Την Τρίτη 22 Ιουλίου 2025, στις 13:20, ξέσπασε πυρκαγιά στον Φενεό. Μέχρι τις 23 Ιουλίου, είχαν καεί 11.460 στρέμματα, με τη μισή περίπου έκταση να αφορά δάση Κεφαλληνιακής Ελάτης, ένα είδος που δεν μπορεί να αναγεννηθεί φυσικά μετά από πυρκαγιά.
Η φωτιά έχει πλήξει σοβαρά δύο περιοχές του δικτύου Natura 2000: το όρος Ζήρεια με 910 στρέμματα καμένης έκτασης και το όρος Ολίγυρτος με 4.860 στρέμματα. Πρόκειται για τη σοβαρότερη οικολογική καταστροφή της φετινής αντιπυρικής περιόδου μέχρι στιγμής . Μπορεί τα στρέμματα που θα έχει κάψει στο τέλος αυτή η πυρκαγιά να είναι λιγότερα από αυτά της Χίου, όμως στην περίπτωση του Φενεού κάηκε ελατόδασος. Κάθε δάσος ελάτης που χάνεται στη χώρα μας είναι μια πολύ σημαντική απώλεια.
Η πυρκαγιά ξεκίνησε από θερμές εργασίες με τροχό και ηλεκτροσυγκόλληση. Για την πρόκλησή της έχουν συλληφθεί και παραπεμφθεί στη Δικαιοσύνη δύο άτομα, στα οποία επιβλήθηκε πρόστιμο και προφυλακίστηκαν. Η αμέλεια αυτή πυροδότησε έναν καταστροφικό μηχανισμό.
Η φωτιά ανέπτυξε πυροεπαγωγική συμπεριφορά – ένα ακραίο φαινόμενο όπου η ίδια η καύση δημιουργεί έντονα ανοδικά ρεύματα, τροφοδοτείται από την εισροή αέρα και «αυτοενισχύεται». Οι συνθήκες ξηρασίας, οι υψηλές θερμοκρασίες και το έλλειμμα υγρασίας που είχαν προηγηθεί τα τελευταία χρόνια, οδήγησαν σε υψηλή ευφλεκτότητα της βλάστησης.
Δεν είναι όμως μόνο οι πυρκαγιές που πλήττουν τα ελληνικά ελατοδάση. Ισχυρό χτύπημα καταφέρνει στην ελάτη και η κλιματική αλλαγή μιας και οι υψηλές θερμοκρασίες και η ξηρασία προκαλούν θερμικό στρες στα έλατα, τα οποία στη συνέχεια προσβάλλονται και δευτερογενώς από έντομα. Αποτέλεσμα, να ξεραίνονται και να «νεκρώνονται» ολόκληρες περιοχές με ελατοδάση- βλ. Χελμός, Τζουμέρκα, Ελικώνας, κοιλάδα Αχελώου, Αγραφα.
Η αναγέννηση του καμένου δάσους στην μεγαλύτερη έκταση της πληγείσας περιοχής δεν μπορεί να γίνει μόνη της στη συγκεκριμένη περίπτωση. Χρειάζονται άμεσες παρεμβάσεις αποκατάστασης, με επιστημονική γνώση, τεχνητές φυτεύσεις και μακροχρόνια παρακολούθηση.
Η φύση μόλις έχασε ένα μοναδικό ελατοδάσος. Δεν πρέπει να χαθεί και η ευκαιρία να δράσουμε σωστά.
