Φινέτσα. Και στυλ. Κίνηση σχεδόν χορογραφημένη. Επί σκηνής. Φίλος πιστός, συνάδελφος αγαπητός, συνεργάτης καλός. Στα παρασκήνια. Ανθρωπος ευγενικός, ευχάριστος, με καλλιέργεια και μόρφωση, με ήθος και πιστεύω που ακολούθησε έως το τέλος του. Στη ζωή.
(φώτογραφια) Ο Βασίλης Τσιβιλίκας στον «Ασυλλόγιστο», Θέατρο «Περοκέ» 2005
Γράφει η Αντιγόνη Κάραλη
Ο Βασίλης Τσιβιλίκας έφυγε ξαφνικά. Αναπάντεχα. Τα ξημερώματα της Πέμπτης. Eνιωσε έντονο πόνο στον θώρακα. Η καρδιά του σταμάτησε κατά τη μεταφορά του στο Σισμανόγλειο. Οι νοσηλευτές στο ασθενοφόρο προσπάθησαν να τον επαναφέρουν στη ζωή, έδωσαν μάχη επί 40 λεπτά μαζί με τους γιατρούς του νοσοκομείου, αλλά δεν τα κατάφεραν.
Να πεθάνει όρθιος, στο σανίδι, ευχόταν και η μοίρα νομίζεις ότι δεν θέλησε να του χαλάσει χατίρι. Συνέχιζε για δεύτερη χρονιά στον «Ακάδημο» την επιτυχία «Ζωή ποδήλατο» του Ντ. Φρίμαν, παράσταση που έπαιζε και στο θέατρο «Αυλαία» του Πειραιά. Η αυλαία που έπεσε, στα 70 του χρόνια, μετά από 47 χρόνια στη σκηνή, ήταν η τελευταία.
Ο Βασίλης Τσιβιλίκας γεννήθηκε το 1942 στη Θεσσαλονίκη. Ηταν το μοναδικό αγόρι της οικογένειάς του και μεγαλύτερος από τις δύο αδελφές του. Ο πατέρας του, ως καταστηματάρχης, κατάφερε να εξασφαλίσει μία άνετη ζωή στην οικογένειά του. Φοίτησε στο Κολέγιο της Θεσσαλονίκης. Εκεί οι καθηγητές του τον παρότρυναν να ασχοληθεί με την υποκριτική, συμμετέχοντας αρχικά στη θεατρική ομάδα του σχολείου. Μετά την ολοκλήρωση των εγκύκλιων σπουδών του πέρασε στην Αγγλική Φιλολογία, την οποία όμως εγκατέλειψε για να κατεβεί στην Αθήνα και να ασχοληθεί επαγγελματικά πλέον με την ηθοποιία.
Μετά από μία αποτυχημένη προσπάθεια να εισαχθεί στο «Θέατρο Τέχνης», σπούδασε τελικά στη σχολή υποκριτικής του Πέλου Κατσέλη. Πραγματοποίησε την πρώτη του εμφάνιση στο «Θέατρο Νέας Ιωνίας» του Γιώργου Μιχαηλίδη, το 1965, στα έργα «Ενας γάμος» και «Εξω από την πόρτα».
Η Ελλη Λαμπέτη του έδωσε την επόμενη ευκαιρία της καριέρας του (1966-67), όταν ο Κάρολος Κουν τον καλεί στο «Θέατρο Τέχνης» για να παίξει στους θρυλικούς «Ορνιθες» (Λονδίνο, 1967). Αυτός ο Αριστοφάνης θα είναι και ο μοναδικός για τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες, αφού μόλις το 2009 θα ξανασυναντηθεί μαζί του στις «Θεσμοφοριάζουσες» (Μνησίλοχος) κι ύστερα στη Λυσιστράτη ως… Μυρίνη.
