Ηταν Τετάρτη 12 Αυγούστου και το χτύπημα του Εγκέλαδου καταγράφηκε ως ένα από τα σφοδρότερα, καταστροφικότερα και φονικότερα από όσα έπληξαν ποτέ τον ελλαδικό χώρο. Οι νεκροί μετρήθηκαν στους 871, οι τραυματίες ξεπέρασαν τους 1.690 και οι άστεγοι τους 145.000. Είχε μέγεθος 7,2 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ και διάρκεια ολόκληρα 58 δευτερόλεπτα.
Η γη είχε αρχίσει να τρέμει από τέσσερις ημέρες πριν.
Ο πρώτος σεισμός (6,4 Ρίχτερ) έγινε την Κυριακή 9 Αυγούστου. Το επίκεντρο βρισκόταν στον Σταυρό της Ιθάκης. Την Τρίτη 11 Αυγούστου σημειώθηκε ο δεύτερος σεισμός (6,8 Ρίχτερ) και αυθημερόν θα ακολουθήσουν άλλες δέκα δονήσεις. Οι μεγαλύτερες απ΄ αυτές είχαν μεγέθους 5,3 και 5,1 της κλίμακας.
Το τελευταίο προμήνυμα για την επερχόμενη καταστροφή εκδηλώθηκε με έναν σεισμό 5,2 βαθμών ανήμερα στις 12 Αυγούστου. Το έδαφος συνέχιζε να τρέμει μέχρι τον Νοέμβριο. Αλλά οι μετασεισμοί, όσο σφοδροί και αν ήταν, δεν βρήκαν τίποτε άλλο να καταστρέψουν. Οι ισχυρότεροι καταγράφηκαν στο Ληξούρι και στην Ιθάκη
Στο λιμάνι του Αργοστολίου θα καταπλεύσουν τις επόμενες ημέρες πλοία διαφόρων κρατών για να προσφέρουν βοήθεια. Εφτασαν πέντε αμερικανικά, έξι βρετανικά, τέσσερα από το Ισραήλ, δύο ιταλικά, καθώς και το θωρηκτό «Φραγκλίνος Ρούσβελτ». Τα πληρώματά τους προσπαθούν να απαλύνουν τον πόνο των πληγέντων. Διοργανώνουν συσσίτια, διυλίζουν θαλασσινό νερό, περιθάλπουν τραυματίες, θάβουν νεκρούς.
Απίστευτες, αλλά πραγματικές είναι οι περιγραφές των εφημερίδων της εποχής. Γράφουν για:
Πηγές από τις οποίες αντί για νερό βγαίνει βούρκος.
Αμέτρητα πτώματα που διακρίνονται μέσα στα χαλάσματα.
Παντελή έλλειψη ακόμα και του ψωμιού.
Εκτός από τα σπίτια και τα δημόσια κτίρια, σε σωρούς ερειπίων έχουν μεταβληθεί λιμενικές εγκαταστάσεις, γέφυρες, δίκτυα ηλεκτροφωτισμού και ύδρευσης.
Πολλοί από τους επιζήσαντες που έχουν χάσει τους ανθρώπους τους και τις περιουσίες τους, θέλουν να φύγουν από τον τόπο τους. Κύμα μετανάστευσης ξεκινά.
Κυκλοφορούν φήμες ότι το νησί τη Κεφαλονιάς θα βουλιάξει όπως η μυθική Ατλαντίδα. Τον Αύγουστο του 1953 συμπληρώνονταν τέσσερα χρόνια από τον τερματισμό του Εμφυλίου Πολέμου. Η χώρα μόλις είχε αρχίσει να μπαίνει στην εποχή της μεταπολεμικής ανασυγκρότησης. Το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είχε ακολουθήσει η εμφύλια σύρραξη.
Η κυβέρνηση Αλέξανδρου Παπάγου βρισκόταν σε προφανή αδυναμία να αντιμετωπίσει μια κατάσταση που ο κρατικός μηχανισμός θα ήταν δύσκολο έως αδύνατο να αντιμετωπίσει άμεσα και αποτελεσματικά ακόμα και σε συνθήκες πλήρους ομαλότητας.
Κατέφυγε στη λύση του εράνου. Συγκρότησε ερανική επιτροπή, την προεδρία της οποίας ανέθεσε στον τότε αρχιεπίσκοπο Σπυρίδωνα. Η ανταπόκριση ήταν πάνδημη. Η κινητοποίηση βρήκε συγκινητική απήχηση στον απόδημο ελληνισμό. Στα ποσά που συγκεντρώθηκαν οφείλεται κατά κύριο λόγο η ανοικοδόμηση των επόμενων ετών.
Συγκλονιστικές είναι οι πράξεις αλληλεγγύης που εκδηλώθηκαν. Οι ίδιοι οι κάτοικοι αισθάνθηκαν ισχυρότεροι παρά ποτέ να ζήσουν μαζί και να βοηθήσει ο ένας τον άλλον.
Στο Αργοστόλι υπήρχαν τότε φυλακές. Ηταν γεμάτες από κομμουνιστές κρατούμενους. Οι δεσμοφύλακες τους άφησαν ελεύθερους. Εκείνοι συντεταγμένα, όπως συνήθιζαν, προσέφεραν βοήθεια στον τόπο. Οταν ο συναγερμός έληξε, παραδόθηκαν και πάλι για να οδηγηθούν σε άλλα… σωφρονιστικά καταστήματα. Ακόμα και οι θανατοποινίτες.
ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ
Οι ιστορικοί σεισμοί
1636 (30 Σεπτεμβρίου) 7,1 Ρίχτερ στο Ληξούρι. 525 θύματα, 1.500 τραυματίες. Βυθίζεται αρχαία πόλη στα νοτιοανατολικά της Κεφαλονιάς.
1767 (22 Ιουλίου) 7,2 Ρίχτερ στο Ληξούρι. 50 νεκροί στην πόλη, 253 θύματα στις γύρω περιοχές, νερά μολύνονται και καταστρέφονται κτίρια.
1867 (4 Φεβρουαρίου) 7,4 Ρίχτερ στην Παλική. 3.000 σπίτια καταστράφηκαν, υπήρξαν 158 νεκροί, καταστράφηκε ολοκληρωτικά η Παλική και υπέστησαν σοβαρές ζημιές αρκετές περιοχές. Ο σεισμός προκάλεσε μεταναστευτικό ρεύμα, ενώ οργανώθηκε μεγάλη εκστρατεία υπέρ των σεισμοπλήκτων στο εξωτερικό.
1912 (24 Ιανουαρίου) 6,8 Ρίχτερ στον Ασπρογέρακα. Ερειπώνονται οι περισσότεροι οικισμοί στην περιοχή Ελειού – Πρόννων. Ακολουθούν την επομένη και τη μεθεπομένη σεισμοί στο Αργοστόλι μεγέθους 5,9 και 5,1 Ρίχτερ.
1953 Η χρονιά της ισοπέδωσης της Κεφαλονιάς, με τους καταστροφικότερους σεισμούς στην ιστορία της.
1983 (17 Ιανουαρίου) 7 Ρίχτερ. Ο μεγαλύτερος σεισμός στο νησί μετά το 1953. Από την ημέρα εκείνη μέχρι και τις 14 Μαΐου 1983 εκδηλώνονται άλλοι δέκα σεισμοί ισχυρότεροι των 5 Ρίχτερ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΡΟΥΜΠΑΝΗΣ
