Χαμογελαστή, απλή μα πάνω απ όλα άνθρωπος. Δίνει γροθιά στη ζωή και προσπαθεί ν απαλλαχτεί απ όλα τα στημένα των ημερών. Την Σοφία Παπάζογλου την είχα δει για πρώτη φορά, να τραγουδάει στη Κύπρο δίπλα από τον αξέχαστο Μανώλη Ρασούλη.
Η χημεία τους, κράδαζε μέσα στην ψυχές μας και η φωνή της ηχούσε σαν καλοκουρδιμένο βιολί που ήθελε να υπερβεί τον ήχο.
Η Σοφία Παπάζογλου είναι μια καλλιτεχνική μορφή που αγκάλιασε με την φωνή της, την παραδοσιακή και τη λαϊκή μουσική της χώρας μας και κέρδισε άξια μέσα από τις δικές της φουρτούνες ακόμη ένα στοίχημα στη ζωή της. Είναι από τις ερμηνεύτριες, που έκανε τις πιο πολλές συνεργασίες στην καριέρα της, όπως αυτές με το Μίκη Θεοδωράκη – Μανώλη Ρασούλη – Χρήστο Νικολόπουλο – Γιάννη Μαρκόπουλο – Διονύση Σαββόπουλο…. Πολλές φορές δεν είναι η ποσότητα, αλλά η αναγνώριση της τέχνης της – του ταλέντου της από τις μεγάλες φυσιογνωμίες της χώρας.
Συναντηθήκαμε σ΄ένα από τα καταπράσινα προάστια της Αθήνας, έτσι για να γίνει ο λόγος μας ποιο ανθρώπινος και να ξεφύγουμε από την βαρύτητα της πόλης. Μου μίλησε για την δημιουργία του νέου της δίσκου – την περιοδεία της στο Ισραήλ – της στάση της στην Κύπρο – τις ανασφάλειες της για το αύριο – για την Ελλάδα του σήμερα και αυτά που θα έπρεπε ν αλλάξουν.
Μανώλης Ρασούλης. Μια παρουσία που πιστεύω ότι άφησε μια ανώδυνη χαραματιά στη ψυχή σου. Πες μου γι αυτή τη σημαντική συνάντηση;
Ό,τι και να πω για τον Μανώλη είναι πραγματικά λίγο. Ευφυής, αλτρουιστής οραματιστής, προφητικός και φυσικά καλλιτεχνάρα, απ’ τους πιο σπουδαίους στιχουργούς-προσωπικά ο αγαπημένος μου. Η συνεργασία μου μαζί του ήταν απ’ τις πιο όμορφες εμπειρίες μου μες στα χρόνια. Η αγάπη και εκτίμηση ήταν αμοιβαίες όπως και οι απόψεις μας για τα πράγματα. Για το χιούμορ του τι να πω… φαίνεται και στους στίχους άλλωστε. Πολύπλοκη και απλή σκέψη μαζί, στο υπερπέραν και στη γη μαζί. Μπορούσε να κάνει παρέα με διανοούμενους και αλλά και με τον πιο απλό άνθρωπο χωρίς διάκριση. Μόνο αυτός θα μπορούσε να τα συνδυάσει επιτυχώς και μεγαλοφυώς. Να είναι καλά όπου βρίσκεται η ψυχή του. Τον σκέφτομαι κάθε μέρα γιατί ήταν μεγάλη απώλεια για μένα. Ήταν απ’ τους ανθρώπους που με στήριζαν. Ένοιωσα σαν να έχασα έναν συγγενή μου.
Ο Μανώλης Ρασούλης έλεγε ότι το Ισραήλ είναι αφετηρία πολιτισμών; Με αφορμή την περιοδεία σου στη Μέση Ανατολή θέλω να μου πεις αν και εσύ έχεις την ίδια αντίληψη;
Σίγουρα είναι μια περιοχή με πολύ δυνατή ενέργεια, γι’ αυτό και βρίσκεται διαρκώς σε αναταραχές, αλλά έχει και παμπάλαιο πολιτισμό που έχει επηρεάσει όλη τη Μεσόγειο. Το Ισραήλ, αν και «πρόσφατη» χώρα, βρίσκεται στη Μέση ανατολή και από αρχαίων χρόνων είναι πολυπολιτισμικό. Κατοικούσαν εκεί πολλές φυλές. Υπό αυτήν την έννοια, είναι αφετηρία πολιτισμών.
Πότε θα πραγματοποιηθεί η περιοδεία στο Ισραήλ; Για πόσες συναυλίες;
Στο Ισραήλ θα περιοδεύσω με το Ισραηλίτικο γκρουπ Perach Adom και τους σπουδαίους Μανώλη Καραντίνη στο μπουζούκι και Ντάσο Κούρτι στο ακορντεόν.
Θα γίνουν πέντε συναυλίες σε θέατρα στο Τελ Αβίβ, στη Χάιφα και στα Ιεροσόλυμα από τις 28 Απρίλη ως τις 3 Μαίου. Έχω πάει πολλές φορές στο Ισραήλ και πάντα είναι μια ξεχωριστή και μοναδική εμπειρία, κυρίως όταν διαπιστώνω πόσο αγαπούν τη μουσική μας και εμάς τους Έλληνες.
«Την Κύπρο τη Θαλασσοφίλιτη που μου έταξαν να μου θυμίζει την πατρίδα.» όπως λέει και ο ποιητής. Τι θα γίνει στο νησί;
Στην Κύπρο θα τραγουδήσω με το Κυπριακό συγκρότημα Μακάμ. Επικεφαλής είναι ο εξαιρετικός βιολιστής Μιχάλης Κουλουμής με τον οποίο συνεργαστήκαμε προ 3ετίας στο κέντρο Χάραμα και μου είχε κάνει άριστη εντύπωση ως βιολιστής. Οι Μακάμ παίζουν μουσικές και τραγούδια διαφόρων ειδών, έθνικ μπορούμε να πούμε, αλλά και τραγούδια παραδοσιακά και σμυρνέικα. Εγώ- εκτός απ’αυτά- θα πω και τραγούδια της δισκογραφίας μου και νεότερων συνθετών που έχουν ρίζες στην λαική μας παράδοση. Πιστεύω πως θα είναι πολύ ωραία συνάντηση
6ος προσωπικός σου δίσκος «Μην της μιλάς της μοναξιάς στον ενικό» φιλοσοφημένος και ψαγμένος τίτλος. Δώσε μου το στίγμα του καινούργιου σου δίσκου;
Είναι ο 6ος προσωπικός δίσκος και αυτήν τη φορά είχα την τιμή να μου γράψει τραγούδια ο Χρήστος Νικολόπουλος, με τον οποίο συνεργάζομαι συχνά τα τελευταία 5 χρόνια και τον νοιώθω σαν πολύ κοντινό μου άνθρωπο. Με έχει σκλαβώσει -στην κυριολεξία- με την υποστήριξή του και την αγάπη που μου δείχνει αλλά και θαυμάζω την ταπεινοφροσύνη του και την ικανότητα να γράφει τραγούδια που «χτυπάνε κέντρο», χωρίς περικοκλάδες είτε είναι λαϊκά είτε μπαλάντες. Έχει μεγάλη γκάμα άλλωστε!