Με τον Γιώργο Κωνσταντίνου στις «Θεσμοφοριάζουσες», 2009
Ρόλος σκαμπρόζικος κι «ανοιχτός» για να κάνει ο κωμικός τις όποιες σκηνικές… ατασθαλίες προς τέρψιν του κοινού. Ωστόσο ο Βασίλης Τσιβιλίκας, εκτός του ότι οποιοδήποτε ρόλο κι αν έπαιζε είχε τον τρόπο να τον κάνει δικό του, δεν ήταν ο τύπος του καλλιτέχνη που θα επιζητούσε το εύκολο γέλιο. Συνήθιζε να λέει ότι δεν είχε… μουντζώσει ποτέ στη σκηνή! Κι είναι γεγονός ότι, παρά το ότι υπηρέτησε με πίστη κι από άποψη την κωμωδία και την επιθεώρηση (πίστευε ότι το κοινό είχε ανάγκη το γέλιο), το έκανε με απόλυτο σεβασμό στους θεατές: απέφυγε τις βωμολοχίες και τα χοντροκομμένα αστεία. Οι ερμηνείες του διέθεταν κωμική φινέτσα και χάρη, ιδιαίτερο ύφος και ξεχωριστή κίνηση.
Υπηρέτησε το θέατρο με πάθος. Το λάτρευε. Ηταν η μεγάλη του αγάπη, πέρα από την οικογένειά του. Δεν μπορούσε και δεν ήθελε να φανταστεί τη ζωή του έξω από αυτό. Στις αρχές της δεκαετίας του ΄70 ξεκινά να ασχολείται με την επιθεώρηση και στα μέσα της με την πρόζα, κυρίως κωμωδία, κλασική και σύγχρονη, Ελλήνων και ξένων συγγραφέων.
«Κοίτα ποιος ήρθε» στο θέατρο «Μινώα»
Επαιξε από Μολιέρο, Φεντό και Κούνεϊ έως Σακελλάριο, Μακρίδη, Καμπάνη, Μιχαηλίδη. Συνεργάστηκε με σημαντικούς πρωταγωνιστές, ανάμεσά τους οι: Αλίκη Βουγιουκλάκη, Τζένη Καρέζη, Αντιγόνη Βαλάκου, Αλέκος Αλεξανδράκης, Γιάννης Γκιωνάκης, Σμαρούλα Γιούλη, Λάμπρος Κωνσταντάρας, Μαίρη Χρονοπούλου, Ζωή Λάσκαρη, Κώστας Βουτσάς, Γιώργος Κωνσταντίνου, Βάσια Τριφύλλη κ.ά.
ΣΗΜΕΡΑ Η ΚΗΔΕΙΑ
Ο Βασίλης Τσιβιλίκας ήταν παντρεμένος με την Αλίκη Τσιβιλίκα και είχε δύο παιδιά, τον Γιάννη και την Ελλη. Η κηδεία του θα γίνει σήμερα, στις 3 μ.μ., στο Νεκροταφείο Αμαρουσίου.
Τη δεκαετία του ’70
Στην επιθεώρηση «Υπάρχει καλύτερη Ελλάδα… πάμε να φύγουμε», με τον Χάρρυ Κλυνν
Εκανε ντεμπούτο ως χίπης στον κινηματογράφο
Η δεκαετία του ’70 ήταν η περίοδος που πρωτοεμφανίστηκε ο Βασίλης Τσιβιλίκας στον κινηματογράφο. Η πρώτη ταινία που συμμετείχε ήταν «Η θεία μου η χίπισσα»(1970) του Αλέκου Σακελλάριου. Ακολούθησαν τα: «Ζητείται επειγόντως γαμπρός» (1971) του Αλέκου Σακελλάριου, «Ο κατεργάρης»» (1971), «Ο κύριος σταθμάρχης» (1972) και «Ο μάγκας με το τρίκυκλο» (1972) σε σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη, «Η Ρένα είναι «οφσάιντ»» (1972) του Αλέκου Σακελάριου, «Ψυχή και σάρκα» (1974) του Ερρίκου Ανδρέου κ.ά.
