Δυσκολεύτηκα να βρω λόγια να την προλογίσω. ‘Ετσι μπερδεύομαι όταν με τον συνεντευξιαζόμενο έχουμε δεσμούς φιλίας. Με την ηθοποιό Δήμητρα Μιχαηλίδου γνωριζόμαστε από τότε που έπαιζε στην παράσταση «Η Πηνελόπη Δέλτα συναντά τον Μάγκα» με την Μιμή Ντενίση, στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού.
Άνθρωπος με πολλές αρετές και ηθοποιός με Μεγάλο ταλέντο. Αυτή τη φορά, την συνάντησα έξω από το «Θέατρον» του ελληνικού κόσμου, λίγο πριν την πρόβα της παράστασης «Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη» που ετοιμάζεται να κάνει πρεμιέρα σε λίγες ώρες… Συζητήσαμε για την παράσταση και για όλα αυτά που θα συγκλονίσουν τον θεατή από την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου… Μιλήσαμε για την σχέση της με την Μιμή Ντενίση, αλλά κυρίως για την ίδια…
Αγαπητοί αναγνώστες, η ηθοποιός Δήμητρα Μιχαηλίδου σε μια συνέντευξη εφ όλης της ύλης
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ ΣΤΗ ΛΑΜΠΡΙΑΝΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥ
ΛΚ: Να που το ταξίδι της Φιλιώς θα ξεκινήσει από εκεί που τελείωσε πριν από δυο χρόνια σχεδόν. Ξέρω ότι το άγχος σου και η χαρά σου αντίστοιχα, έχουν χτυπήσει κόκκινο, αλλά θέλω όσο μπορείς να μου περιγράψεις αυτό το χτυποκάρδι που νιώθεις μέσα σου.
ΔΜ: Όταν πριν από περίπου 5 χρόνια ξεκινήσαμε τις παραστάσεις με το «Σμύρνη μου αγαπημένη», η ευτυχία μου είχε ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Έζησα την πιο μοναδική εμπειρία που μπορεί να ζήσει ένας ηθοποιός και πόσο μάλλον όταν είναι στα ξεκινήματα του. Τώρα που αρχίζει η συνέχεια αυτού του έργου, το 1ο θεατρικό sequel το «Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη», σκέφτομαι πως το ταξίδι μας συνεχίζεται. Ο πιο μεγάλος έρωτας δε θα μπορούσε να συγκριθεί με αυτή τη λαχτάρα, το χτυποκάρδι, την ανάγκη να μοιραστείς και να γίνεις μέρος σε αυτή την όμορφη μυσταγωγία, που λέγεται θέατρο.
ΛΚ: Το «Κι από Σμύρνη.. Σαλονίκη» είναι η συνέχεια της «Σμύρνης μου αγαπημένης». Δήμητρα, ξενάγησε μας, σε αυτήν την υπερπαραγωγή;
ΔΜ: Το «Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη» είναι υπερπαραγωγή, όπως ήταν και το «Σμύρνη μου αγαπημένη», το σημαντικότερο όμως δεν είναι αυτό, είναι ότι αυτά τα έργα δημιουργήθηκαν από την Κυρία Ντενίση, μετά από πολυετή έρευνα. Κοινό τους χαρακτηριστικό είναι η αντικειμενικότητα των ιστορικών γεγονότων και η αλήθεια. Τα έργα αυτά, δε σε διασκεδάζουν απλώς, σε ψυχαγωγούν, σου δίνουν τροφή για να ανατρέξεις στα ιστορικά γεγονότα και να ανακαλύψεις την αλήθεια.
“Η δική μου Μιμή Ντενίση, είναι η Δασκάλα, ο μέντορας όπως σου είπα,ο άνθρωπος που με πίστεψε και με έβγαλε στο θέατρο.”
ΛΚ: Η ιστορια σας εξελίσσεται στη Θεσσαλονίκη;
ΔΜ: ιστορία μας εξελίσσεται στη Θεσσαλονίκη, την εποχή του μεσοπολέμου. Η οικογένεια Μπαλτατζή, επέζησε της Μικρασιατικής καταστροφής. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών, προσπαθώντας να αποκτήσει ανταλλάξιμο σπίτι και να ξαναχτίσει τη ζωή της, καταλήγει στη Σαλονίκη, που έγινε η πατρίδα των προσφύγων. Η Θεσσαλονίκη εκείνη την εποχή, ήταν μία πολυπολιτισμική πόλη, με γηγενείς που ήταν Χριστιανοί και Εβραίοι, Μικρασιάτες, Πόντιους και Ανατολικοθρακιώτες. Βλέπουμε τους πρόσφυγες να προσπαθούν να ενωθούν με τα αδέλφια τους στην Ελλάδα, κάποιους από τους ντόπιους να αντιδρούν κι άλλους να τους βοηθάνε. Σταδιακά η ζωή των προσφύγων βελτιώνεται. Παράλληλα παρακολουθούμε την ευημερία και την πτώση της Εβραϊκής κοινότητας. Όλα αυτά, εξελίσσονται σε μια ταραγμένη εποχή, που δε μας είναι και τόσο ξεκάθαρη.
ΛΚ: Η ιστορία της Φιλιώς δεν είναι πραγματική, όμως η Μιμή Ντενίση συνέθεσε μια αληθινή ιστορία βγαλμένη από μαρτυρίες και ιστορικά ντοκουμέντα με βασικό άξονα την προσφυγιά και τις ζωές των ανθρώπων που την βίωσαν. Όντως θα συγκινήσει περισσότερο και από τη Σμύρνη;
ΔΜ: Πιστεύω πως ναι. Η Κυρία Ντενίση δημιούργησε αληθινούς χαρακτήρες, που ο καθένας τους ζει μια διαφορετική ιστορία. Η Σμύρνη άγγιξε την καρδιά των ανθρώπων, ανοίγοντας το καυτό θέμα της Μικρασιατικής Καταστροφής. Το «Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη» συνεχίζει αυτή την πορεία στα χρόνια του μεσοπολέμου και απογειώνει αυτό το άγγιγμα. Μην ξεχνάμε πως από τα 11.000.000 των Ελλήνων, τα 4.500.000 είναι απόγονοι προσφύγων. Έχουν ακούσματα ακόμη και βιώματα, από αυτή την εποχή. Οι πρόσφυγες άνθρωποι μορφωμένοι, ξανάφτιαξαν τις ζωές τους, κάνοντας ακόμη και δουλειές κατώτερες, με σκοπό να επιβιώσουν. Από την άλλη, οι γηγενείς, ένιωσαν θιγμένοι, επειδή διεκδικούσαν τις ίδιες δουλειές με τους πρόσφυγες, αλλά με λιγότερα προσόντα. Επίσης στη Σαλονίκη, είχαν περάσει τη μεγάλη φωτιά του ’17, που κατέστρεψε το κέντρο της πόλης και τα σπίτια τους. Αυτοί οι άνθρωποι, πίστευαν πως έπρεπε αυτοί και όχι οι πρόσφυγες, να πάρουν τα ανταλλάξιμα σπίτια και γι’ αυτό ήταν εχθρικοί. Ήταν μια ιδιαίτερα ταραγμένη εποχή για όλους και ακόμη περισσότερο για τη Σαλονίκη, απεργίες, διαδηλώσεις. Πώς να μη σε αγγίξει κάποια από τις ιστορίες; Πώς να μη συγκινηθείς;
ΛΚ: Κλέψε και χάρισε μας, μια σκηνή από την παράσταση…
ΔΜ: Θα σου χαρίσω ένα απόσπασμα από ένα μονόλογο της Φιλιώς Μπαλτατζή, που είναι και ο ρόλος της Κυρίας Ντενίση.
«Έλληνες! Γι’ αυτό γινήκαν στάχτη τα σπίτια μας, γι’ αυτό αφήκαμε άθαφτους τους δικούς μας. Για μια σταγόνα μπλε και μια άσπρη στη σημαία μας…»
ΛΚ: Είναι αυτή η παράσταση ένα μάθημα ιστορίας που θα κάνει τον Έλληνα επιτέλους, να δεχθεί το πεπρωμένο του;
ΔΜ: Δεν είναι μάθημα ιστορίας, είναι συμπυκνωμένη γνώση και τροφή για σκέψη. Δίνει συνεχώς στοιχεία που δεν τα γνωρίζουμε και μας προκαλεί να αναζητήσουμε την αλήθεια, να ενεργοποιηθούμε και να μάθουμε. Να καταλάβουμε πως όλα είναι μια αλυσίδα και πως οι επιλογές εκείνων των χρόνων, επηρεάζουν ακόμα τις ζωές μας. Η ιστορία επαναλαμβάνεται και σήμερα. Και όσο δεν έχουμε γνώση και καθαρό βλέμμα, δυστυχώς θα γίνονται τα ίδια. Δεν ξέρω να σου πω αν ο Έλληνας θα δεχθεί το πεπρωμένο του, αυτό που ξέρω, είναι πως η αλήθεια είναι ο δρόμος για να αρχίσεις να αλλάζεις ότι δε σου αρέσει, από εσένα εξαρτάται να χρησιμοποιήσεις τη γνώση, για να κάνεις καλύτερες επιλογές και να οδηγήσεις τη ζωή σου, εκεί που πραγματικά επιθυμείς.
ΛΚ: «Όποιος ξεχνάει το παρελθόν του είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει», έλεγε μια επιγραφή στο Άουσβιτς. Οι Έλληνες είμαστε ξεχασιάρης λαός, δεν νομίζεις;
ΔΜ: Έχουμε κατηγορηθεί πολλές φορές γι’ αυτό οι Έλληνες. Νομίζω πως παρασυρόμαστε από το συναίσθημα σε τέτοιο βαθμό, που αγνοούμε την πραγματικότητα. Έχουμε και μια διάθεση ωραιοποίησης, ακούμε ότι θέλουμε να ακούσουμε και κωφεύουμε όταν μας λένε κάτι δύσκολο. Επίσης, δε διαβάζουμε όσο πρέπει. Δε σου λέω να είσαι όλη την ημέρα σε μία βιβλιοθήκη, αλλά ο καθένας από εμάς, έχει προσωπική ευθύνη να ενημερωθεί για ιστορικά θέματα, που δεν του είναι ξεκάθαρα. Δε φτάνει μόνο η μόρφωση που παίρνουμε στο σχολείο και στο Πανεπιστήμιο. Χρειάζεται να αφιερώσουμε χρόνο, να ψάξουμε, να μάθουμε, να έχουμε προσωπική γνώμη, για να μπορέσουμε να είμαστε ενεργοί πολίτες μέσα στην κοινωνία.
ΛΚ: Στη συνέντευξη τύπου, λάβαμε το μήνυμα ότι μέσα από την παράσταση σας, θα ειπωθούν πολλές αλήθειες… Δηλαδή, είναι από αυτές που μπορεί να φέρουν αντιδράσεις;
ΔΜ: Και στη Σμύρνη υπήρχαν αντιδράσεις. Οι θεατές έμαθαν για γεγονότα που δεν είχαν ακούσει ποτέ. Η Κυρία Ντενίση πιστή στην αλήθεια, έγραψε ένα έργο που δε διστάζει να πει τα πράγματα, όπως πραγματικά έγιναν. Η αλήθεια φέρνει αντιδράσεις, αλλά είναι δύναμη, μας βοηθάει να έχουμε γνώση και με τη γνώση αποφεύγουμε λάθη και εξελισσόμαστε σαν άνθρωποι και σαν κοινωνία.