{youtube}Tq0x8fonVps{/youtube}
Ήταν κοινή μας επιθυμία να γίνει αυτός ο δίσκος αρχικά σε στίχους του Ρασούλη. Τα γεγονότα της ζωής όμως ξεπερνούν τις επιθυμίες μας…. Μου σύστησε τότε ο Χρήστος τον Νίκο τον Αναγνωστάκη, ο οποίος γράφει απλό και μεστό- ουσιαστικό στίχο και μπήκαμε στη διαδικασία να διαλέγουμε στίχους, να γράφει ο Χρήστος μουσικές να δοκιμάζουμε τα τραγούδια δηλαδή μπήκαμε στη δημιουργική διαδικασία του πράγματος. Συνέπεσε με την εγκυμοσύνη και τη γέννα μου βέβαια όλο αυτό αλλά ήταν άλλη μία γέννηση! Ο Κατσιγιάννης ανέλαβε τις ενορχηστρώσεις των 12 τραγουδιών συν δύο ορχηστρικών, έπαιξαν σπουδαίοι κι αγαπημένοι φίλοι μουσικοί της Εστουδιαντίνας και νομίζω πως το αποτέλεσμα δικαιώνει όλους τους συντελεστές. Για μένα είναι ένας δίσκος που έγινε με μεράκι και ήρθε για να μείνει.
{youtube}uqRTdw6FbzY{/youtube}
Σκέφτηκες ποτέ κάποιος από τους δίσκους σου ή ακόμη και ο νέος, να πωλείται στα περίπτερα ; Το θεωρείς καλλιτεχνικό πέσιμο;
Δεν το θεωρώ καθόλου καλλιτεχνικό πέσιμο, είναι ένας τρόπος να πάνε στα σπίτια των ανθρώπων τα τραγούδια σου ή η μουσική σου. Δεν ξέρω και αν είναι το καλύτερο βέβαια, έχω στο πίσω μέρος του μυαλού μου μια επιφύλαξη, καλό θα ήταν να μην χρειάζεται να γίνει. Τώρα όλα αυτά γίνονται γιατί οι πωλήσεις πέσανε πάρα πολύ και στα cds και στα dvds. Βέβαια το πέσιμο είναι των εφημερίδων γιατί πια αν δεν έχει μια εφημερίδα cd και dvd δεν την αγοράζει κανείς.
Ποιος θεωρείται επιτυχημένος καλλιτέχνης;
Στις μέρες μας επιτυχημένους καλλιτέχνες θεωρώ τον Θανάση Παπακωνσταντίνου και τον Μάλαμα γιατί κατάφεραν με τα τραγούδια τους και μόνο, να αποκτήσουν το δικό τους κοινό. Για μένα αυτό είναι πολύ σπουδαίο. Αυτό δεν μπόρεσαν να το κάνουν πολλοί, ή αν το κάνουν το κάνουν σε μεγαλύτερη ηλικία. Αυτοί έχουν κερδίσει το κοινό τους από τα πρώτα τους βήματα και συνεχίζουν να το κρατάνε και να κερδίζουν απ όλες τις ηλικίες κοινό. Υπάρχουν πολλοί καλλιτέχνες αλλά εγω, επιλέγω αυτούς τους δυο.
Επιτυχημένος Καλλιτέχνης είναι αυτός που πουλάει πολλούς δίσκους στο κοινό ή αυτός που γεμίζει στάδια και είναι αναγνωρίσιμος στο κόσμο; Το έχουμε δει πολλές φορές αυτό το φαινόμενο, πολλοί καλλιτέχνες γεμίζουν αίθουσες αλλά δεν πουλάνε δίσκους;
Επειδή είμαι κι εγω καλλιτέχνης, αυτό που μετράω περισσότερο είναι η καλλιτεχνική αξία. Δεν έχει σχέση ούτε με πωλήσεις, ούτε με αναγνωρισιμότητα. Μπορεί ένας καλλιτέχνης να αναγνωριστεί 5 χρόνια μετά το θάνατο του. Τα cds επίσης αποδείχθηκε ότι δεν τα αναγνωρίζει κανένας. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι η καλλιτεχνική αξία. Και ο Θανάσης και ο Μάλαμας την έχουν την καλλιτεχνική ποιότητα και τους τυχαίνει και η εμπορικότητα
Νιώθεις ολοκληρωμένη με τόσες πολλές σημαντικές συνεργασίες;
Νιώθω πολύ τυχερή, δεν μπορώ να πω ότι νιώθω ολοκληρωμένη. Η ζωή όπως και η καλλιτεχνική πορεία συνεχίζονται, άρα έχω την αίσθηση να κάνω κι άλλα πράγματα και να συνεργαστώ με ανθρώπους που τους εκτιμώ. Ήταν όλες πολύ σημαντικές συνεργασίες κυρίως με το Μανώλη Ρασούλη. Με τον Μίκη Θεοδωράκη ακόμη συνεργάζομαι και ετοιμάζουμε και άλλες συναυλίες. Λυπάμαι πραγματικά που δεν γνώρισα τον Μάνο Χατζιδάκι. Είναι από τους ανθρώπους που έχουν εκτόπισμα και αναγνωρίζονται και αγαπιούνται απ όλο τον κόσμο, ανεξαρτήτου τι ακούει ο καθένας.
Υπάρχουν κάποιοι καλλιτέχνες που θα ήθελες να συνεργαστείς και δεν το έχεις κάνει ακόμη;
Να σου πω την αλήθεια με τους περισσότερους έχω συνεργαστεί. Αν και δεν είμαι από τους καλλιτέχνες που ψάχνουν τις συνεργασίες, ή πάνε να ζητήσουν να συνεργαστούν. Δεν το έχω δεν μου βγαίνει., ίσως και να είναι και κακό. Είμαι πιο συγκρατημένη σε αυτά.
Κάποτε μου είχε προτείνει να συνεργαστούμε και να κάνουμε ένα δίσκο μαζί ο Παντελής Θαλασσινός – με τον οποίο Παντελή Θαλασσινό έχω συνεργαστεί το 1997- και τότε θυμάμαι ο Παντελής μου πρότείνε να συνεργαστούμε. Μου το είπε μια, μου το είπε δυο, εγώ ήμουνα τότε σε μια φάση φοβισμένη. Εννοώ είχα μπει στο χώρο με ένα φόβο και κρατούσα άθελα μου κάποιες αποστάσεις. Ενώ κάποια άλλη ερμηνεύτρια στη θέση μου θα πέταγε τη σκούφια της σε τέτοια. Είχα μια απάθεια, που ακόμη δεν κατάλαβα γιατί. Ήρθα μικρό κορίτσι από τη Θεσσαλονίκη, γινόντουσαν και κάποια πράγματα μέσα στο χώρο που με αποθάρρυναν με άγχωσαν πάρα πολύ. Δεν ήξερα καν αν ήθελα τελικά να συνεχίσω αυτή τη δουλειά, δηλαδή να συνεχίσω να τραγουδάω επαγγελματικά. Έτσι έκανα τις λάθος κινήσεις.
Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχουν λάθος κινήσεις, ίσως να μην έπρεπε να γίνει εκείνη τη στιγμή
Ναι ακριβώς δεν υπάρχει λάθος κίνηση. Θα ήθελα όμως να επανορθώσω γι αυτό.
Δυο ακόμη καλλιτέχνες που θα ήθελα να συνεργαστώ είναι οι Κατσιμιχαίοι που γράφουν καταπληκτικά λαικά τραγούδια και με τον Τζίμη Πανούση!
Εσύ γράφεις στίχους; Θα ήθελες να τους έκανες cd κάποια στιγμή;
Γράφω στίχους και γράφω και μουσική. Αλλά δε θα το πιστέψεις ντρέπομαι και ούτε στον άντρα μου δεν τα λέω.
Ναι!!! Θα ήθελα κάποια στιγμή να το κάνω αυτό, αλλά πιστεύω θα έρθει με το πλήρωμα του χρόνου που λέμε. Όλα γίνονται στην ώρα τους.
Στο τραγούδι καταφεύγουμε όλοι για να εκφράσουμε ένα σημαντικό γεγονός στη ζωή μας, είτε είναι αποχωρισμός, είτε έρωτας. Μπορεί δηλαδή το τραγούδι να δώσει ανάταση σε έναν άνθρωπο που είναι πεσμένος;
Αυτό που προσφέρει το τραγούδι είναι παρηγοριά, παραμυθία όπως έλεγαν και οι αρχαίοι μας πρόγονοι, και πολλές φορές λύτρωση.
