Είδα πολλές φορές παραστάσεις στο Μπάγκειον αλλά ποτέ δεν ταύτισα το ερειπωμένο αυτό «βασίλειο» με την ψυχή κάποιου θεατρικού ήρωα.
Φωτογραφία: Αγγελική Κοκοβε
Την «Μήδεια» του Δημήτρη Γεωργαλά όμως την ένιωσα. Την ταύτισα πρώτα με το χώρο και μετά εξαπολύθηκα στο μύθο της. Εξαίσια σκηνοθετημένη, με προσεγμένες ερμηνείες. Η Τζούλη Σούμα στο ρόλο της «Μήδειας» στην κυριολεξία μας καθήλωσε. Η ηθοποιός έβγαλε όλο το λυγμό και την οργή της ηρωιδας από τη σάρκα της. Ομολογουμένως, δύσκολο έργο για έναν σκηνοθέτη που για πρώτη φορά καταπιάνεται με το αρχαίο δράμα. Ομολογουμένως ο Δημήτρης Γεωργαλάς, πέτυχε ακόμα κάτι πιο δύσκολο. Να προσαρμόσει την τραγωδία του Ευριπίδη μέσα σε μια κλειστεί αίθουσα και το κυριότερο; να της δώσει το βάθος που τις αξίζει.
Εμείς συναντήσαμε τον Δημήτρη Γεωργαλά και μας έλυσε πολλές από τις απορίες μας…
Πόσο δύσκολο είναι να προσαρμόσεις μια αρχαία τραγωδία μέσα σε μια κλειστή αίθουσα που αν μη τι άλλο δεν έχει όλες τις προδιαγραφές ενός θεάτρου;
Το δύσκολο σε έναν μικρό κλειστό χώρο είναι να μπορέσεις να βρεις τον τρόπο να μην χάσεις το μέγεθος της αρχαίας τραγωδίας. Σου δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσεις ατμόσφαιρες και χρωματισμούς που τα μεγάλα θέατρα δεν τους επιτρέπουν, αλλά υπάρχει ο κίνδυνος να πέσεις σε απλουστεύσεις ύφους και κυρίως υποκριτικής. οι ηθοποιοί και η σκηνοθεσία οφείλουν να έχουν ακόμα πιο συμπυκνωμένη εσωτερική ενέργεια , να ξεκινούν τρομερά πυρακτωμένοι, Πρέπει να είσαι λιτός αλλά πολύ γεμάτος.
Κύριε Γεωργαλά, επειδή πρώτη φορά καταπιαστήκατε με την αρχαία τραγωδία, σίγουρα θα ανακαλύψατε πολλά καινούργια πράγματα. Ποια είναι αυτά;
Η τραγωδία είναι το μέγιστο υπαρξιακό θέατρο! Σε πάει πολύ βαθιά, στα μύχια της ύπαρξης. Δεν έχεις να κάνεις μόνο με σχέσεις ανθρώπων, αλλά με τα άκρα, με την ανάγκη του ανθρώπου να ερευνήσει τι γίνεται όταν αποφασίσει να περάσει στην ” απέναντι όχθη” και να πληρώσει το τίμημα. Οι ήρωες της τραγωδίας δεν χάνουν σε καμία περίπτωση το μυαλό τους, αποφασίζουν συνειδητά να δράσουν κόντρα σε κάτι μεγαλύτερο απ’ αυτούς, στον Θεό, στην πολιτεία, ή ακόμα και στον ίδιο τους τον εαυτό. Συνειδητοποιείς πως σε κάθε άνθρωπο ενυπάρχει αυτή η τάση. Όλοι έχουμε μια σκοτεινή “ρίζα της κραυγής” , όπως την λέει ο Λόρκα, κι η τραγωδία είναι πάντα εδώ να μας το μαθαίνει δια βίου.
Η παράσταση παίζεται στο Μπάγκειον με μεγάλη επιτυχία. Πρωτοπαίχτηκε όμως και πριν δυο χρόνια στο θέατρο STET- the English Theatre αλλά και στο Εθνικό Θέατρο της Χάγης. Ομολογώ, ότι της πάει και μια Μικρή Επίδαυρος. Θα το επιδιώξετε;
Ναι το έχω σκεφτεί και θα ήταν μεγάλη τιμή, αλλά δεν ξέρω αν μπορεί να πάει εκεί ένα έργο που έχει ήδη παιχτεί. Αν είναι εφικτό, θα πήγαινε την παράσταση ένα επίπεδο πιο πάνω!
Πώς θα χαρακτηρίζατε τη Μήδεια;
Για μένα η Μήδεια είναι η ίδια η θεά φύση, ή η θεά του έρωτα, αν θέλεις. Είναι το ξύπνημα μιας τεράστιας δύναμης. Που ανακατατάσει τον κόσμο. Για μένα η Μήδεια είναι το δεύτερο χορικό : προς τα πίσω γυρνούν στις πηγές οι ιεροί ποταμοί/ το δίκαιο κι ο κόσμος ξαναγεννιούνται από την αρχή. Οι μεγάλοι θεοί, όπως άλλωστε και η απόλυτη γνώση , μόνο με αίμα εγκαθιδρύονται. Προάγγελος των Βακχών , κατά τη γνώμη μου.