Με την Κάτια Δανδουλάκη στο «Ηρθες και θα μείνεις»
Η παρουσία του στη τηλεόραση μετρά εμφανίσεις στο «Θέατρο της Δευτέρας» («Ο δειλός και ο τολμηρός» «Ο καλύτερος του κόσμου», «Ο φίλος μου ο Λευτεράκης», «Νυχτερινή επίσκεψη», «Το ψάθινο καπέλο») αλλά και σε σειρές όπως: «Αξιωματικός υπηρεσίας» (1972), «Εν τούτω Νίκα» (1973), «Βίβα Κατερίνα» (1973) «Ατσίδες» (1976), «1.000 χρόνια πριν» (1977), «Βράδια επιθεώρησης» (1984), «Χάι Ροκ» (έκτακτη εμφάνιση, 1992) και «Μπέιμπι Στάιλ» (2001).
Το 1978 ίδρυσε θεατρική επιχείρηση, την οποία διατήρησε περίπου δέκα χρόνια. Εγκαταλείποντας την ιδιότητα του επιχειρηματία, παρέμεινε ένας σημαντικός θιασάρχης με μακρόχρονη δραστηριότητα. Σκηνοθέτησε, μετέφρασε ή διασκεύασε πολλά από τα έργα του ρεπερτορίου του («Καληνύχτα και φρόνιμα», «Δύο σταγόνες και μισή», «Μια Κυριακή στη Νέα Υόρκη», «Ο,τι πείτε υπουργέ μου», «Ηρθες και θα μείνεις», «Πάω για δήμαρχος»). Σε ορισμένα έργα επιμελήθηκε και τη μουσική επένδυση. Ως σκηνοθέτης συνεργάστηκε και σε έργα άλλων θιάσων («Τρέχουμε και δεν φτάνουμε», «Σκάει νύφη, σκάει γαμπρός», «Αθήνα 2000 με τα τέσσερα»).
Από την ταινία, «Η θεία μου η χίπισσα» με τη Ρ. Βλαχοπούλου
Τι έλεγε για το θέατρο και τη ζωή
«Θα ήθελα να πεθάνω στο σανίδι»
Ο Βασίλης Τσιβιλίκας υπήρξε ένας καλλιτέχνης με λόγο ισχυρό, με απόψεις σοβαρές και εμπεριστατωμένες. Ελεγε αυτό που πίστευε έξω από τα δόντια, αλλά πάντα με αγάπη για τη δουλειά του, το θέατρο, τη χώρα.
«Με ενοχλεί που χάθηκε η τσίπα. Τελείωσε η πολιτική συζήτηση σε αυτόν τον τόπο και οι πολιτικοί μιμούνται τους «επιθεωρητζήδες», προσπαθώντας να βρουν ατάκες… Αντί να πουν πού πήγαν τα λεφτά, κραυγάζουν. Φοβάμαι ότι έχουμε ξεχάσει πώς γίνεται μια σοβαρή συζήτηση στη χώρα που γεννήθηκε η διαλεκτική».
Γιώργος Κωνσταντίνου
Δεν περίμενα κάτι τέτοιο… Δούλεψα μαζί του τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Ηταν ένας σπουδαίος θεατράνθρωπος. Ενας άνθρωπος που θαύμαζα για το κουράγιο, τη δύναμη και τα πιστεύω του. Ηταν «ταμένος» στο θέατρο. Το θέατρο ήταν όλη του η ζωή. Λυπάμαι γιατί πραγματικά για εμάς είναι μια μεγάλη απώλεια.
