύμη. Σκεπάζετε τη ζύμη με πετσέτα και την αφήνετε σε χλιαρό μέρος για 3–4 ώρες.
3. Πλάσιμο και ψήσιμο
Ξαναζυμώνετε ελαφρά, πλάθετε τα μελομακάρονα και τα ψήνετε στους 170°C (αντιστάσεις) για περίπου 20 λεπτά.
4. Σιρόπιασμα
Βράζετε για 3 λεπτά το μέλι, τη ζάχαρη και το νερό, αφαιρώντας τον αφρό. Μόλις το σιρόπι «δέσει» ελαφρά, ρίχνετε λίγα λίγα τα μελομακάρονα, τα γυρίζετε γρήγορα να μελωθούν και τα βγάζετε με τρυπητή κουτάλα.
Τα τοποθετείτε σε πιατέλα και τα πασπαλίζετε με χοντροτριμμένα καρύδια.
