Σοφία Φιλιππίδου: Με το έργο του Γιώργου Χρονά, θα έρθεις αντιμέτωπος με την ποίηση και την τραγωδία της ζωής

Πολύπειρη ηθοποιός, με πολλές επιτυχημένες και καθορίστηκες ερμηνείες  στο θέατρο και την τηλεόραση. Η Σοφία Φιλιππίδου είναι από τις διακεκριμένες ηθοποιούς που γύρισαν την πλάτη στις μεγάλες σκηνές, αναζητώντας τη θέση της,  στην Τέχνη του Θεάτρου.

Αν και δεν θεωρεί τον εαυτό της σκηνοθέτη, τα τελευταία χρόνια έχει καθίσει στην καρέκλα του, ανεβάζοντας σπουδαία θεατρικά έργα.

Η Κυρία Φιλιππίδου ανήκει στο θέατρο και μας το αποδεικνύει κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή.  Με αφορμή το Διεθνές Φεστιβάλ Αναλόγιο, εμείς συναντήσαμε την αγαπημένη ηθοποιό και μιλήσαμε μαζί της για την παράσταση «Εμείς κορίτσια των δεκατριών- δεκατεσσάρων χρονών. Μια σημερινή ιστορία» του Γιώργου Χρονά που σκηνοθετεί και παίζει.

Ένα είναι το σίγουρο, ότι δε θα είναι μια συνηθισμένη παράσταση, και κρίμα που  θα παρουσιαστεί για μια μόνο φορά στο Θέατρο Τέχνης τη Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου στις 18:μμ.

συζήτηση στη Λαμπριάνα Κυριακού

ΛΚ: Στα πλαίσια του Διεθνούς Φεστιβάλ Αναλόγιο, σκηνοθετείτε κυρία Φιλιππίδου, το έργο του Γιώργου Χρονά, «Εμείς κορίτσια των δεκατριών- δεκατεσσάρων χρονών. Μια σημερινή ιστορία». Τι είναι αυτό που σας κέντρισε το ενδιαφέρον;

ΣΦ: Η αγάπη μου και η μακροχρόνια φιλία μου με τον ποιητή – εκδότη Γιώργο Χρονά και η γοητεία που άσκησε πάνω μου το συγκεκριμένο  έργο.

ΛΚ: Επειδή είναι άγνωστο έργο, θα ήθελα να πούμε στον αναγνώστη δυο λόγια για την υπόθεση;

ΣΦ:  Πρόκειται για μια «σημερινή» ιστορία ένα θεατρικό δραματικό κείμενο- σε ποιητική φόρμα. Το έργο κατά την γνώμη μου έχει  μοντέρνα φόρμα, μεγάλη θεατρικότητα και λυρικό προφορικό λόγο. Στις   σκηνικές οδηγίες του συγγραφέα,  το έργο χωρίζεται σε δυο μεγάλες σκηνές . Η πρώτη σκηνή είναι ο πάνω κόσμος και ο χορός  του πάνω κόσμου: Στο προαύλιο ενός εργοστασίου  μαζεύονται οι συμμαθήτριες -μια κόρης δεκατριών χρόνων που αυτοκτόνησε – για να κάνουν ένα μνημόσυνο στην κόρη. Έρχεται και η μάνα της κόρης.  Με αφορμή του μνημόσυνου λοιπόν μαθαίνουμε για την ζωή της μητέρας (πως κατέβηκε από το χωριό στην πόλη πως παντρεύτηκε πως πορεύτηκε με τον άντρα της για  την αδελφή της την οικογένεια της ) Στον πάνω κόσμο  ακούμε  τους λόγους που  οδήγησαν την κόρη στην αυτοκτονία. Εδώ μπαίνουν θέματα πολλά όπως η αξία της γνώσης σε ένα κόσμο όπου κυριαρχεί η αδικία, ο πόλεμος, η καταστροφή και ο θάνατος….κά.

Στην δεύτερη μεγάλη σκηνή του έργου εμφανίζονται οι νεκροί –ο θίασος του κάτω κόσμου, ανάπηροι, σκοτωμένοι, πληγωμένοι, περιθωριακοί.  Στον θίασο του κάτω κόσμου είναι και η Νεκρή Κόρη. Ο καθένας αφηγείται την δική του μικρή περιπέτεια της άμοιρης ζωής του….Το έργο κρατάει όσο το μνημόσυνο μετά ο θίασος του κάτω κόσμου επιστρέφει στην γη. Στο Χώμα. Γιατί είναι νόμος αυτής της τραγωδίας κάθε φορά που θα παίζεται να επιστρέφει η κόρη από τον Άδη.