Εσύ τι θα πρότεινες στους νέους στιχουργούς και στους νέους ερμηνευτές;
Ξέρεις κάτι; ζούμε σε μια εποχή που θέλουν όλοι να γίνουν τραγουδιστές – ηθοποιοί, ότι έχει να κάνει με την προβολή τέλος πάντων. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχουν όλοι ταλέντο. Παίζει ρόλο βέβαια και η τηλεόραση που έπαιξε αυτά τα μουσικά ριάλιτι που ήταν αποτέλεσμα επηρεασμού. Ενώ κάποτε οι γονείς δεν ήθελαν ν ακούσουν ότι το παιδί τους θα γινόταν τραγουδιστής, τώρα τους σπρώχνουν κιόλας. Αυτό που θα τους πρότεινα εγω είναι να κάνουν την αυτοκριτική τους. Να διερωτηθούν είμαι καλός; μπορώ να δώσω στον κόσμο κάτι που θα με κάνει να ξεχωρίσω;
Στην εποχή που βιώνουμε την απόλυτη μοναξιά ποια είναι η δικιά σου μοναξιά;
Όλοι μόνοι μας είμαστε. Στην ουσία, μόνοι μας ερχόμαστε στον κόσμο, και μόνοι μας φεύγουμε. Έχουμε γύρω μας τους φίλους μας – τον άντρα μας – τα παιδιά μας, τους πάντα, αλλά η αλήθεια είναι ότι μόνοι μας πορευόμαστε.
Της μιλάς στον ΕΝΙΚΟ;
Αχ τι μου έκανες με αυτό τον τίτλο φίλε Νίκο. Αν της μιλάς της μοναξιάς στον Ενικό θα σου μπαστακωθεί, θα οικειοποιηθείς και θα είσαι συνέχεια με τη μοναξιά. Εγω της μιλάω στον πληθυντικό για να την απομακρύνω. Αν και από την άλλη και λίγη μοναξιά χρειάζεται, γιατί έτσι μπορείς να κάνεις τα ξεκαθαρίσματα σου, αν και με τον πολύ κόσμο χάνεις τον εαυτό σου. Η πολύ μοναξιά βέβαια σε φέρνει και στην τρέλα.
Όταν τα πράγματα γύρω σου κλείνουν, ποια είναι η δικιά σου δίοδος για την έξοδο;
Η διέξοδός μου όταν τα πράγματα κλείνουν είναι καλή παρέα με κρασάκι, διάβασμα, φυσικά τραγούδι και τελευταία η ενασχόληση με την κορούλα μου, τη μεγαλύτερη χαρά απ’ όλες!
Ποιες είναι οι απουσίες που σου έχουν αφήσει ένα μεγάλο κενό στη ζωή σου;
Η μεγάλη απουσία της ζωής μου είναι ο θάνατος της μητέρας μου, που την έχασα σχετικά μικρή. Αυτό ήταν και η πιο μεγάλη απώλεια. Και τώρα που έχω κάνει παιδί έχω καταλάβει την ανάγκη της μαμάς. Για πολύ καιρό ήμουνα σε άρνηση. Έκανα σαν να μην συνέβη ποτέ.
Πες μου την αστεία πλευρά της Σοφίας Παπάζογλου;
Είμαι ένα αστείο κορίτσι. Μ΄ αρέσει ο χαβαλές. Κάνω πλάκα με όλα. Αυτοσαρκάζομαι. Το έχω πάρει στο αστείο όλα.
Θα σε πάω σε μια άλλη κατηγορία ζωής που πιστεύω όλους μας αφορά άμεσα, είναι ένα κομμάτι από την μοίρα του μέλλοντος μας. Πιστεύεις ότι κάποιος από τους 300 βουλευτές που καταψηφίζουν και ψηφίζουν τα μνημόνια που μας πέφτουν στο πιάτο, το κάνει πραγματικά γιατί ανησυχεί για το μέλλον της χώρας; ή είναι όλα ένα πολιτικό κατεστημένο και παίζουν το δικό τους παιχνίδι;
Όχι κανένας δεν κάνει το σωστό. Από πολύ παλιά κοιτάζανε όλοι το συμφέρον τους. Εδώ και 200 χρόνια δεν έχει αλλάξει τίποτα.
Τώρα, πραγματικά η Βουλή πρέπει να ισοπεδωθεί. Υπάρχει σαπίλα. Γίναμε βούρκος. Και μέσα σε αυτή την διαδικασία, βάλανε και τον κόσμο, με τον καταναλωτισμό, δώσανε τις κάρτες, κάνοντας τον να καταλάβει ότι μπορεί να κάνει ότι θέλει. Εδώ είναι όλα αλαλούμ.
Η πολιτική είναι ένα βρόμικο παιχνίδι.
Πιστεύεις έστω και λίγο ότι θα τους δικαιώσει η Ιστορία;
Η επιστροφή στην δραχμή θα είναι πολύ οδυνηρή, δεν ξέρω αν θα πρέπει βέβαια να πέσουμε μέχρι και τον πάτο, για να αρχίσουμε από την αρχή. Είναι σαν να μην έχει τέλος. Δημιουργούν τρομερή ανασφάλεια. Είναι ένα σκοτεινό τουνελ που δεν έχει τέλος, πας πας και δεν ξέρεις που θα σε βγάλει.
Πρέπει να αρχίσουμε να κάνουμε σωστές επιλογές. Και το να κατέβεις στο σύνταγμα δεν ξέρω αν είναι η πιο δραστική κίνηση.
Τώρα που είσαι μάνα είναι αλλιώτικη η αγωνία σου και η ανασφάλεια σου;
Η Αλήθεια είναι ότι δεν βλέπω τηλεόραση. Ενημερώνομαι λίγο από το διαδίκτυο. Έχω μείνει έξω απ όλα αυτά. Και νομίζω είναι σωστό να μην εμπλακούμε. Το θεωρώ τρομοκρατία. Προσπαθούν να μας κάνουν να μην μπορούμε να βγούμε από το σπίτι μας.
Πρέπει να βγαίνουμε έξω. Και όταν παω βόλτα στο κέντρο της Αθήνας και αλλάζω παραστάσεις, βλέπω την διαφορετικότητα και εκεί νιώθω αλλιώς. Ανάμικτα βέβαια τα συναισθήματα, αλλά υπάρχει η διαφορά.
Αυτός ο κόσμος θ’ αλλάξει ποτέ Σοφία;
Δεν θα αλλάξει. Και ν αλλάξει δε ξέρω αν θα παει προς το καλύτερο. Χρειάζεται πολιτισμός και παιδεία. Είναι αυτό που θα μας πάει μπροστά. Τα έχουμε θάψει και τα δυο.
Η τηλεόραση μας έχει αιχμαλωτίσει. Τώρα τα παιδιά είναι πολύ κακομαθημένα. Δεν έχουν στερηθεί τίποτα. Τα βρίσκουν όλα αίτημα. Κάποτε δεν ήταν έτσι. Πάλευες για να αποκτήσεις πολλά. Δεν έχουν τις στερήσεις του παρελθόντος. Παράδειγμα Να έχουν πατέρα μετανάστη – να τους ζεσταίνει μια μικρή σόμπα – να έχεις μόνο ένα ζευγάρι παπούτσια. Κι όμως μπορούσαμε να ζήσουμε. Τώρα γιατί δεν μπορούμε; Δεν λέω να μην έχουμε ανέσεις, αλλά μάθαμε στα πολλά και χάσαμε από τα σημαντικά.
Είναι λίγο ανούσια τα πράγματα. Δυστυχώς
Ευχαριστώ Σοφία
Εγώ ευχαριστώ