ΛΚ: Ας μιλήσουμε για το ρόλο σου…
ΔΜ: Ο βασικός μου ρόλος είναι η Μαρία, μια Θεσσαλονικιά κομμουνίστρια που δουλεύει σε ένα καπνεργοστάσιο. Μια δυναμική γυναίκα, που δε δέχεται το άδικο και παλεύει για τα δικαιώματα των εργατών, χωρίς να υπολογίζει το προσωπικό κόστος. Γεμάτη χαρά για ζωή και διασκέδαση. Μια γυναίκα που έχει κρυμμένες ευαισθησίες, που κάποια στιγμή μας αποκαλύπτονται. Περισσότερα θα μάθετε επί σκηνής.
ΛΚ: Κάνετε αρκετό καιρό πρόβες. Τώρα που είστε στην τελική ευθεία και ζείτε αυτό το δράμα ολοκληρωμένο και κάθε βράδυ, ήθελα να ήξερα δεν σε επηρεάζει ψυχολογικά;
ΔΜ: Φυσικά και σε επηρεάζει. Από τη στιγμή που έχεις ένα τέτοιο έργο στα χέρια σου, δε γίνεται να μην είναι το μυαλό σου σε εκείνη την εποχή, ούτε να μην επηρεαστείς ψυχολογικά. Δεν είναι απλώς ένα έργο, είναι ζωή και αυτό ακριβώς, κάνει τεράστια την ευθύνη που έχεις απέναντι στους ανθρώπους που έζησαν εκείν
η την εποχή, στους απογόνους τους, αλλά και σε όλο τον κόσμο, που μέσα από την παράσταση, μαθαίνει για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
ΛΚ: Κάποιος που δεν έχει δει τη Σμύρνη, θα ενταχθεί εύκολα στην δεύτερη παράσταση;
ΔΜ: Ναι! Είναι τόσο έξυπνα φτιαγμένο το έργο από την Κυρία Ντενίση, που πραγματικά όποιος έχει δει τη Σμύρνη, θυμάται κι όποιος δεν την έχει δει, καταλαβαίνει πολύ καλά τη ζωή των ηρώων στη Σμύρνη και την πορεία που ακολούθησαν, μέχρι εκείνη τη στιγμή που τους ξαναβλέπουμε. Αυτό βέβαια, θα το διαπιστώσετε κι εσείς.
ΛΚ: Μεγάλος θίασος. Πολλά ονόματα. Πόσο ευλογημένη νιώθεις με όλους αυτούς τους ωραίους ηθοποιούς στη σκηνή;
ΔΜ: Πραγματικά όπως το λες, Ευλογημένη. Είναι όνειρο ζωής, ευλογία και ευτυχία να είμαι δίπλα στη δασκάλα και μέντορα μου – έχω τελειώσει τη σχολή της Κυρίας Ντενίση – και τώρα θιασάρχη και σκηνοθέτη μου, την Κυρία Ντενίση και πόσο μεγάλη τιμή, να είμαι στην ίδια σκηνή με τόσο ξεχωριστούς ηθοποιούς. Τα λόγια δε μπορούν να περιγράψουν την ευτυχία που νιώθω.
“Δε μπορώ και δε θέλω να είμαι μακριά από το θέατρο”
ΛΚ: Μιμή Ντενίση… Ένα όνομα.. Μια Κυρία του Θεάτρου. Τα πιο πολλά σου χρόνια στη σκηνή τα έχεις μοιραστεί μαζί της. Πώς φαίνεται στα μάτια τα δικά σου;
ΔΜ: Η δική μου Μιμή Ντενίση, είναι η Δασκάλα, ο μέντορας όπως σου είπα, ο άνθρωπος που με πίστεψε και με έβγαλε στο θέατρο. Σε αυτή χρωστάω ότι έχω κάνει και ότι είμαι μέχρι σήμερα. Πάνω από όλα όμως είναι ο άνθρωπος μου, η αγάπη, η οικογένεια, η θεατρική μου μαμά, η τεράστια όλο στοργή αγκαλιά. Δουλεύει περισσότερο από όλους και τους φροντίζει όλους, από τον πιο μικρό μέχρι τον πιο μεγάλο. Κοντά της είσαι σίγουρος πως όλα θα γίνουν σωστά, αφού η ίδια δεν αρκείται σε τίποτα λιγότερο. Έχει ένα απίστευτο ένστικτο και μια καταπληκτική ικανότητα, την ώρα που σκηνοθετεί, παίζει, κάνει παρατηρήσεις και συγχρόνως ξέρει τι γίνεται ακόμα και πίσω από τις κουίντες σα να βρίσκει ένα μαγικό τρόπο να μαθαίνει τα πάντα.