Φωτογραφία: Αγγελική Κοκοβέ
Η Μήδεια είναι η σύγκρουση της λογικής με το άλογο στοιχείο της ύπαρξης. Για μένα αυτή η γυναίκα ίσως να είναι και το θύμα. Τι λέτε;
Και η Μήδεια και ο Ιάσονας είναι θύματα. Κι αυτό το γνωρίζει πολύ καλά η ηρωίδα. Γνωρίζει ότι η αποτρόπαιη πράξη της θα τους ενώσει για πάντα μέσω του πένθους. Δεν πρόκειται για μια πράξη εκδίκησης που της δίνει χαρά και ικανοποίηση. Αντίθετα τη βυθίζει μαζί του στο σκοτάδι, σε μια μακάβρια ένωση. Καταργεί τον άντρα Ιάσονα σκοτώνοντας ταυτόχρονα και τη δικιά της γυναικεία φύση. Σύμφωνα με τον δυτικό πολιτισμό είναι παράλογη, σύμφωνα με τα αρχέτυπα, είναι μια ηρωίδα που τεντώνει στο σκοινί και το σπάει. Δύσκολα το κατανοεί αυτό ο σύγχρονος άνθρωπος. γι αυτό παραμένει τόσους αιώνες απίστευτα γοητευτικό. Αν ο Ευριπίδης παρουσίαζε απλώς μια διαταραχή, δεν θα επιβίωνε ένα τόσο στυγερό έργο , το οποίο σημειωτέον τελειώνει με την αποθέωση της Μήδειας. Ο Ευριπίδης έχει γράψει ένα έργο για την σύγκρουση του πολιτισμού με το αρχέγονο, με τη ρίζα του ανθρώπινου ενστίκτου. Ο άνθρωπος που υπερβαίνει τη φύση του μέσα από το ακραίο πάθος, στο τέλος δεν μπορείς παρά να αγιοποιηθεί. Μην ξεχνάμε ότι αυτό γίνεται σε όλες τις θρησκείες.
Ποιος έχει περισσότερο θράσος ό Ιάσονας ή η Μήδεια; ύβρη έχουν διαπράξει στην πραγματικότητα και οι δυο.
Ο θρασύς του έργου είναι ο Ιάσονας, που δεν λογαριάζει τίποτα μπροστά στο συμφέρον του και τον πόθο της εξουσίας, τρομερά ισχυρό κίνητρο σε όλες τις εποχές. Η Μήδεια διαπράττει υπέρβαση. Σαφώς υπάρχει ύβρις και στις δύο θέσεις, είναι όμως διαφορετικής κλίμακας και κυρίως ποιότητας. Ο Ιάσονας έχει ως στόχο να ωφεληθεί ακόμα και εις βάρος των άλλων, η Μήδεια τιμωρεί και αυτοτιμωρείται.
Τι ήταν αυτό που σας συγκλόνισε περισσότερο σε αυτή την τραγωδία του Ευριπίδη;
Όπως το δούλευα με τους ηθοποιούς, άρχισε σιγά σιγά να μου αποκαλύπτει πολλούς συμβολισμούς κι αυτό με οδήγησε στη συγκεκριμένη προσέγγιση. Είναι ένα ακραίο ποιητικό κείμενο κι έτσι το αντιμετώπισα γιατί αυτή του η πλευρά με συνεπήρε από την αρχή. Ίσως από την πρώτη ανάγνωση πολλά χρόνια πριν. Έτσι προσπάθησα να φτιάξω μια ποιητική παράσταση, ένα είδος μυσταγωγίας. Σαν τελετή.
Τελικά το «Για πάντα» είναι κάτι σπάνιο δεν μπορεί να υπάρξει ακόμα και στον Έρωτα. Γιατί το επιζητούμε οι άνθρωποι;
Είναι μια ψευδαίσθηση ότι με κάποιον άλλον μπορούμε να νικήσουμε τα πάντα. Νοιώθουμε λιγότερο ευάλωτοι. Πιο ασφαλείς. Κι είναι στη φύση μας να θέλουμε να ” κατέχουμε”. Αλλά η φύση μας διαψεύδει. Δυστυχώς.
Ετοιμάζετε κάτι καινούργιο;
Έχω στο μυαλό μου κάποια έργα που θέλω να κάνω γιατί νομίζω ότι κάτι έχω να πω μέσα από αυτά. Το δύσκολο είναι ότι πρέπει να υπάρχει κάποιος φορέας να σε στηρίζει. Κυρίως τους ανθρώπους που δουλεύουν για ένα έργο. Θα κάνω κάποιες προτάσεις κι ελπίζω να βρω διέξοδο .
INFO:
Η «Μήδεια» είναι από τις παραστάσεις που έχουν κάτι επείγον να μας πουν. Γι αυτό σας τονίζουμε ότι έχουν μείνει μόνο έξι παραστάσεις. Στις 22 Σεπτεμβρίου η αυλαία για τη Μήδεια κλείνει, αφήνοντας πίσω της τις καλύτερες εντυπώσεις από κριτικούς και θεατές
Ηθοποιοί : Τζούλη Σούμα,Κυριακή Καραλουκά,Γιώργος Σταυριανός, Νίκος Δερτιλής, Σταύρος Γιαννακόπουλος
Μετάφραση: Γιώργου Χειμωνά
Τελευταίες Παραστάσεις:
Σάββατο 14/9 – Κυριακή 15/9 – Πέμπτη 19-9 – Παρασκευη 20/9 – Σάββατο 21/9 και Κυριακή 22/9 στις 21:30
Τιμές: Γενική είσοδος 12 ευρώ – 8 ευρώ μειωμένο(άνω των 65 – 5 ευρώ ατέλειες, φοιτητικό και ανέργων – Διάρκεια: 80 λεπτά
Προπώληση μέσω Viva. gr
Μπάγκειον : Πλατεία Ομονοίας 19, Κέντρο
Μετρό στάση Ομόνοια
Τηλέφωνο κρατήσεων: 6944665561
Προπώληση μέσω VIVA.GR
