Μόλις εννέα ημέρες πριν στηθούν οι κάλπες οι εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα είναι ραγδαίες καθώς δύο ελληνικές τράπεζες, η Alpha Bank και η Eurobank προσέφυγαν ταχύτερα από όσο αναμενόταν στον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας ELA (Emergency Liquidity Assistance) της Τράπεζας της Ελλάδος ζητώντας ρευστότητα άνω των 5 δισ. ευρώ. Μάλιστα τη Δευτέρα θα τις ακολουθήσουν Εθνική και Πειραιώς.
Οπως αναφέρει η Καθημερινή που έφερε στην επιφάνεια το θέμα, στον ELA αναμένεται να προσφύγουν και οι υπόλοιπες τράπεζες το προσεχές διάστημα, καθώς οι συνθήκες ρευστότητας επιδεινώνονται.
Σε ότι αφορά πάντως τα δύο πιστωτικά ιδρύματα που υπέβαλαν σχετικό αίτημα στην ΤτΕ θα αναμένουν την έγκριση του αιτήματός τους από την ΕΚΤ, κάτι που εκτιμάται ότι θα γίνει την επόμενη εβδομάδα. Ωστόσο η κίνηση αυτή των τραπεζών αποτυπώνει τις ολοένα και επιδεινούμενες συνθήκες.
Ο κυριότερος λόγος που φεύγουν οι καταθέσεις από τις τράπεζες είναι η πολιτική αστάθεια από τις πρόωρες εκλογές αλλά και από το ότι επανήλθε στην επιφάνεια το σενάριο της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ (Grexit).
Πέραν των άλλων παραγόντων που διαμορφώνουν πιεστικές χρηματοοικονομικές συνθήκες, όπως η κάλυψη των εκδόσεων εντόκων γραμματίων του Δημοσίου, οι ελληνικές τράπεζες επιβαρύνθηκαν με τη μείωση των καταθέσεων, ενώ υπέστησαν ακόμα ένα πλήγμα με την ελεύθερη πτώση του ευρώ έναντι του ελβετικού φράγκου.
Τι σημαίνει ο δανεισμός από τον ELA
Οι ελληνικές τράπεζες θα χρηματοδοτηθούν από τον ELA επειδή δεν έχουν άλλα ενέχυρα αποδεκτά από την ΕΚΤ, ώστε να χρηματοδοτηθούν απευθείας από τη Φρανκφούρτη. Κατά κανόνα μια τράπεζα καταφεύγει στον έκτακτο μηχανισμό όταν αντιμετωπίζει πρόβλημα ρευστότητας και δεν έχει καλής ποιότητας εγγυήσεις ώστε να αντλήσει ρευστότητα από τη βασική χρηματοδότηση της ΕΚΤ. Επίσης το ELA βαρύνεται με σημαντικά υψηλότερο κόστος. Το επιτόκιο στη βασική χρηματοδότηση είναι μόλις στο 0,05% ενώ μέσω του έκτακττου μηχανισμού ρευστότητας είναι πολλαπλάσιο στο 1,55%.
Πότε οι ελληνικές τράπεζες είχαν καταφύγει ξανά στον ELA
Οι ελληνικές τράπεζες το 2011 για να αντιμετωπίσουν τη μεγάλη φυγή των καταθέσεων, αλλά και το μπαράζ των υποβαθμίσεων του ελληνικού Δημοσίου (και των τραπεζών) που εξοβέλισε τους ελληνικούς τίτλους ως «μη επιλέξιμους» για την παροχή ρευστότητας από το ευρωσύστημα είχαν καταφύγει στον ELA.
Τον Μάιο του 2012, εξαιτίας της μεγάλης αβεβαιότητας που πυροδότησαν τότε οι εκλογές, οι εγχώριες τράπεζες άντλησαν μέσω ELA 124 δισ. ευρώ και κατάφεραν να αναχαιτίσουν τις άνευ προηγουμένου εκροές καταθέσεων.
Από τον Δεκέμβριο του 2012 ο ELA, και γενικότερα η εξάρτηση των εγχωρίων τραπεζών, άρχισε να μειώνεται, ενώ τον Μάιο του 2014 η εξάρτηση από τον ELA μηδενίστηκε.
Καταθέσεις 3 δισ. ευρώ έκαναν φτερά το Δεκέμβριο
Σε ό,τι αφορά τις καταθέσεις τον περασμένο Δεκέμβριο μειώθηκαν κατά 3 δισ. ευρώ, ενώ τον Ιανουάριο οι απώλειες συνεχίζονται, αλλά όπως σημειώνουν οι τράπεζες αντιμετωπίζονται. Ωστόσο μεγάλη πρόβλημα στη ρευστότητα προκαλούν και οι αλλεπάλληλες εκδόσεις εντόκων γραμματίων του ελληνικού Δημοσίου. Τον περασμένο Νοέμβριο το Δημόσιο άντλησε μέσω εντόκων 2,75 δισ. ευρώ, τον Δεκέμβριο 3,25 δισ. ευρώ ενώ μέχρι στιγμής τον Ιανουάριο 2,7 δισ. ευρώ.