ΛΚ: Είσαι χαμηλών τόνων άνθρωπος, διακριτική, ευγενική.. ως κριός σίγουρα έχεις πολλή φλόγα μέσα σου και όνειρα που ισως τα κρατάς μόνο για σένα.. Μίλησε μου για τα πρώτα σου χρόνια στο θέατρο; πότε μπήκε αυτό το μικρόβιο στη ζωή σου;
ΔΜ: Πάντα ήθελα να γίνω ηθοποιός. Με μάγευε η μυρωδιά του θεάτρου, οι ήχοι που κάνει το σανίδι όταν περπατάς επάνω του, ο ήχος της φωνής των ηθοποιών. Αυτή η μικρή φυγή από την πραγματικότητα, που για κάποιες ώρες είσαι μια άλλη προσωπικότητα και ζεις τη ζωή κάποιου άλλου. Κάποια στιγμή κατάφερα να πάω σε ένα θεατρικό εργαστήρι, η χαρά μου ήταν απίστευτη, σκεφτόμουν όλους αυτούς τους χαρακτήρες που μπορούσαν να ζωντανέψουν και να γίνουν αληθινοί άνθρωποι, με σώμα, φωνή, καρδιά, αισθήματα. Για εμένα το θέατρο ήταν πάντα ένας ασίγαστος έρωτας, που ποτέ δε γίνεται βαρετός και πάντα αυτοτροφοδοτείται. Έπαιξα σε κάποιες παραστάσεις με ερασιτεχνικούς και επαγγελματικούς θιάσους, αλλά πάντα σκεφτόμουν πως ήθελα να ολοκληρώσω τις σπουδές μου. Ήξερα πως αυτό το επάγγελμα ήθελα να κάνω και ήθελα να πλουτίσω με γνώση τον εαυτό μου και να πάρω όλα τα εφόδια, για να φτάσω στο μέγιστο των δυνατοτήτων μου.
Μετά μπήκες στην Δραματική Σχολή της κυρίας Ντενίση;
Ναι!! είχα δώσει εξετάσεις στη σχολή της Κυρίας Ντενίση και την άκουσα για πρώτη φορά να μου λέει, πως μπορούσα να γραφτώ στη σχολή της, ήταν σα να μου χάριζαν τον κόσμο όλο. Δυο χρόνια αργότερα, όταν η Κυρία Ντενίση με πήρε κοντά της στην παράσταση «Η Πηνελόπη Δέλτα συναντάει το Μάγκα», συνειδητοποίησα πως ο κόσμος όλος, είχε αρχίσει να ξεδιπλώνεται σιγά, σιγά μπροστά μου και εκείνη η μέρα που με δέχτηκε η Κυρία Ντενίση στη σχολή, δεν ήταν παρά μόνον η αρχή για μια υπέροχη ζωή, τη ζωή που πάντα ονειρευόμουν και που τώρα ζούσα. Από τότε μέχρι σήμερα, η αγάπη παραμένει η ίδια και αυτός ο έρωτας είναι το ίδιο ισχυρός.