«Πάλεψα από την πρώτη στιγμή ώστε ο κόσμος να μπορεί να γελάει χωρίς να ντρέπεται… Δεν μου αρέσει η χυδαιότητα ούτε με ενδιέφερε να κάνω τον Ριχάρδο τον Γ΄. Δεν μούντζωσα ποτέ από τη σκηνή… Αυτοί που θα έλθουν στο θέατρο να με δουν δεν με νοιάζει εάν είναι 80, 800 ή 8.000. Εγώ αυτούς τους 80 τους αγαπώ. Η ευτυχία μου είναι να τους κάνω να σηκωθούν και να χειροκροτήσουν στο τέλος της παράστασης».
«Το ελληνικό θέατρο έχει την τύχη του Τιτανικού και το λέω με πόνο ψυχής. Πόσοι ήταν οι χαμένοι και πόσοι θα διασωθούν; Το 30%; Αυτή θα είναι και η μοίρα των ανθρώπων του ελληνικού θεάτρου. Το θέατρο ωστόσο δεν θα πεθάνει, όπως δεν θα πεθάνει και η Ελλάδα».
Μάρθα Καραγιάννη
Ηταν κάτι το αναπάντεχο. Μας τρόμαξε. Πέθανε ένας σπουδαίος θεατρίνος που αγαπούσε το θέατρο πάρα πολύ. Αυτή ήταν η αγάπη του, ο έρωτάς του. Το θέατρο. Θέατρο, θέατρο, θέατρο.ΧΨ
«Είμαι από τους ανθρώπους που θα ήθελα να πεθάνω στο σανίδι, αλλά ας είναι και απόψε, ας είναι και αύριο. Θα φύγω όταν θα αισθανθώ ότι δεν μπορώ να δίνω το 101% των δυνατοτήτων μου».
Αφοσίωση
«Εχω παίξει με καθετήρα σε παράσταση. Είχα πρόβλημα υγείας. Το σανίδι είναι δύσκολο πράγμα. Και υγιής να είσαι, είναι δύσκολο. Ολοι οι μεγάλοι του θεάτρου, τα στηρίγματα του θεάτρου, οι άνθρωποι που για 30, 40 ακόμα και 50 χρόνια στηρίζουν το θέατρο, έχουμε κηδέψει τους γονείς μας και παίξαμε το ίδιο βράδυ.
«Τι φοβάμαι; Mην τυχόν άνθρωποι που αγαπώ πεθάνουν πριν από εμένα. Θέλω να πηγαίνουμε με τη σειρά μας. Για τον μόνο λόγο που θέλω να χαστουκίσω τον Χάρο είναι γι’ αυτό. Οταν παίρνει ανθρώπους έξω από τη σειρά τους. Θέλω να τον πλακώσω στις κλοτσιές!».
Χριστίνα Θεοδωροπούλου
Ηταν τόσο ξαφνικό… Τι λόγια να πεις. Τη μια στιγμή υπήρχε ανάμεσά μας, την άλλη όχι… Εφυγε… Ο Βασίλης Τσιβιλίκας υπήρξε ένας εξαίρετος άνθρωπος, γεμάτος ζωή. Ευφάνταστος, γλυκός, χαρούμενος, ήθελε να σκορπάει κέφι και ζωντάνια γύρω του.
«Το θέατρο έχει μια εντελώς ιδιαίτερη σχέση με τον κόσμο και με αυτό που λέμε οικονομική στενότητα. Το θέατρο έχει επιτυχίες και αποτυχίες. Στην αποτυχία δεν θα πάει ο κόσμος, είτε έχει λεφτά είτε δεν έχει. Στην επιτυχία θα πάει ο κόσμος, είτε έχει λεφτά είτε δεν έχει… Πολλές φορές, επίσης, το θέατρο σαν μια φτηνή διασκέδαση, είναι ένα καταφύγιο σε ώρες κρίσεως. Σας το λέω εκ πείρας».
«Eίμαι ηθοποιός της κωμωδίας αποκλειστικά. Δεν ξέρω αν είμαι κωμικός ηθοποιός».