ΛΚ: Με ποιαν πραγματικότητα θα έρθει αντιμέτωπος ο θεατής;

ΣΦ: Θα έρθει αντιμέτωπος με την ποίηση και την τραγωδία της ζωής. Ακριβώς αυτά είναι  τα θέματα που βάζει ο ποιητής Γιώργος Χρονας. Η ζωή  στον δρόμο, οι απλοί καθημερινοί  άνθρωποι και οι άλλοι  οι άγνωστοι  παντού στην ανθρωπότητα που έχουν άλλο «θεό» και άλλη «θρησκεία». Κυρίως όμως θα έρθουμε αντιμέτωποι με την  τραγωδία της γνώσης. Μπορούμε άραγε παρατηρώντας και γνωρίζοντας τον εαυτό μας και κατ επέκταση τον κόσμο γύρω μας να αρχίσουμε συνειδητά να δρούμε να αισθανόμαστε να σκεφτόμαστε να γινόμαστε κυρίαρχοι της ζωής μας; Οι μεγάλοι τραγικοί ποιητές βάζουν τους θεούς να παίζουν με τους ανθρώπους και τους κάνουν έρμαια της μοίρα τους.  Προσωπικά πιστεύω πως ο άνθρωπος μπορεί να απελευθερωθεί μέσα από την γνώση. Βέβαια η γνώση είναι απέραντη και μείς μόνο σπαράγματα μπορούμε να πάρουμε στην μικρή ζωή μας. Στο έργο η δεκατριάχρονη κόρη υψώνει την αμάθεια πάνω από την γνώση σε ένα κόσμο τόσο άδικο και τόσο «χαλασμένο» και με την αυτοκτονία- θυσία της, γίνεται τραγικό πρόσωπο.

ΛΚ: Ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές στο έργο του Χρονά;

ΣΦ: Η κόρη που αυτοκτόνησε στα δεκατρία της γιατί δεν πέρασε στις εξετάσεις από την πρώτη στην δευτέρα γυμνάσιου.  Η μάνα της, ο χορός του πάνω κόσμου και ο θίασος του κάτω κόσμου. Γριές, χτίστες ένα παιδί ένα αγόρι με ένα πόδι, βρέφη σε κουτιά από γάλα, αυτός που κοιμάται στον δρόμο, ένα κορίτσι με καμένο πρόσωπο …με λίγα λόγια πρωταγωνιστές είμαστε εμείς οι  καθημερινοί άνθρωποι, οι  πονεμένοι και οι σκοτεινές δυνάμεις που ταλανίζουν την ανθρωπότητα η απελπισία που μας τραβάει στο χώμα στην ακινησία και στον θάνατο. Είναι τελικά η γνώση αυτή που θα μας σώσει ή αυτό είναι ψέμα μια ουτοπία μια ψευδαίσθηση;

ΛΚ: Από την μεριά του σκηνοθέτη, πώς αποκωδικοποιείτε το έργο;

ΣΦ: Ο ρόλος μου σε αυτήν την περίπτωση είναι να συστήσω το θεατρικό έργο του Γιώργου Χρονα στο κοινό. Δηλαδή ο στόχος του φεστιβάλ είναι  να ακουστούν άπαιχτα θεατρικά έργα. Γι αυτό το έργο θα «ανέβει» με τα κείμενα στα χέρια. Ως σκηνοθέτης έχοντας υπόψιν μου τους όρους που θέτει η ίδια  μορφή μιας «παράστασης»  αναλογίου, φρόντισα να καταλάβω τον ποιητή και τα εργαλεία που χρησιμοποιεί για να φτιάξει την τραγωδία του. Περπάτησα στα μονοπάτια του μυαλού, της καρδιάς και της φαντασίας του και έψαξα να βρω τον ρυθμό, τον τόνο, την ένταση των συναισθημάτων και να αποκωδικοποιήσω την ποιητική του φόρμα και γλώσσα ώστε να περάσουμε με τον θίασο των νέων ηθοποιών εικόνες νοήματα και αισθήματα στο κοινό.

ΛΚ: Η σύγχρονη ελληνική γραφή και το σύγχρονο θέατρο λαμβάνουν από το κοινό την ανταπόκριση που τους αξίζει;

ΣΦ: Ναι η τελευταία εικοσαετία έχει αναδείξει Έλληνες συγγραφείς που είχαν μεγάλη ανταπόκριση. Το θέατρο αγαπάει το ελληνικό έργο και ο κόσμος πάντα ψάχνει κάτι ελληνικό που να τον ξαφνιάσει.  Είναι ο Δημήτρης Δημητριάδης, ο Γιώργος Μανιώτης οι αδελφοί Κωνσταντίνος και Αντώνης Κούφαλης, ο Παναγιώτης Μέντης,  ο Άκης Δήμου, ο Γιώργος Χρονάς ο Βαγγέλης Χατζηγιαννιδης,  Θανάσης Τριαρίδης, Βασιλης Κατσικονούρης  ο Τσιμάρας Τζανάτος και άλλοι πολλοί που ανέβασαν έργα τους και είχαν μεγάλη ανταπόκριση .Ίσως υπάρχουν και άλλοι πολλοί που να θέλουν να συστήσουν τα έργα τους. Όσοι το καταφέρουν κρίνονται από την κριτική και το κοινό.  Και από ότι ξέρω πολλοί ακόμη νέοι γράφουν και θα δούμε ίσως κι άλλα θεατρικά έργα να γεννιούνται με νέες φόρμες.

“{…}εγώ σαν αισιόδοξος άνθρωπος πιστεύω πως κάποτε

θα βρούμε τον χαμένο παράδεισο.”

---

 

ΛΚ: Έχουν μια ταυτότητα που θα κρατηθεί μες το χρόνο;

ΣΦ: Αυτοί όλοι που ανέφερα έχουν ναι, την προσωπική τους ταυτότητα και τον προσωπικό τρόπο γραφής . εγώ θα καταλάβαινα τα κείμενα τους ακόμη κι αν δεν είχαν υπογραφή. Και ναι, σίγουρα όλοι θα κρατηθούν στον χρόνο και θα παίζονται και θα ξαναπαίζονται. Έργα που κάναν μεγάλη επιτυχία στο κοινό πάντα θα τα αναζητάμε όπως αναζητάμε τους νεοέλληνες συγγραφείς και τους συγγραφείς άλλων δεκαετιών.

ΛΚ: Κυρία Φιλιππίδου «τι μας γίνηκε, τι μας συνέβη, και χαθήκαμε στο σκότος»;

ΣΦ: Δεν νοιώθω έτσι δεν αισθάνομαι να χάθηκα στο σκοτάδι. Στιγμές στιγμές ναι χάθηκα και εγώ αλλα ξαναβρήκα τον δρόμο μου.  Υπάρχει ένα πνευματικό φως που είναι η πυξίδα μου.  Είμαι πάντα στραμμένη προς αυτό  και προς την αλήθεια και αυτήν κυνηγάω με πίστη και αφοσίωση. Ναι σίγουρα υπάρχει μια σύγχυση, ένα χάος, ένας λαβύρινθος… – από παλιά πάντα έτσι ήταν νομίζω- και ναι, νοιώθω και εγώ τον εγκλωβισμό και το αδιέξοδο  αλλά αυτό δεν με εμποδίζει μέσα στην αφόρητη πίεση να βρίσκω χαραμάδες από όπου περνάει το φως και τρόπους να δημιουργώ στο μέτρο που μπορώ. Προσπαθώ να βρω την άκρη και νομίζω πως δεν είμαι μόνη μου. Καταλαβαίνω τι εννοείται. Υπάρχει πολύς κόσμος στριμωγμένος άγρια  στην αμάθεια στην φτώχεια στο σκοτάδι της ανέχειας παγκοσμίως και πολλά άλυτα προβλήματα…Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε ούτε εμείς οι κάπως πιο τυχεροί  ούτε αυτοί που κυβερνάνε τον κόσμο.

ΛΚ: Τι σας τρομάζει πιο πολύ στις μέρες μας;

ΣΦ: Με τρομάζει ότι τα πράγματα αλλάζουν με ένα ρυθμό αργό και πένθιμο από την μια μεριά  και ταυτόχρονα  κάποια άλλα αλλάξαν με ταχύτητα φωτός. Τα έχω χαμένα. Πως γίνεται να είμαστε ικανοί για το καλύτερο και το χειρότερο. Να βλέπουμε την κορύφωση προς τα σπουδαία και τα μεγάλα και μαζί  την πτώση  στα πιο χαμηλά τα πιο χαμερπή τα πιο χυδαία και ποταπά. Η φύση του ανθρώπου είναι άβυσσος!

ΛΚ: Αυτός ο κόσμος θα γίνει ποτέ καλύτερος κυρία Φιλιππίδου;

ΣΦ:  Αυτό είναι μια ουτοπία που απασχολεί τους φιλοσόφους από την αρχαιότητα. Γι αυτό και οι αναζητήσεις και οι έρευνες και τα μεγάλα έργα…εγώ σαν αισιόδοξος άνθρωπος πιστεύω πως κάποτε θα βρούμε τον χαμένο παράδεισο. Την παιδική μας χαρά και αθωότητα. Γιατί τι άλλο είναι ο χαμένος Παράδεισος παρά το παιδί μέσα μας!