ΛΚ: Είναι το θέατρο όπως το φαντάστηκες;
ΔΜ: Είχα την τύχη και τη χαρά να είμαι από την αρχή της επαγγελματικής μου πορείας, σε τόσο σπουδαίες παραγωγές, που η πραγματικότητα ξεπερνούσε τη φαντασία. Ήταν τόσο συγκινητικό να έρχονται θεατές και να μας ευχαριστούν γι’ αυτό που έζησαν κοντά μας, Τι παραπάνω να φανταστείς; πέρα από τα λαμπερά μάτια των παιδιών, που μας κοίταζαν με τόση αγάπη και ήθελαν να μας γνωρίσουν;
ΛΚ: Ένα χρόνο έμεινες εκτός θεατρικής σκηνής… να ξεκουραστείς και να γεμίσεις τις μπαταρίες σου. Ένιωσες να σου λείπει το θέατρο;
ΔΜ: Κάθε μέρα. Το θέατρο για μένα είναι ζωή και πως μπορεί να μη σου λείπει η ζωή σου;
ΛΚ: Τι ήταν αυτό το καινούργιο που ανακάλυψες;
ΔΜ: Δεν ήταν ακριβώς νέο. Ήταν διαπίστωση, ότι δε μπορώ και δε θέλω να είμαι μακριά από το θέατρο.
ΛΚ: Μετάνιωσες για πράγματα που δεν τόλμησες;
ΔΜ: Όχι! Προτιμώ να μετανιώνω για πράγματα που τόλμησα, γιατί αυτό είναι ζωή, να τολμάς, να ζεις, να κυνηγάς τα όνειρα σου και να μην εγκαταλείπεις τους στόχους σου.
ΛΚ: Πόσο αυστηρή είσαι με τον εαυτό σου;
ΔΜ: Πολύ! Είμαι ο πιο αυστηρός κριτής μου. Επεξεργάζομαι κουβέντες, συμπεριφορές, κάνω αυτοκριτική, δε με χαϊδεύω, δε με δικαιολογώ. Μόνο έτσι εξελίσσεσαι και γίνεσαι καλύτερος.
ΛΚ: Λέω να πάμε στα λίγο πιο προσωπικά, δηλαδή τι κάνεις τον ελεύθερο σου χρόνο;
ΔΜ: Μου αρέσει να διαβάζω, να απολαμβάνω μια όμορφη βόλτα στη θάλασσα και να χαίρομαι όσο μπορώ τι φύση.
ΛΚ: Τι μουσική ακούς;
ΔΜ: Ανάλογα με τη διάθεση της ημέρας. Από όπερα μέχρι ότι μπορείς να φανταστείς. Δεν έχω στεγανά στα ακούσματα μου.
ΛΚ: Το αγαπημένο σου φαγητό;
ΔΜ: Είμαι λάτρεις των φρούτων και των λαχανικών. Οπότε όποιο φαγητό περιέχει λαχανικά είναι μέσα στα αγαπημένα μου.
ΛΚ: Να στείλουμε την αγάπη μας στη Χιο;
ΔΜ: Φυσικά και να στείλουμε την αγάπη μας στην όμορφη μυροβόλο. Ο ποιητής Γεώργιος Δροσίνης είχε γράψει για τη Χίο:
«Ωραίο νησί και λέγοντας μονάχα τ’ όνομα σου με περιχούν τ’ ανθόνερα και τα ροδόσταμα σου…»
Έτσι είναι η Χίος μας, γεμάτη ανθόνερο, γιασεμιά, μαντερίνια, μαστίχα, μυροβόλος και πανέμορφη. Κάθε μέρα στέλνω την αγάπη μου στο λατρεμένο μου νησί. Η Χίος είναι πάντα στην καρδιά μου. Είναι το μέρος που ηρεμώ και κάνω τα σχέδια μου. Ο τόπος που ζουν οι αγαπημένοι μου. Είναι η πατρίδα της καρδιάς μου.
ΛΚ: Πραγματικά με συγκινείς… Σ’ευχαριστώ πολύ Δήμητρα Μιχαηλίδου
ΔΜ: Κι εγώ ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συνέντευξη.
