Το μεγαλύτερο φεγγάρι του 2012 θα λάμψει στον ουρανό τη νύχτα της 5ης προς 6η Μαΐου. Η πανσέληνος του ερχόμενου Σαββατοκύριακου θα είναι πιο μεγάλη και πιο λαμπρή από τις άλλες επειδή ο δορυφόρος μας θα βρεθεί πολύ κοντά στη Γη, στη «στενότερη» επαφή μεταξύ των δυο σωμάτων για αυτή τη χρονιά.
Η επικείμενη «σούπερ σελήνη», όπως έχει επικρατήσει να ονομάζεται τελευταία, έχει πυροδοτήσει τις συνήθεις κινδυνολογίες για επερχόμενες φυσικές καταστροφές και έντονες παλίρροιες σε όλο τον πλανήτη γενικότερα και για αναταραχές και ανατροπές εν όψει των εκλογών στην Ελλάδα ειδικότερα. Η διεθνής έντονη φημολογία – και όχι η ελληνική – ανάγκασε μάλιστα τη NASA να δημοσιεύσει το βίντεο που σας παρουσιάζουμε για να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.
Η πανσέληνος του περιγείου
Εξ αιτίας της ελλειπτικής τροχιάς που ακολουθεί καθώς περιφέρεται γύρω από τη Γη, η Σελήνη άλλοτε βρίσκεται πιο κοντά και άλλοτε απομακρύνεται από τον πλανήτη μας. Αυτό σημαίνει ότι, ανάλογα με τη θέση της, άλλοτε φαίνεται μεγαλύτερη και άλλοτε μικρότερη στον γήινο παρατηρητή.
Το σημείο στο οποίο ο δορυφόρος μας πλησιάζει περισσότερο τη Γη ονομάζεται περίγειο και εκείνο στο οποίο βρίσκεται στη μεγαλύτερη απόσταση από αυτήν λέγεται απόγειο. Καθώς η Σελήνη ολοκληρώνει μια περιφορά γύρω από τον πλανήτη μας σε περίπου 27,3 ημέρες, κάθε μήνα έχουμε ένα «περίγειο» και ένα «απόγειό» της.
Η πανσέληνος– η οποία σημαίνει την «ευθυγράμμιση» της Σελήνης με τον Ηλιο – δεν συμπίπτει απαραίτητα με το περίγειο του δορυφόρου μας. Όταν όμως σημειώνεται κοντά στο σημείο αυτό, οι αστρονόμοι την αποκαλούν «πανσέληνο του περιγείου» (ο όρος «σούπερ σελήνη» έχει… αστρολογική και όχι αστρονομική προέλευση και εμφανίστηκε σε όλο του το μεγαλείο στα αγγλόφωνα μέσα ενημέρωσης πέρυσι). Μια τέτοια πανσέληνο θα δούμε αυτό το Σαββατοκύριακο.
Το μεγάλο μαγιάτικο φεγγάρι
Η εφετινή μαγιάτικη πανσέληνος θα είναι η μεγαλύτερη από τις πανσελήνους αυτής της χρονιάς επειδή θα σημειωθεί πιο κοντά στο περίγειο – και άρα πιο κοντά στη Γη – από όλες τις άλλες. Συγκεκριμένα, τα ξημερώματα της Κυριακής (στις 3:35 ώρα Γκρίνουιτς ή 6:35 ώρα Ελλάδας) το «γεμάτο» φεγγάρι θα βρεθεί σε απόσταση μόλις 356.955 χλμ από εμάς, σχεδόν μια μόλις μοίρα μακριά από το περίγειο. Αυτό σημαίνει ότι θα φαίνεται κατά περίπου 14% πιο μεγάλο και κατά 40% πιο φωτεινό από ό,τι συνήθως.
Αν και θα φαντάζει εντυπωσιακό στον ουρανό όλη τη νύχτα, δεν θα είναι το μεγαλύτερο που έχετε δει. Η πανσέληνος της 19ης Μαρτίου του 2011 (η οποία αποτέλεσε και την αφορμή να «ξεθαφτεί» ο όρος «σούπερ σελήνη» που είχε επινοήσει ο αστρολόγος Ρίτσαρντ Νολ το 1979) ήταν ακόμη πιο λαμπρή και πιο μεγάλη, αφού η Σελήνη μάς είχε πλησιάσει στα 356.575 χλμ.
Για να δείτε πάντως την προσεχή πανσέληνο ακόμη μεγαλύτερη, κοιτάξτε τον ουρανό την ώρα της ανατολής ή της δύσης της. Η περίφημη «οφθαλμαπάτη της Σελήνης» κάνει το φεγγάρι – και όλα τα ουράνια σώματα – να φαίνονται μεγαλύτερα όταν βρίσκονται χαμηλά στον ορίζοντα. Το φαινόμενο εντείνεται ακόμη περισσότερο αν τύχει να «συλλάβετε» την αντανάκλασή τους ανάμεσα από κτίρια ή δέντρα.
Μόνο μια μικρή παλίρροια
Αντίθετα με τις φημολογίες, η πανσέληνος του Μαΐου δεν αναμένεται από τους επιστήμονες να συνδεθεί με καμία καταστροφή και κανένα φυσικό φαινόμενο πέρα από την άνοδο της παλίρροιας.
Και αυτή ωστόσο δεν θα είναι τέτοια ώστε να προκαλέσει πλημμύρες και ναυάγια: όπως θα δείτε στο βίντεο, η αμερικανική Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) διευκρινίζει ότι ακόμη και με την αυξημένη σεληνιακή έλξη αυτού του μήνα, τα νερά δεν πρόκειται να ανέβουν περισσότερο από 3 ως 5 εκατοστά, με μέγιστο τα 15 εκατοστά σε ορισμένες περιοχές ανάλογα με τη γεωγραφική τους θέση.
Προσεχή μικρά και μεγάλα φεγγάρια
Για τις προσεχείς ουράνιες παρατηρήσεις σας σάς πληροφορούμε ότι στις 19 Μαΐου η Σελήνη θα φαίνεται κατά πολύ μικρότερη, αφού βρεθεί στο απόγειό της για αυτόν τον μήνα, σε απόσταση 406.448 χλμ από εμάς.
Στις 10 Αυγούστου του 2014 η πανσέληνος θα σημειωθεί ακόμη πιο κοντά μας, στα 356.896 χλμ, ενώ στις 25 Νοεμβρίου του 2034 θα σπάσει το «φράγμα» των 356.500 χλμ για πρώτη φορά τον 21ο αιώνα πλησιάζοντας τον πλανήτη μας στα 356.446 χλμ. Το λαμπρότερο γεμάτο φεγγάρι του αιώνα θα εμφανιστεί στις 6 Δεκεμβρίου του 2052, όταν θα βρεθεί σε απόσταση 356.421 χλμ από τη Γη.
Συγκριτική απεικόνιση της «σούπερ σελήνης» της 19ης Μαρτίου του 2011 με μια «μεση» πανσέληνο Πηγή Marco Langbroek