«Tηλεοπτικές συνεργασίες δεν θέλω να θυμάμαι, αλλά όλα δικά μου είναι, και τα καλά και τα κακά. Στο θέατρο δεν έχω να λυπηθώ για τίποτα. Ηταν συνειδητές συνεργασίες».
Βάσια Τριφύλλη
Είμαι απαρηγόρητη… Χάθηκε ένας πολύ λεβέντης άνθρωπος. Ενας ωραίος άνθρωπος. Χαλαλής. Δεν μπορώ να το πιστέψω… Δεν το χωράει το μυαλό μου… Δεν το χωράει η ψυχή μου… Μου στάθηκε στην ασθένειά μου μαζί με την Αλίκη (Βουγιουκλάκη) όσο κανείς άλλος… Ηταν πραγματικά Μακεδόνας… Εφυγε λεβέντικα…
ΔΗΛΩΣΑΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΗ ΤΣΙΒΙΛΙΚΑ
Γιώργος Κωνσταντίνου
Δεν περίμενα κάτι τέτοιο… Δούλεψα μαζί του τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Ηταν ένας σπουδαίος θεατράνθρωπος. Ενας άνθρωπος που θαύμαζα για το κουράγιο, τη δύναμη και τα πιστεύω του. Ηταν «ταμένος» στο θέατρο. Το θέατρο ήταν όλη του η ζωή. Λυπάμαι γιατί πραγματικά για εμάς είναι μια μεγάλη απώλεια.
Παύλος Γερουλάνος
Ο Βασίλης Τσιβιλίκας υπηρέτησε επί μακρόν με συνέπεια και ήθος τη θεατρική τέχνη και αγαπήθηκε ιδιαίτερα από το κοινό. Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού εκφράζει τη θλίψη της για τον θάνατό του.
Μάρθα Καραγιάννη
Ηταν κάτι το αναπάντεχο. Μας τρόμαξε. Πέθανε ένας σπουδαίος θεατρίνος που αγαπούσε το θέατρο πάρα πολύ. Αυτή ήταν η αγάπη του, ο έρωτάς του. Το θέατρο. Θέατρο, θέατρο, θέατρο.
Χριστίνα Θεοδωροπούλου
Ηταν τόσο ξαφνικό… Τι λόγια να πεις. Τη μια στιγμή υπήρχε ανάμεσά μας, την άλλη όχι… Εφυγε… Ο Βασίλης Τσιβιλίκας υπήρξε ένας εξαίρετος άνθρωπος, γεμάτος ζωή. Ευφάνταστος, γλυκός, χαρούμενος, ήθελε να σκορπάει κέφι και ζωντάνια γύρω του.
Γιώργος Παρτσαλάκης
Ηταν άνθρωπος με κουλτούρα, μορφωμένος, με πολύ χιούμορ, γνώστης του θεάτρου, με ανθρωπιά. Ο Βασίλης και η γενιά του υπήρξαν στηρίγματα για τους νέους ανθρώπους. Είχαμε και κάτι άλλο κοινό. Είχαμε τελειώσει και οι δύο τη Σχολή του Πέλου Κατσέλη.
Και ο Κατσέλης μάς δίδασκε πρωτίστως να είμαστε συνάδελφοι και εκτός σκηνής. Ο Βασίλης είχε ήθος και πάνω και κάτω από τη σκηνή.
Βάσια Τριφύλλη
Είμαι απαρηγόρητη… Χάθηκε ένας πολύ λεβέντης άνθρωπος. Ενας ωραίος άνθρωπος. Χαλαλής. Δεν μπορώ να το πιστέψω… Δεν το χωράει το μυαλό μου… Δεν το χωράει η ψυχή μου… Μου στάθηκε στην ασθένειά μου μαζί με την Αλίκη (Βουγιουκλάκη) όσο κανείς άλλος… Ηταν πραγματικά Μακεδόνας… Εφυγε λεβέντικα…
Πηγή: Έθνος
